مدافع طرح صیانت از فضای مجازی چرا و چگونه دلواپس سانسور در اینستاگرام می‌شود؟

گفتارنو- گروه سیاسی:

نماینده مردم رفسنجان و انار در حالی به رفتار مغایر با آزادی بیان اینستاگرام در حذف نام و تصاویر شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی معترض است که در اتفاقی جالب به صورت همزمان از طرح صیانت فضای مجازی- که نتیجه تصویب آن مسدودسازی پلتفرم‌هایی خارجی است- هم حمایت می‌کند.
به گزارش گفتارنو حجت‌الاسلام حسین جلالی اخیر در مصاحبه‌ای با نتقاد از حذف مطالب و تصاویر سردار سلیمانی از اینستاگرام گفته است: ما نمی‌توانیم آزادی بیان داشته باشیم؛ این چه عدالت و آزادی است؟
او در بخش دیگری از سخنان خود ضمن حمایت از طرح صیانت گفته است: طرحی که تحت عنوان حمایت از کاربران فضای مجازی را مطرح کردیم در راستای همین مسائل بود که بسیاری در این زمینه جنجال بر پا کردند که می‌خواهند فضای مجازی را مسدود کنند.
سخنان نماینده رفسنجان در حالی مطرح می‌شود که به براساس متن طرح و اذعان بسیاری از کارشناسان، این طرح مقدمه‌ای برای ایجاد انسداد در فضای مجازی کشور است.
پیش از این حتی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در خصوص تصویب این طرح هشدار داد که البته این موضوع به مذاق برخی نمایندگان خوش نیامد.
در گزارش کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای موارد زیر به عنوان ایرادات کلی بر طرح صیانت عنوان شده است:
– ایرادات حقوقی قابل‌توجه در نقض اصول متعدد قانون اساسی
– کم‌توجهی به ساختار عالی تصمیم‌سازی و تقسیم وظایف حوزه فضای مجازی مصرح در حکم تشکیل شورای عالی فضای مجازی ابلاغی ازسوی مقام معظم رهبری و اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی
– عدم ابتناء بر یک نظریه و مدل مفهومی مشخص و ضعف انسجام درونی مفاد طرح
– ارتباط ضعیف میان عنوان طرح و مفاد طرح
– ایجاد موانع در مسیر شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد دیجیتال و زمینه‌سازی برای فرار سرمایه‌های داخلی
– امکان ایجاد رانت‌های گسترده در کسب‌وکار‌های دیجیتال
– بسط ید و اختیارات نهاد‌های فراقانونی و بدون نظارت
– کاهش سرمایه اجتماعی نهادی
– وجود نگاه تهدیدمحور به فضای مجازی در طرح و بی‌توجهی به فرصت‌ها و آینده‌نگر نبودن طرح
همچنین در بخش دیگری از این گزارش موارد زیر به عنوان عمده ایرادات این طرح در حوزه اجتماعای مطرح شده است:
– کاهش سرمایه اجتماعی نهادی در کشور
– ترغیب نخبگان به مهاجرت
– مداخله بسیار زیاد طرح در شئون مختلف زندگی مردم
– ابهام و عدم شفافیت در مفاد و فرآیند تقنین طرح منجر به ایجاد بی‌اعتمادی به نظام حکمرانی
– عدم پیش‌بینی شرایط بعد از اجرای طرح (ناکارآمدی خدمات داخلی، اختلال در ارائه خدمات)
– زمینه‌سازی برای ایجاد انحصار و رانت
– تعمیق فاصله و شکاف حاکمیت و مردم
این گزارش بیش از آنکه یک بیانیه صادر شده از سوی منتقدان مجلس باشد، یک گزارش فنی و حقوقی از سوی بدنه کارشناسی مجلس شورای اسلامی است.
طبیعی است اگرچه در طرح اولیه صیانت از فضای مجازی به صراحت سخنی از فیلتر شدن اینتساگرام و واتس آپ به میان نیامده است، اما ملزم کردن پلتفرم‌های خارجی به ایجاد دفتر در ایران که به اذعان بسیاری از کارشناسان به دلیل مسائل اقتصادی و صد البته غیراقتصادی شدنی نیست، به سمت مسدودسازی این شبکه‌های پرمخاطب خواهد رفت. شاید از همین رو است که مرکز پژوهش‌های مجلس این موضوع را زمینه‌ساز«تعمیق فاصله و شکاف حاکمیت و مردم» می‌داند.
حال با چنین وضعی نماینده رفسنجان و انار که خود از مدافعان طرح صیانت به شمار می‌رود، از آزادی بیان سخن می‌گوید؛ بسیار هم عالی.
اما اقدام اینستاگرام در حذف و سانسور مطالب مرتبط با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اگرچه مغایر بیّن آزادی بیان و قابل انتقاد و اعتراض است، اما اعتراض به این موضوع و حمایت از آزادی بیان از سوی فرد یا افرادی که خود قصد دارند کل فضای شبکه‌های اجتماعی را از مردم خود دریغ کنند، جای تعجب دارد و پذیرفتنی نیست.
شایسته است نماینده رفسنجان و انار توضیح دهند که ایشان چگونه به صورت همزمان هم مدافع طرح صیانت هستند که نتیجه آن به اذعان گزارش مرکز پژ‌وهش‌های مجلس- نه گروه‌های سیاسی منتقد مجلس- باعت «کاهش سرمایه اجتماعی نهادی در کشور، ترغیب نخبگان به مهاجرت و مداخله بسیار زیاد طرح در شئون مختلف زندگی مردم» می‌شود، و هم به حذف تصاویر و محتوای مربوط به شهید سلیمانی در اینستاگرام اعتراض می کنند، در حالیکه که نتیجه هر دو اقدام یکی است.
غیر از این است که هر دو اقدام مغایر با آزادی بیان و به نوعی رفتاری انسدادی است؟ اگر ایشان به آزادی بیان اعتقاد دارند - که انشاءالله همینگونه است- چرا در خصوص نتایج حاصل از اجرای طرح صیانت از خود نگرانی بروز ندادند؟