لطمه و صدماتی که پخش ویدئوهای کذب و خلاف واقع به اعتماد مردم به نظام سلامت و ابزار استراتژیک واکسن وارد میکند آنقدر جدی است که انتظار است تمهیداتی اندیشیده شود که برخوردی قاطع، سریع و متناسب با تولیدکنندگان و ترویج دهندگان چنین مستنداتی صورت گیرد که اگر چنین نشود باید هزینههای سنگینی را در آینده برای این اعتماد از دست رفته مردم پرداخت کنیم.
در ادامه یادداشت ۱۳ خرداد ۱۴۰۰ روزنامه ایران به قلم احسان مصطفوی اپیدمیولوژیست انستیتو پاستور ایران می خوانیم: خوشبختانه متعاقب پاندمی کووید ۱۹ در دنیا و مشکلات عدیدهای که بهدنبال این اپیدمی جامعه جهانی را درگیر کرد پیشرفت قابل توجهی در حوزه تولید واکسن اتفاق افتاد که نتیجه آن دسترسی به واکسنهای مطمئن، اثربخش و کم خطر در کمترین زمان ممکن بود. این واکسنها گرچه که زیرساختهای مختلفی را برای تولید خود نظیر پروتئین نوترکیب، ام ار ان ای و.. دنبال میکنند اما همگی کارایی و اثربخشی خود را در پیشگیری از اشکال علامتدار و بخصوص فرمهای شدید و مرگ ناشی از کرونا نشان دادهاند. تجربه موفق کشورهایی که در چند ماه اخیر توانستهاند با پوشش بالای واکسیناسیون، اپیدمی کرونا را در کشور خود تا حد زیادی به کنترل درآورند باید سرلوحه تمام کشورهایی باشد که هنوز با این بلای خانمانسوز دست و پنجه نرم میکنند.
قطعاً نظام سلامت و بهداشت ایران و سایر کشورهای دنیا علاج مؤثرتری از واکسن برای کنترل شرایط حال حاضر نمیشناسد؛ اما با کمال تأسف در کنار فرصت تولید و عرضه واکسن با هجمه افرادی ناآگاه و ضد علم در ماههای اخیر مواجه شدهایم که به انحا و اقسام مختلف و با ترفندهای متفاوت اهدافی را دنبال میکنند که نتیجه تبعیت از آن، چیزی جز ادامه مشکلات ناشی از کرونا نخواهد بود.
قطعاً اگر بخواهیم زودتر بر چالش موجود فائق شویم باید بهصورت هدفمند و سختگیرانه با هجمه واکسن گریزی که راه افتاده است مقابله کنیم و کمیتههای علمی و تخصصی را برای آموزش صحیح مردم و روشنگری در این رابطه که فواید استفاده از واکسن در مقایسه با مضرات و عوارض جانبی آن به هیچ وجه قابل مقایسه نیست، تشکیل دهیم و این مطالبه گری را بهصورت جدی دنبال کنیم که افراد و گروههایی که تبلیغات ضد واکسن را دنبال کرده و ترویج میدهند باید توسط مراجع ذیصلاح مورد پیگرد جدی قضایی و حقوقی قرار گیرند تا مقولهای نظیر کرونا دستاویز ندانم کاری عدهای قلیل نادان نشود.
قطعاً اگر اعتماد عموم مردم یا حتی اعتماد کسری از جامعه در برابر واکسن خدشه دار شود صدمات آن به مقوله سلامت نه تنها در مورد کرونا بلکه درباره سایر بیماریهای واگیر نیز در درازمدت ادامه خواهد داشت؛ چرا که قسمتی از آنچه این روزها در کشور با اپیدمیهای پراکنده سرخک شاهد آن هستیم علاوه بر اثرات کرونا، ناشی از موج واکسن گریزی است که ترویج شده است. لازم به ذکر است که پرداختن به عوارض جانبی احتمالی و اثربخشی واکسنهای موجود نظیر هر نوع دارو و واکسن دیگر باید در کمیتههای تخصصی و توسط افراد حرفهای مورد بررسی و پایش قرار بگیرند و این صحبتها، نافی لزوم بررسی مستمر اثرات و عوارض احتمالی واکسن نیست.
گروههای ضد واکسن خاص کشور ما و خاص کرونا نیستند اما اهمیت مقابله با این گروهها در اپیدمیهایی نظیر کرونا که به شکلهای مختلف تمام ساختارهای بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی جامعه را به خود معطوف کرده بیش از پیش است. اینکه نیت پخش کنندگان چنین اخبار مجعولی چه چیزی است و پشت پرده این افکار و این مستندات چه گروههایی مخفی شدهاند نیاز به واکاوی و بررسی دارد.
انتظار است متولیان حوزه سلامت کشور نسبت به معرفی این گروهها به مراجع ذیصلاح قضایی اقدام کرده و همزمان آموزشهایی متناسب را جهت ترویج روزافزون لزوم استفاده از واکسن فراهم کنند. دور از ذهن نیست در صورت تداوم شرایط موجود و عدم برخورد مناسب، در آیندهای نه چندان دور با وجود در دسترس بودن واکسن مناسب و کافی با چالش استقبال مردم از واکسیناسیون رایگان، که نفع آن هم برای خود فرد و هم برای جامعه است، مواجه شویم. قطعاً ایمنی جمعی ناشی از واکسیناسیون حاصل نخواهد شد مگر آنکه درصد قابل توجهی از جامعه واکسن را تزریق و استفاده کرده باشند.