امام سنجهای به انسان میدهند که آدمی انسانیت خود را با آن بسنجد میگوید و آن «سعادت خواهی برای همه است». برخی ویژگیهای مطلوب از دیدگاه امام، «اول: توجه به خود در عین توجه به خداوند، دوم: خودشناسی و معرفت نفس، سوم: داشتن عزت نفس در عین تواضع، چهار: شکوفایی هویت الهی و استقلال فردی در عین زندگی اجتماعی» بود.
به گزارش جماران، دکتر فاطمه طباطبایی گفت: توصیه امام همواره به رعایت اخلاق و تخلق به اخلاق الهی بود و آرزوی داشتن جامعهای بر محور اخلاق اسلامی را در سر میپروراند و این حقیقتی است که همه شاگردان و نزدیکان امام به آن واقفند. ایشان بارها در سخنرانیهای خود هدف بعثت پیامبر اکرم(ص) را در همین میدانستند.
عروس امام خمینی طی سخنانی در سمینار گفتمان توحیدی اخلاقی امام خمینی که با حضور میهمانان خارجی شرکت کننده در مراسم بزرگداشت امام برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: امام با نوشتن دو کتاب «چهل حدیث» و «شرح حدیث جنود عقل و جهل» در دوران جوانی به معرفی و نتایج فضایل اخلاقی و نکوهش رذائل و پیامدهای آن پرداختهاند. ملتزم بودن امام به این دستورات و فضائل که در این دو کتاب آمده است، واقعیتی است که همه پیروان ایشان و نزدیکان ایشان باور دارند.
وی با بیان این که برخی علوم به صرف دانستن ارزشمند است، اما علم اخلاق این طور نیست، افزود: دانستن علم اخلاق از کمالات نیست بلکه آن اخلاقیات باید در کردار خود را نشان دهد. عمل اخلاقی در نگاه امام عملی عبادی و مبتنی بر خرد و تفکر است و میتوان با مسامحه بگوییم پیوند نظر و عمل است؛ عمل و افعال انسان ظهور همان باور و اندیشه اوست. و رأی و عقیده، باطن عمل انسان است. بنابراین، عمل و نظر در حقیقت دو روی یک سکه هستند. امام عالم و جهان آفرینش را چیزی جز ظهور جلوه حق و نمایش قدرت حق و الوهیت حق نمی دانند و این مطلبی است که در کتاب «مصباح الهدایه» آمده است. ایشان در تقریرات فلسفی هم اشاراتی به این موضوع دارند.
دکتر فاطمه طباطبایی در ادامه گفت: تجربه زیست اخلاقی و تقویت ایمان امری ضروری است. ابتدا انسان با کمک عقل میتواند حقایق هستی را دریابد و به مرتبه علم برسد، اما برای تخلق به اخلاق الهی و خداصفت شدن علم و عقل تنها کافی نیست و باید در عمل ظهور یابد، زیرا لازمه ایمان، عمل است.
این استاد فلسفه و عرفان تصریح کرد: انسان به هر میزان که بتواند از ظلمت عالم مادی و آمیختگی به وهم و خیالات رها شود، میتواند ظهور حضرت حق را در وجود خود و عالم هستی احساس کند و عالم را مظهر حق ببیند. امام تاکید دارند که این امر مهم با عبور از عالم طبیعت امکان پذیر است؛ یعنی همین انسان مادی که در عالم طبیعت زندگی میکند مظهر حق است و میتواند آیینه تمام نمای ساحت حق باشد.
وی ادامه داد: حتی در نگاه امام تخلق به اخلاق الهی افزون بر این که جنبه فردی دارد و موجب تعالی میشود، بلکه موجب تحقق مدینه فاضله و جامعه انسانی نیز میشود. از این رو در مذمت برخی رذائل مانند غیبت متذکر میشود که با غیبت و رواج آن اتحاد و همبستگی و اخوت و الفت در جامعه انسانی ضعیف میشود بنابراین این رذیلتها جامعه انسانی را به خطر میاندازند و آن را نابود میکنند.
دکتر فاطمه طباطبایی گفت: نکته دیگر این است که امام سنجهای به انسان میدهند که آدمی انسانیت خود را با آن بسنجد میگوید و آن «سعادت خواهی برای همه است». برخی ویژگیهای مطلوب از دیدگاه امام، «اول: توجه به خود در عین توجه به خداوند، دوم: خودشناسی و معرفت نفس، سوم: داشتن عزت نفس در عین تواضع، چهار: شکوفایی هویت الهی و استقلال فردی در عین زندگی اجتماعی» بود.
وی در پایان گفت: امام معتقد بود که حیات معقول انسان را به پذیرش احکام اخلاقی و شرعی هدایت میکند و انسان برای تمام کارهای خود دلیل و برهان دارد. امام خود دقیقا این طور بود. در اندیشه امام تخلق به اخلاق الهی، یعنی همان مهروزی خدا به همه، موجود است و ایجاد یک جامعه با حضور چنین انسانهایی آرزوی امام بود و انقلاب را مقدمه ساخت این جامعه میدانستند. به همین دلیل در بیشتر سخنرانیها از خودسازی و رعایت این اخلاق میگفتند.