موروثی بودن هیات امنا در موسسه مولی الموحدین مطرح نیست

سیدحسین مرعشی استاندار اسبق کرمان شب گذشته در یک گفت‌وگوی مجازی با موضوع ویژگی‌های نماینده مجلس که از سوی گروهی موسوم به «گفتمان نیرو‌های ولائی» کرمان برگزار شد شرکت کرد و به سوالات مطرح شده پاسخ داد.

به گزارش گفتارنو سخنان سیدحسین مرعشی به شرح ذیل است:

در مورد ویژگی‌های نماینده: چند نکته را باید توجه داشت. مجلس شورای اسلامی و نمایندگی در مجلس شورای اسلامی فراتر از مساله حوزه انتخابیه است. یعنی هر کس نماینده مجلس هست، نماینده کل ملت ایران تلقی می‌شود. پس این مساله ایجاب می‌کند نمایندگان بیش از آنکه در محدوده مسائل منطقه‌ای بخواهند حرکت کنند در قامت نماینده ملت ایران ظاهر بشوند.

یک نماینده، چون تمام تصمیمات کلان کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد باید با مسائل ایران و شرایط کشور آشنا باشد. یعنی نماینده‌ای که نتواند بفهمد در حوزه سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد و مسائل اجتماعی چه می‌گذرد نمی‌تواند نماینده موثری باشد.

خصوصیت بعدی تاثیرگذاری است. گاهی اوقات تاثیر نماینده منطقه‌ای است. گاهی اوقات ملی است. هر چه دایره تاثیرگذاری یک نماینده بیشتر باشد آن نماینده بیشتر می‌تواند به کشور و نظام جمهوری اسلامی خدمت کند.

خصوصیت بعدی نماینده این است که باید امین، پاکدست و غیر قابل خرید باشد و نماینده‌ای که در زد و بند‌های اقتصادی وارد بشود و قابل خریدن باشد مایه ننگ کشور و نظام است. خصوصیت آخر اینکه نماینده باید ضمن فعال بودن در حوزه انتخابیه، به اصل تفکیک قوا احترام بگذارد و در کار مدیران اجرائی دخالت نکند.

نمایندگان در حال حاضر بدون اینکه کمک مهمی به پیشرفت استان بکنند، عمدتا وقتشان را صرف می‌کنند تا آدم‌های خودشان را بچینند و باند خودشان را سر کار بیاورند. این به نظرم خلاف صریح قانون اساسی است.

درباره ارزیابی نمایندگان استان: ارزیابی کارکرد یک نماینده کار ساده‌ای نیست. هیچ روشی برای ارزیابی یک نماینده وجود ندارد. بخشی از مسئولیت نماینده سیاسی است. ارزیابی کارکرد سیاسی از دیدگاه جناحی مورد توجه قرار می‌گیرد. خیلی طبیعی است دوستانی که مواضع سیاسی نماینده را قبول دارند موضع‌گیری‌های او را هم قبول می‌کنند و اگر قبول نداشته باشند ارزیابی دیگری می‌کنند.

فعالیت در تهیه طرح‌ها و تصویب لوایح که اصل کار مجلس است؛ شاخصی برای ارزیابی عملکرد نماینده است. تا الان هنوز مجلس شورای اسلامی یک سیستم ارزیابی قابل اتکائی نداشته است که عملکرد نمایندگان را از جهت تقنینی مورد توجه قرار بدهد.

تنها مساله‌ای که مردم قادر به ارزیابی نماینده هستند حضورش در حوزه انتخابیه است. اینکه دفتر فعالی داشته باشد و خواسته‌های مردم را در سطح استان و کشور پیگیری کنند. تنها امکان ارزیابی که وجود دارد همین است.

در مورد عملکرد نمایندگان استان در دوره فعلی: نمی‌توانم ارزیابی دقیقی داشته باشم. ترکیب نمایندگان استان متنوع است و علیرغم اینکه همه این نمایندگان غیر از یک نفر خاستگاه اصولگرایی دارند، اما اختلاف نظر شدیدی بین‌شان وجود دارد و گاهی اوقات این اختلافات شکل زننده‌ای پیدا کرده و من این نوع اختلاف نظر در بین نمایندگان استان را در شأن استان کرمان نمی‌دانم.

در خصوص موسسه خیریه مولی‌الموحدین: مولی‌الموحدین یک موسسه غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیردولتی است که در سال ۱۳۶۴ در زمانیکه من استاندار بودم توسط من و مرحوم آقا سیدیحیی جعفری امام جمعه وقت کرمان به عنوان یک موسسه‌ای که امدادی نبود ثبت شد. مولی‌الموحدین، موسسه‌ای بود که می‌بایست در خدمت توسعه استان کرمان باشد. این اولین موسسه غیر انتفاعی است که به جای پرداختن به کار‌های امدادی، عمدتا روی توسعه استان متمرکز شد.

آن زمان که این موسسه تاسیس شد یک هیات امنای ۱۱ نفره‌ای داشت که ۵ نفر از آن حقوقی بودند. استاندار رئیس هیات امنا بود. امام جمعه نایب رئیس بود و سه تن از مدیران استان عضو هیات امنا بودند. شش نفر هم اشخاص حقیقی بودند. بعد از شروع فعالیت‌ها ریاست کمیته امداد و امام جمعه از عضویت انصراف دادند و اشخاص حقیقی ۸ نفر شدند.

این کار ادامه داشت تا زمانیکه نیروی انتظامی که ناظر بر موسسات خیریه است تشخیص داد که اشخاص حقوقی نمی‌توانند جزو هیات امنای موسسات خیریه باشند؛ لذا در سراسر کشور اشخاص حقوقی از عضویت در هیات امنای موسسات کنار گذاشته شدند. هر ۱۱ نفر هیات امنای موسسه شخصیت حقیقی است و براساس قانون بر عملکردشان نظارت می‌شود. از جهت مالیاتی هم برایشان ناظر مالیاتی وجود دارد.

در دوره‌ای که مدیریت استان با من بود وقتی یک پروژه مهمی امکان‌پذیر می‌شد که در استان اجرا شود این پروژه‌های مهم را بخش خصوصی حاضر نبود اجرا کند و ما مجاز نبودیم شرکت دولتی تاسیس کنیم؛ لذا ما سهام این کار‌های مهم را می‌دادیم به موسسه مولی الموحدین که این کار‌ها را راهبری بکند.

در استان چند پروژه شاخص موسسه مولی الموحدین اجرا کرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها در واقع منطقه ویژه اقتصادی سیرجان بود که توسط سازمان عمران کرمان انجام شد. منطقه ویژه اقتصادی سیرجان اولین منطقه اقتصادی کشور بود که براساس تصمیمی که در سطح کشور گرفته شد برای کشور راهگشایی شد و الان ۴۵ منطقه ویژه اقتصادی در سطح کشور وجود دارد.

کار بعدی تاسیس شرکت کرمان خودرو و استفاده از فرصتی بود که در دولت اول آقای هاشمی ایجاد شد و امکان تشکیل شرکت‌های خودروسازی غیر دولتی را فراهم کرد. موسسه موفق شد در بم خودروسازی کرمان را مستقر کند و در ادامه آن منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید برای صنایع خودروسازی به وجود بیاید که امروز یکی از قطب های مهم خودروسازی کشور شده است و مایه مباهات استان کرمان است.

از دیگر پروژه‌های موسسه خیریه مولی الموحدین تاسیس هواپیمائی ماهان بود. ماهان امروز حدود ۷۰ درصد صنعت هوایی ایران است و علاوه براینکه در سطح ملی سرویس می‌دهد، نیرو‌های عمدتا کرمانی تمام ارکان این شرکت را بر عهده دارند. امروز در صنعت هوایی ایران تیم ماهان حرف اول و آخر را می‌زنند.

یکی دیگر از پروژه‌های موسسه تعریف محور هفت باغ بین کرمان و ماهان بود که فرصتی برای سرمایه گذاری و ایجاد مراکز تفریحی فراهم شد. از دوره آقای احمدی نژاد هم تا امروز متاسفانه به موسسه مولی الموحدین هیچ فرصت جدیدی برای نقش آفرینی داده نشده است.

در مورد هفت باغ از اول دولت آقای احمدی نژاد عوارض صدور پروانه را بین شهرداری کرمان و ماهان تقسیم کردند. شهرداری کرمان و ماهان عوارض می‌گیرند، ولی یک ریال هم به مردم آنجا سرویس نمی‌دهند. عمران علوی تمام سرویس منطقه را می‌دهد.

در مورد زمین‌های هفت باغ: مسائل هفت‌باغ دقیقا اینگونه است که یک شرکت مجری طرح است که سهام آن متعلق به موسسه و چند درصدی هم متعلق به شهرداری کرمان، ماهان و جوپار و خیریه جوادالائمه است. با دولت توافق کردیم که شرکت عمران علوی اتوبانی را به عرض ۱۲۰ متر و به طول ۲۷ کیلومتر بسازد که مردم استفاده کنند. اراضی دو سمتش را دولت به قیمت منطقه‌ای فروخت به عمران علوی که شرکت هزینه‌های آماده‌سازی زمین‌ها را انجام بدهد و بفروشد. سهامداران تا امروز یک ریال از محل هفت باغ سود نبرده اند. آنچه که زمین فروخته شده خرج خود هفت باغ شده است.

در یک مقطعی هم مقامات قضائی استان علاقمند بودند که از مسائل هفت باغ خیالشان راحت بشود. یک هیات بازرسی و حسابرسی از یزد آوردند یکسال و خورده‌ای هم طول کشید و همه حساب‌های عمران علوی را رسیدگی کردند و مشخص شد هرچه درآمد بوده در خود هفت باغ هزینه شده است. امروز هم اگر مختصری زمین باقی مانده هزینه اقدامات در هفت باغ می‌شود.

کار‌هایی که در قالب موسسه مولی‌الموحدین انجام شد اگر با نگاه تنگ جناحی نگاه نشود از افتخارات مدیریت بچه‌های کرمان است. من هم نقشی نداشتم.

هیچ کدام از اعضا هیات امنا نه خودشان و نه خویشاوندانشان حق هیچ نوع معامله‌ای با شرکت‌های تابعه موسسه را ندارد و حق هیچ نوع برداشتی ندارند و یک ریالی هم دریافت ندارند.
موسسه مولی الموحدین در هیچ کدام از طرح‌ها و برنامه‌هایش یک ریال از دولت استفاده نکرده است.

در خصوص طلب ایران از مصر: ما در قالب هواپیمایی ماهان یک طلب ۳۰ ساله‌ای را برای دولت ایران وصول کردیم. موسسه معادل ریالی آن را به دولت پرداخت کرد و ما پولی از دولت نگرفتیم. دولت ایران قادر نبود پولش را از دولت مصر پس بگیرد. با امکانی که تاسیس هواپیمایی ماهان فراهم کرد ما پول دولت را نقد کردیم.
برای کرمان خودرو یک ریال از دولت کمک گرفته نشده و امروز یک شهر صنعتی ساخته شده که الان ۱۴ هزار شاغل دارد و تا پایان امسال به ۲۰ هزار نفر می‌رسد و تا پایان ۱۴۰۵، ۵۰ هزار نفر شاغل دارد و سالانه چند ده میلیارد تومان به دولت مالیات پرداخت می‌شود.

زمانیکه من معاون آقای خاتمی و رئیس سازمان گردشگری بودم یک ملاقات یک ساعته خدمت مقام معظم رهبری رفتم. بحث‌های مفصلی درباره گردشگری کردیم. در انتها خدمت ایشان عرض کردم که من علاقمندم در مورد مسائل کرمان برای شما توضیح بدهم. من حدود نیم ساعت برای ایشان درباره کرمان و موسسه مولی الموحدین توضیح دادم.
من خدمت رهبری عرض کردم احدی از اقوام من و احدی از اقوام آقای هاشمی رفسنجانی در هیچ یک از مسئولیت‌های استان کرمان حضور ندارند. حتی در فعالیت‌های اقتصادی هم حضور ندارند.

کار‌های زیادی در دوره مدیریت من رقم خورده است که دوستان من انجام داده‌اند و من هم همراهی‌شان کردم که هیچ‌کدام شخصی نیست. من برای ایشان جزئیات موسسه را توضیح دادم. از ایشان خواهش کردم هیاتی را تعیین بفرمائید که بیایند وضعیت موسسه را ارزیابی کنند. خیلی خوشحال شدند یک هیاتی از وزارت اطلاعات فرستادند آمدند و ارزیابی کردند در جلسه دولت آقای خاتمی که خدمت ایشان بودیم فرمودند این خیریه فلانی را بررسی کردیم خیریه است شخصی نیست.

خوشبختانه مخالفان ما در مسئولیت‌های مختلف آمدند و رفتند، ولی چون این مجموعه یکی از سالم‌ترین مجموعه‌های اقتصادی کشور بود همه امتحانات را پشت سر گذاشت.

در مورد مسئولیت در خودروسازی و قیمت خودروها: من هیچ مسئولیتی در موسسه مولی الموحدین، کرمان خودرو و ماهان ندارم و این شرکت‌ها طبق مقررات جاری کشور اداره می‌شوند و قیمت‌ها هم در بازار تعیین و درآمد‌ها هم صرف توسعه صنعت می‌شود.

در مورد موروثی بودن هیات امنای مولی‌الموحدین: مساله موروثی بودن هیات امنا در موسسه مولی الموحدین مطرح نیست. اعضای هیات امنا صرفا امین هستند و عضویت آن‌ها در هیات امنا به وراث نمی‌رسد. جانشین توسط مابقی اعضا و طبق مقررات تعیین می‌شود. مولی‌الموحدین طبق اساسنامه تیپ نیروی انتظامی اداره می‌شود.

در مورد اصلاح‌طلب بودن مدیران ارگ جدید: سوال شده که اگر من مسئولیتی ندارم چرا اکثر مسئولان ارگ جدید اصلاح‌طلب هستند. این دوستانی که مسئولیت دارند اصولگرا هستند. اصولگرایانی که دولت آقای رئیسی آن‌ها را حذف کرده است. دلیل نمی‌شود اگر اصولگرایی توسط دولت حذف شد نتواند در بخش خصوصی خدمت بکند. افراد شایستگی، تجربه و سابقه دارند و می‌توانند در بخش خصوصی خدمت کنند. چه اشکالی دارد؟

سوال در مورد چگونگی پاسخ به خدا: در بحث حق‌الناس آنچه که مربوط به من و خانواده من هست با افتخار در محضر خداوند حاضر خواهم شد و در دادگاه عدل الهی انشاءالله موفق خواهم بود. چون نه هیچ نیازی داشتم و نه اهل آن بودم که به منابع مردم و بیت المال دست بزنم. آنچه را هم که خداوند به من توفیق داده و به جمع دوستان من توفیق داده ثروت خلق بکنیم همه‌اش را گذاشتیم برای توسعه استان و هیچ نفع شخصی نبردم و از این جهت خیالم راحت است.

درباره محرومیت استان کرمان: استان کرمان محروم‌ترین استان کشور نیست. هرکس این حرف را زده حرف غلطی است. استان کرمان براساس تمام شاخص‌ها جزو ۱۰ استان برخوردار کشور است. در فضای کسب و کار یک گزارشی آمده که کرمان رتبه آخر شده است که مربوط به مدیران فعلی است.

استان کرمان الان در حوزه اقتصاد با اینکه شرایط کرمان خیلی سخت است، ولی جزو ۱۰ استان برتر کشور است.

چند مساله وجود دارد که مزیت تلقی می‌شود. یکی دریاست و ساحل داشتن. هرمزگان بندر دارد. داشتن مرز یک مزیت است. یک استان مرزی مبادلات مرزی و رفت و آمد دارد. یکی از مزیت‌ها آب است. یکی از مزیت‌ها نفت و گاز است. کرمان نه نفت دارد و نه گاز. از این جهت شرایط کرمان سخت است.

وقتی اقتصاد کشور متکی به نفت و گاز است و شما استان‌تان نفتی نیست، طبیعتا نمی‌توانید آنگونه که انتظار دارید استان ساخته شود.

استان کرمان به ابتکار مردم، با زحمت کشیدن کشاورزان، با زحمت کشیدن معدن‌کاران، با زحمت کشیدن صنعت‌گران‌اش و علی‌رغم محدودیت‌ها خودش را در سطح ۱۰ استان کشور بالا کشیده است.

گاهی اوقات نه مزیت آشکاری وجود دارد نه مزیت پنهانی وجود دارد. مدیریت باید دست به خلق مزیت بزند. خودروسازی در کرمان و منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید که متکی به هیچ مزیت پنهان و آشکاری نبوده است خلق مزیت است.

مدیریت ابتدا باید روی مزیت‌های شناخته شده کار کنند. سپس روی مزیت‌های پنهان کار کنند و یا خلق مزیت کنند.

سوال درمورد دغدغه توسعه استان: تمام دغدغه من توسعه ایران و توسعه کرمان و حل مشکلات بیکاری فارغ التحصیلان است. من طلبکار مردم کرمان نیستم. من بدهکار مردم کرمان و ایران هستم.

از ۱۳۸۴ که ماموریتم با لطف خدا در دولت تمام شد، از آن روز تا امروز یک روز هم بیکار نبودم. بدون آنکه از جائی حقوق یا امکاناتی بگیرم. با تمام وجود در خدمت طرح‌های توسعه‌ای هستم. هر کس از من کمک بخواهد با تمام توان در خدمت‌شان خواهم بود.

در مورد سیاست و اشتباهاتی که انجام شده: من سیاست را مهم تلقی می‌کنم. مفتخر بودم که در سن ۱۸ سالگی به عنوان یکی از مقلدین حضرت امام خمینی در انقلاب یک حضور کمرنگ داشته باشم، چون جوان بودم. بعد از انقلاب هم در تمامی مراحل تشکیل نظام جمهوری اسلامی و تشکیل نهاد‌های کشور من و جمع دوستان‌مان حضور داشتیم. هنوز هم کار سیاسی ام ادامه دارد و من مدافع سرسخت جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد هستم.
اشتباهات هم طبیعتا وجود دارد. من امروز فکر می‌کنم بین کار سیاسی ملی و کار سیاسی که مربوط به جناح و حزب خودم هست باید تفکیک قائل شد. هیچ سیاستمداری حق ندارد منافع حزبی و گروهی خودش را بر منافع ملی و منافع کل کشور مرجح بداند. ما هم جوان بودیم و گاهی اوقات رقیب‌مان را تحت فشار قرار می‌دادیم. امروز من در کار سیاسی به رقیب به اندازه دوستم احترام می‌گذارم.

درباره سکوت در خصوص حوادث اخیر: درباره حوادث اخیر سکوت نکردم. در تمام این دوران هم یادداشت نوشتم و هم مصاحبه‌های مفصلی کردم و هم با مقامات عالی رتبه کشور ملاقات داشتم. آنچه به آن رسیده بودم را به آن‌ها گفتم. به بخشی از آن عمل شده و به بخشی هم عمل نشده است. من هیچ سکوتی نکردم آنچه که به مصلحت کشور می‌دانستم بیان کردم و بر مواضع خودم هم پافشاری می‌کنم.

در مورد مدیران وابسته به اصلاح‌طلبان در دولت آقای رئیسی: هیچ یک از مدیران دولت حتی در دوره آقای روحانی هم در اختیار ما نیست. همه مدیریت‌ها در اختیار دوستان ولائی است که خیلی‌شان هم دارای کارکرد مناسبی که بتوانند به جناح خودشان ارزش جدیدی اضافه کنند نیستند.
سنت خوبی نیست که دوستانی که حاکم می‌شوند مسائل را به قبل ربط می‌دهند کسی منکر مشکلات نیست. ولی دولت‌ها باید از فرصت‌ها برای جلو بردن کار مردم استفاده کنند. اینکه همیشه گذشته را زیر سوال ببریم نشانه ناتوانی است.

در مورد حوادث سال ۸۸: من با اعتراضاتی که نسبت به اعلام نتایج انتخابات سال ۸۸ شد موافق بودم. ولی با ادامه تنش‌ها و درگیری‌ها موافق نبودم. در مورد آقای کروبی و موسوی هم معتقد بودم که باید دادگاه به اتهامات آن‌ها رسیدگی می‌کرد. نگه داشتن آن‌ها در حصر ولو اینکه مجرم باشند را بدون حکم دادگاه صالحه درست نمی‌دانم.

در مورد دوستی سران اصلاح‌طلب و اصولگرا: این حرف که سران اصلاح‌طلب و اصولگرا با هم صمیمی هستند حرف درستی نیست. هیچ‌گونه تعاملی هم ندارند. رقابت‌ها بین دو جناح بسیار جدی بوده است. البته جناح اصولگرا با ابزاری که دارد جناح اصلاح طلب را برای همیشه از صحنه خارج کرده است. الان مشکلش چیز دیگری است. مشکل الان کفایت در مدیریت است.

در مورد استاندار شدن در سن ۲۷ سالگی: من یک نیرویی در خدمت دولت بودم و دولت به من ماموریت داد که استاندار بشوم. این استانداری مقدمه داشت. ۴ سال معاون استاندار بودم. دو سال قبلش هم جهاد استان را اداره می‌کردم. اینجوری نبود که از سر خیابان من را به استانداری برده باشند. شما می‌توانید از مردم بپرسید که مرعشی که در ۲۷ سالگی استاندار کرمان شد کارکردش خوب بود یا بد. امیدوارم خدا و مردم کرمان از کارکرد من راضی باشند.

سوال شده که شما در ۲۳ سالگی چه می‌دانستید که معاونت سیاسی چی هست؟ ما بچه‌هایی بودیم که زمانی که شما نمی‌دانستید ولایت فقیه چه هست و احتمالا هنوز به دنیا نیامده بودید ما در دانشگاه کرمان سمینار ولایت فقیه برگزار می‌کردیم و منافقین و مخالفان جمهوری اسلامی را مهار کرده بودیم. شما فکر کردید من از گوشه خانه آمدم و معاون سیاسی شده ام؟ ما و جمع دوستان فعال در ابتدای انقلاب قبل از آن که معاون استاندار بشوم، استاندار تعیین می‌کردیم.

در مورد استاندار شدن با رانت نسبت خانوادگی با آقای هاشمی: من در دوره آقای ناطق‌نوری معاون سیاسی بودم. در جریان استانداری هم بعد از آنکه استاندار شدم آقای هاشمی مطلع شدند. من اگر می‌خواستم از رانت آقای هاشمی استفاده کنم به جای اینکه در سال ۵۸ بروم در جهاد بم کار کنم می‌رفتم تهران و در دفتر آقای هاشمی دنبال پست می‌گشتم. من مفتخرم که به عنوان یک جوان ۲۰ ساله رفتم و در جهاد سازندگی بم کارم را آغاز کردم.

خدا رحمت کند حاج احمد کامیابی که رئیس موتلفه کرمان و رئیس اتاق بازرگانی هم بود. روزی که آقای محتشمی برای معارفه من به کرمان آمده بود آقای کامیابی آمد به آقای محتشمی گفت من آمدم به شما بابت انتخاب مرعشی به عنوان استاندار کرمان تبریک بگویم.

در مورد عملکرد مسئولان استان کرمان: چون من کرمان نیستم نمی‌توانم ارزیابی روشنی در این زمینه داشته باشم. روند یک روند بروکراتیک و معمولی است و احساس نکردم یک جهشی در استان ایجاد شده باشد.

چرا یک بانوی پزشک را برای مجلس نامزد می‌کردید: نمی‌دانم اشکال اینکه یک بانوی پزشک به مجلس برود چه بوده است؟ آیا زنان و پزشکان نباید سهمی در مجلس داشته باشند؟

در مورد آمادگی برای گفت‌وگوی حضوری: من آمادگی دارم با گروهی از نمایندگان شما به صورت حضوری گفتگو و مناظره داشته باشم.