شب‌های قدر فرصتی بود تا روحانیون و مراجع تقلید، درباره وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور به مسئولان توصیه‌هایی داشته باشند. از توصیه به بازجویان نهادهای امنیتی تا انتقاد از گرانی‌ها. اما در این میان، برخی مداحان مشهور در برابر گرانی و تورم و مشکلات اقتصادی سکوت کردند.
شب‌های قدر فرصتی بود تا روحانیون و مراجع تقلید، درباره وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور به مسئولان توصیه‌هایی داشته باشند. از توصیه به بازجویان نهادهای امنیتی تا انتقاد از گرانی‌ها. اما در این میان، برخی مداحان مشهور در برابر گرانی و تورم و مشکلات اقتصادی سکوت کردند.
به گزارش خبرآنلاین، سکوت برخی مداحان در شب‌های قدر در برابر گرانی و تورم و مشکلات اقتصادی در حالی است که حمایت سیاسی برخی مداحان از دولت رئیسی، در این سکوت و انفعال بی‌تاثیر نبوده است. چه آن‌که برخی دیگر از مداحان با انتقاد از وضعیت گرانی و بی‌ثباتی قیمت‌ها، کوشش کردند صدای مردم را به‌گوش مسئولان برسانند.
در این میان، وعاظ و روحانیون مشهور اغلب تلاش کردند نگاهی انتقادی به برخی تصمیمات سیاسی و فرهنگی بیندازند. تصمیماتی که اگرچه حاکی از دغدغه دینی مسئولان است اما از روش‌های خشونت‌آمیز برای اجرای آن بهره‌گیری شده و تاثیر منفی بر معیشت مردم و سرمایه‌های اجتماعی نظام داشته است.
چه آن‌که برخی دیگر از مداحان که در دولت سیزدهم، حامی ابراهیم رئیسی محسوب می‌شوند، سکوت کردند و نسبت به‌گرانی و تورم که فشار اقتصادی را به‌مردم تحمیل کرده، منفعل بودند. انفعالی که در دولت‌های قبل وجود نداشت و عمدتا در موقعیت شب‌های قدر یا ایام محرم، که تریبون در اختیار این طیف قرار می‌گرفت، درباره مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور، اظهار نظر می‌کردند.
تریبون مداحان و روحانیون در شب‌های قدر از آن‌جا اهمیت دارد که در این شب که هم شب نزول قرآن کتاب آسمانی مسلمانان و هم شب شهادت حضرت علی(ع)، امام اول شیعیان است، تلاش می‌شود با قرائتی از اسلام نخستین، که در آن حضرت علی(ع)، نخستین حکومت شیعیان را پایه گذاری کرد، ارائه شود.
مهم‌ترین متن و نوشته‌ای که مداحان و روحانیون در این ایام به آن استناد کرده و سیاست‌های مسئولان را مورد انتقاد قرار می‌دهند، نامه ۵۳ نهج‌البلاغه است که حضرت علی(ع)، در باب حکومت‌داری و نحوه سیاست‌ورزی، توصیه‌هایی به مالک اشتر کرده‌اند.
حکومت اسلامی حتی به کافر حق ظلم ندارد
آیت‌الله جوادی آملی، مرجع تقلید شیعه، در شب‌های قدر سخنرانی داشتند که دفتر ایشان آن را بازنشر کرده است. این مرجع تقلید در بیان تفاوت «لیله‌القبر» و «لیله‌القدر» و تاثیر ارائه علوم روز بر قرآن برای فهم قرآن بر اساس مقتضیات روز، گفت:
«اگر ما خواستیم تشخیص بدهیم که لیله‌القبریم یا لیله‌القدر، باید تمام این اندیشه‌ها و انگیزه‌های علمی را از یک سو بر قرآن کریم عرضه کنیم و تمام انگیزه‌ها و عزم و اراده عملی را از سوی دیگر بر قرآن کریم عرضه کنیم، چون کتاب الهی حیٌ لا یموت است هم علمش زنده است هم دستور عملی‌اش زنده است، اگر علم او زنده بود، باید اندیشه‌های علمی ما در ترازوی علم زنده قرآن توزین بشود و اگر رهنمود عملی او زنده است انگیزه‌های عملی ما باید در این ترازوی زنده ارزیابی بشود تا بفهمیم لیله‌القبریم یا لیله‌القدر!»
در همین راستا اکانت توییتری آیت‌الله جوادی آملی در روز شهادت حضرت علی(ع) نوشت:
نامه‌ای که حضرت امیر برای مالک اشتر نوشت به‌عنوان بخش‌نامه و این نامه در نهج‌البلاغه است فرمود: مالک آن‌جا که می‌روی همه‌شان که مسلمان نیستند، یک عده کافرند مبادا بگویی این‌ها که کافرند من مجازم نسبت به آن‌ها عدالت را رعایت نکنم. خیر!»
فرمود مردم آن منطقه که تو استاندار آن‌هایی، دوقسمند بعضی مسلماناند بعضی کافر. بالاخره آن‌هایی که کافرند، حق انسانی دارند یا ندارند؟ مبادا نسبت به کافر ظلم بکنی این علی است این حکومت اسلامی است، مگر همه مسلمان شده بودند؟ فرمود: تو به‌عنوان استاندار نسبت به کافر حق ظلم نداری.
این مرجع تقلید، اسفندماه ۱۴۰۱ در دیدار با سردار رادان به او توصیه کرده بود «امنیت با تدبیر و ادب به‌دست می‌آید؛ امور نظامی سهم کمتری دارد»
به بازداشتی، به‌دروغ نگویید، فردا صبح، «اعدام» می‌شوی!
شیخ‌حسین انصاریان از وعاظ مشهور تهران در سخنرانی شب بیست‌و یکم ماه رمضان، بازجوها، مسئولان و بی‌حجاب‌ها را مخاطب قرار داد و گفت: «۹۰ درصد خانم‌های بی‌حجاب را مقصر نمی‌دانم و خیلی هم دعاگوی آن‌ها هستم و دلم برای‌شان می‌سوزد، حتی اگر بگویند غلط کرده‌ای. باطن این خانم‌ها با خدا است. با نماینده‌های آن‌ها صحبت کنید و خواسته‌های‌شان را بشنوید.»
او ادامه داد: «هرکس لازم است بشنود، با کسانی که مرتکب منکر می‌شوند نباید درگیر شد. حضرت علی(ع) تا روز آخر، روزیه کسانی را که می‌گفتند به آخرت اعتقادی ندارند، پرداخت کرد. به‌هر گنه‌کاری منافق نگویید.»
شیح حسین انصاریان خطاب به بازجوها می‌گوید: «عباد خدا را نترسانید. به‌هیچ‌کس نگویید فردا ساعت پنج صبح اعدام می‌شوی در حالی‌که نه حکم او اعدام است و نه می‌خواهید اعدامش کنید. یک‌مصداق اسیر، زندانی‌ها هستند. اگر من را زندانی کردید، بر سر من نزنید، به من فحش ندهید، هرچه خواستم به من بدهید. ای برادران زندان‌بان و ای برادران دادگستری، مولا علی(ع) به امام حسن(ع) گفت ابن ملجم گرسنه است، غذای من را برای او ببرید.»
او سپس مسئولان و سیاستگذاران را درباره عدم عمل به احکام قرآن نصیحت می‌کند و می‌گوید: «آن‌ها که صندلی دارند اگر غیر این عمل کنند، ضد قرآن هستند. به‌عنوان مثال فردی به‌هر دلیلی اعلام می‌کند که مخالف جمهوری اسلامی است، خب خواستن هیچ موضوعی زوری نیست؛ ما باید با این افراد مطابق آنچه پروردگار مهربان در قرآن فرموده است، به صورت اخلاقی برخورد کنیم.»
انتقاد مداحان جوان از گرانی و تورم
شرایط سخت زندگی مردم در سال ۱۴۰۱ و ادامه این شرایط سخت در ابتدای سال ۱۴۰۲ و رشد فزاینده قیمت‌ها برخلاف شعار سال رهبری، موجب شد که مداحان و خطبای معروف در شب‌های قدر به انتقاد از عملکرد دولت رئیسی بپردازند.
محمد حسین پویانفر در سحرگاه ۲۱ ماه رمضان با انتقاد از مسئولان گفته «امیدوارم امر به معروف در سطوح بالا انجام شود. جوانان دلگیرند و باید از آنان دلجویی شود. آقایان مسئول! اشتباه شما پای دین و اهل بیت نوشته می‌شود. اگر کسی از بار مسئولیتی بر نمی‌آید کنار برود.»
سیدرضا نریمانی مداح اصفهانی نیز از گرانی‌ها و عدم پاسخ‌گویی انتقاد کرد و گفت: «مسئولان؛ واقعا معلوم نیست این گرانی‌ها تا کی می‌خواهد ادامه پیدا کند. آقا گفتند مهار تورم اما سریع خودرو را گران کردند. هرچی می‌خواهی بخری می‌بینی هر روز یک قیمت است.»
محمود کریمی که در مراسم مناجات خوانی شب‌های ماه مبارک رمضان حرم امام رضا(ع) بخش‌هایی از نامه امیرالمومنین (ع) به مالک اشتر را خواند و گفت : «برخی از مسئولان گله کردند که چرا این نامه را می‌خوانی!؟ مسئول خوب زیاد داریم اما آن‌هایی که بهشان برخورده است از نامه مولا ایراد می‌گیرند. آن‌ها بدانند اگر بیشتر حساسیت نشان بدهند تمام عمرم را پای این نامه می‌گذارم و هر جا بروم آن‌را می‌خوانم.»
سکوت برخی مداحان مشهور نسبت به وضع موجود
در این میان، برخی مداحان مشهور تهران که که در دولت‌های گذشته درباره توقیف فیلم‌های سینمایی، رفتن زنان به ورزشگاه، سیاست خارجی و برجام، اظهارنظر می‌کردند، حالا در موقعیت گرانی و سختی معیشت به مردم، روزه سکوت گرفته‌اند.
چه آن‌که، منصور ارضی از مداحان مشهور تهران، در نشست مداحان که در آبان۱۴۰۱ برگزار شده بود به آن‌ها توصیه کرده بود: «مداح اگر حرف می‌زند باید به‌جا، به‌موقع و با صلابت باشد تا مردم آگاه شوند. مردم باید بدانند اگر مسئولی به‌دنبال نفع دنیای خودش باشد ما او را قبول نداریم»
حمایت جامعه مداحان از ابراهیم رئیسی در حالی صورت می‌گیرد که از سال۱۳۹۶، ۷۰ مداح مشهور کشور از ابراهیم رئیسی در جریان رقابت‌های انتخاباتی حمایت کرده بودند. تغییر لحن مداحان به‌فراخور مشی سیاسی دولت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که افکارعمومی از مداحان و روحانیون و وعاظ انتظار دارند هم‌چون مراجع تقلید، مشی مستقلی نسبت به دولت‌ها داشته و از مردم حمایت کنند.
موضوعی که به‌نظر می‌رسد با روی کارآمدن ابراهیم رئیسی و علی‌رغم انتقاد مردم به سیاست‌های اقتصادی این دولت، برخی مداحان متاثر از روابط سیاسی با اعضای دولت، روزه سکوت گرفته‌اند.
