گفتارنو/ گروه سیاسی: انتخابات 1400 با همه اما و اگرهایش در حال برگزاری است. کاندیداهایی که از فیلتر شورای نگهبان عبور کردهاند فعالیت رسمی انتخاباتی خود را آغاز نمودهاند. فعالیتی که از سوی عبدالناصر همتی، «ناعادلانه» توصیف شده است. چه اینکه او مثل سایر شهروندان ایرانی با اعلام رسمی ستاد برگزاری انتخابات، از عبور خود از سد شورای نگهبان مطلع شده است!
اما اصولگرایان رادیکال که بیمی از مانع «رد صلاحیت توسط شورای نگهبان» نداشتهاند، فعالیتهای خود را از چندین سال پیش آغاز کردهاند تا آنجا که سعید جلیلی به صراحت از فعالیت هشت ساله خود برای این انتخابات سخن گفته و نام این فرآیند انتخاباتی را هم «دولت سایه» گذاشته است. گر چه در ادبیات سیاسی ایران پیش تر دولت سایه با معنا و مفهوم دیگری استفاده می شد، اما به دلیل خاستگاه سیاسی سعید جلیلی، این دو معنا، چندان دور هم از تفسیر نمیشوند.
در دو سال اخیر، فعالیتهای انتخاباتی سید ابراهیم رییسی که همچنان رییس قوه قضاییه ایران است با پوشش گسترده صداو سیما همراه بوده است. رییسی در دوران کوتاه تصدیاش در قوه قضاییه، علاقهاش را به حضور در قوه مجریه پنهان نکرده و با بازدید از چند کارخانه، کوشش نموده تا با پوشش گسترده رسانهای، نقش منجی کسب و کارهای ایرانی را ایفاگر باشد؛ همان واحدهایی که اغلب با دستور قوه قضاییه به تعطیلی کشانده شده اند. مسالهای که از نگاه نکته بین رقیب انتخاباتیاش عبدالناصر همتی دور نمانده است. تا آنجا که به صراحت خطاب به او در نخستین مناظره انتخاباتی میگوید: «چرا از زندانها بازدید نکردهاید؟!»
رییسی که در اظهار نظرهایش بیپروا به حوزههایی خارج از قوه قضاییه سرک کشیده و به دولت و سیاستهایش تاخته است، همواره مورد انتقاد مراجعان دستگاه قضایی و خانوادههای زندانیانی بوده که در چارچوب قانون نتوانستهاند از حقوقشان در دستگاه عریض و طویل قضایی ایران برخوردار باشند.
حالا رییسی که سر «آمدن و نیامدنش» هم خیلی حرف و حدیث حتی در محافل اصولگرایی مطرح شده بود و برخی حتی مدعی بودند که او علیرغم داشتن حکم از مقام معظم رهبری بی اذن ایشان، برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده است، در آوردگاه انتخابات برغم حذف شدن ژنرالهای رقیب، نگران اردوگاه خودیها هست. خودیهایی که در فضای مجازی بیپروا نقدش میکنند. چه اینکه اصلاح طلبان که حتی نامزدشان درانتخابات به کنایه از رییس قوه قضاییه، امان نامه و مصونیت قضایی میخواهد، ناخودآگاه هم که شده برای نقد رییس قوه قضاییه محافظهکاری به خرج میدهند، اما یاران جبهه پایداری سعید جلیلی چنین نگرانیهایی ندارند.
آنطور که از واکنشها و مواضع سعید جلیلی و ستادش برمیآید از منظر آنها جلیلی گزینه شایسته ریاست جمهوری است چون هم تیم دارد، هم برنامه و در ضمن سندرم پست بی قرار هم ندارد.
جلیلی در این دوره از انتخابات کوشیده متفاوت به نظر بیاید؛ حتی در آرایش چهره و پوشاندن پیشانی! او در مناظره کمتر از انتظار، به همتی تاخت تا برخی پرسشگر این سوال باشند که جلیلی کاندیدای پوششی رییسی است یا رییسی جلیلی را پوشش میدهد؟! تا این جای کار کنارهگیری جلیلی چندان محتمل نیست. ستاد او میکوشد تا اردوگاه در هم شکسته و متزلزل اصولگرایان را متقاعد کند که سبد رای جلیلی از رییسی پیشی خواهد گرفت.
محسن رضایی دیگر کاندیدای اصولگرایان که در ادوار گذشته هیچگاه به نفع هیچ کاندیدایی کنارهگیری نکرده است، این بار در ظاهر و در رفتار متفاوت ظاهر شده است. او آتش حملاتش را روی عبدالناصر همتی نشانه گرفته است تا بیش از پیش در نقش یک کاندیدای پوششی ظاهر شود. تصویری که اینک از این سردار سپاه در افکار عمومی نقش بسته، عصبی، بی برنامه و فرافکن است. او کوشید در مناظره پای جنگ و شهدا را وسط بکشد تا شاید از این رهگذر رای خانوادههای شهدا و ایثارگران را دشت کند! تاکتیک غلطی که با واکنش هوشمندانه رقیب نقش بر آب شد آنجا که بحث عملیات فریب مطرح شد. همتی که پیش تر از سوی رضایی تهدید به محاکمه شده بود، به صراحت خطاب به رضایی گفت: « بلاخره الان آقای رضایی حرفهایی زدند درباره محاکمهکردن، اما آقای رضایی شما بروید و خدا را شکر کنید شکایاتی که برای برخی عملیات علیه شما هست، پیگیری نمیشود»
تصویر دست و پاهای بسته غواصان انقدر در ذهن مخاطبان ایرانی مناظره ریاست جمهوری شفاف حک شده است که بغضهای برادر محسن هم کاری از دستش ساخته نبود.
زاکانی اما همان زاکانی همیشگی است و بی دلیل نیست که همتی برغم خط و نشان کشیدن زاکانی برایش، او را سوپر پوششی مینامد! او مهاجم اصلی اصولگریان در آوردگاه مناظرات ریاست جمهوری است! برنامه خاصی ندارد و تقلایش برای جا انداختن مستدل حرف زدن، بی یک نمایش سطح پایین شبیه تر است تا یک گفتار منطقی!
قاضی زاده هاشمی دیگر یار کمکی اصولگرایان در مناظرات چندان در زمینی که برایش تعریف کردهاند بازی نمیکند. او کمتر از دیگر چهرههای اصولگرا به رقبا تاخت و حرف های خودش را زد. با این حال کسی کمترین شانسی برایش متصور نیست!
محسن مهرعلیزاده که پیشتر شورای نگهبان صلاحیتش را برای نمایندگی مجلس رد کرده است در کنار همتی اردوگاه اصلاح طلبان را نمایندگی میکند. هر چند که جبهه اصلاح طلبان ایران رسما از این دو چهره اصلاح طلب حمایت نکرده است اما بدنه احزاب اصلاح طلبان در غیاب برخی چهرههای شاخص، ستادهای انتخاباتی این دو نامزد ریاست جمهوری را اداره میکنند.
برغم کوششی که برای حذف چهرههای نام آور اصلاحات شد، تنها کاندیدای اقتصاددانی که میتواند در این روزهای سخت معیشتی مردم ، دست به جراحی و اصلاحات اقتصادی به نفع «ایران» بزند، فراتر از انتظار ظاهر شده است. همتی که نوک پیکان حملات پنج کاندیدای اصولگرا قرار دارد با انواع تبعیضها مواجهه شده و در آخرین مورد، فیلم مستند انتخاباتی اش از صدا و سیما مجوز پخش نگرفته است، روی حمایت بیقدرتان حساب باز کرده و به صراحت میگوید: «برای تقویت جمهوریت نیاز داریم قدرت بیقدرتان را نشان دهیم. ما فرصت و حق اشتباه کردن نداریم و اگر این چهار سال را از دست ندهیم میلیونها ایرانی از زیر خط فقر درمیآیند.»
حال باید دید صحنه و بازی آنگونه که عبدالناصر همتی میخواهد به نفع «جمهور» تغییر میکند؟ پاسخ این پرسش در مشارکت تحریم کنندگان انتخابات 1400 نهفته است.