سنتها و آئینهای متعددی در محرم تنیده شدهاند. آئینهایی که با هزاران عنصر فرهنگی مجموعهای بینظیر و غنی از میراث معنوی را شکل دادهاند. نسل به نسل و سینه به سینه آمدهاند. تغییراتی داشتهاند اما اصل و ماهیت خود را حفظ کردهاند.
نذورات محرمی نیز با تنوع بسیار، شهربه شهر، روستا به روستا و گاه محله به محله در عین تشابه با تفاوتهایی همراه هستند.
مانند همه آئینها برخی غذاها و نذریها در محرم بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. مثلا آبگوشت امام حسینی در کرمان رواج بیشتری نسبت به بقیه غذاها دارد گرچه در سالهای اخیر تنوع نذریها بیشتر شده است.
تلاقی محرم و تابستان است و از نوشیدنیهای خنک برای پذیرایی عزاداران حسینی بیشتر استفاده میشود. در سالهای اخیر با افزایش موکبها، برپایی راهپیماییها و استفاده بیشتر از فضای عمومی و خیابانها برای عزاداری در شیوه و نوع پذیرایی و نذریها با تغییراتی روبرو هستیم.
چای، پای ثابت همه مجالس است. کودکان دوست دارند مشک آب بر شانهها بیندازند و جرعهای آب به لبهای تشنه برسانند. بزرگترها آشپزخانه هیئت را سرپا کرده و با جوانترها مشغول پخت غذا هستند. صدای سینه زدنها در اندوه نوای ذاکر اهل بیت درهم پیچیده و اشک از گوشه چشمها روان است. چهرهها برافروخته و صداها حزنانگیز، عزاداران، نوحه را تکرار میکنند وعلمدار در پیشاپیش آنها در حرکت.
محرم است دلدادگان و عزاداران حسینی در صفه عزاخانه، محله شهر، میدان قلعه، بازار، تکیه فاطمیه، گلبازخان، شاهزاده محمد و عباسعلی، حسینیه ثارالله و همه محلههای شهر نام حسین(ع) را بر لب زمزمه میکنند و به یاد او و یارانش اشک میریزند.
برخی خود را به هیئت میرسانند تا در این هرم زمین و زمان، نوشیدنی خنک به عزاداران تعارف کنند.
شربت خاکشیر، آبلیمو، تخم شربتی از نوشیدنیهای سردی است که در مناطق گرمسیر از دیرباز برای پذیرایی عزاداران استفاده میشود. شاهدیم که برشهای هندوانه و میوههای دیگر نیز به جمع پذیراییهای محرم پیوسته است اما جای یک نوشیدنی بومی و اصیل در بین نذریهای محرم کمتربه چشم میخورد.
فالوده کرمونی با ترکیب نشاسته و شکر و عرقیات معطری همچون نعنا، گلاب، نسترن و بیدمشک و تکههای یخ میتواند نوشیدنی سالم و مناسبی برای پذیرایی از عزاداران حسینی در روزهای گرم و سوزان تابستان باشد.
فالوده کرمونی ارزش تاریخی و فرهنگی دارد. به ثبت ملی رسیده است. این نوشیدنی با یخدانهای کرمان، کوههای پربرف از جمله جفتان و سیرچ در نزدیک کرمان (در گذشته از برف آنها در تابستان برای تهیه فالوده استفاده میشد) و صفای مردم استان کرمان پیوند دارد. نذر فالوده کرمونی این پیوندها را گستردهتر میکند و عطرهای تازهای به آن افزوده میشود.