حجتالاسلام محسن سالارکیا گفت: هویت اصلی انقلاب بر پایه اسلام شکل گرفته است که شهید مطهری در تایید این موضوع فرمودهاند: "هیچیک از ابعاد مادی، معنوی و سیاسی این انقلاب بیرون از اسلام نیست." یا به تعبیر حضرت امام (ره) که یک روحانی برجسته و بلند پایه بودند در سال 56 فرمودند: "ملت ایران مسلمان است و اسلام را میخواهد."
این استاد دانشگاه در گفتوگو با گفتارنو با بیان اینکه ریشه انقلاب اسلامی ایران برخواسته از اعتقادات دینی بوده است، تصریح کرد: هر حرکتی برخواسته از یک اندیشه و فکر است و آن اندیشه و فکر زمینهساز حرکت خواهد شد و در بررسی ریشههای تاریخی و اجتماعی انقلاب اسلامی ایران در مییابیم که انقلاب از سویی اعتراضی بود به انحطاط ساختارهای جامعه آن روز که این اعتراض خاستگاهی اسلامی داشته چون براساس آموزههای اسلام و باهدایت و رهبری علمای دینی شکل گرفت.
سالارکیا با اشاره به خصومت شدید علیه فرهنگ اسلامی و نهادهای دینی در دوره پهلوی اضافه کرد: در فرآیند تکاملی انقلاب اسلامی ایران که از سال 42 آغاز شده باید نگاهی هم به گذشته داشته باشیم و این گذشته را در دوره پهلوی، میتوان دوره خصومت شدید علیه فرهنگ اسلامی و نهادهای دینی معرفی کنیم که واکنش اساسی متدینین را به دنبال داشت.
وی با تاکید بر اسلامخواهی در ایران ادامه داد: واکنش متدینین طبیعی است چون بحث اسلام و اسلامخواهی مطرح است و باید بگویم پیشگامان دفاع از اسلام در فرهنگ جامعه ما در طول تاریخ تشیع علمای دینی بودند که تلاش کردند که به هرطریق تحولات فرهنگی متاثر از دین در جامعه را ایجاد کنند.
این روحانی با اشاره به نقش کلیدی روحانیت در طول مبارزات انقلابی افزود: تاسیس حوزه علمیه قم که پایگاه اصلی مبارزات است اقدامی موثر بود چرا که این پایگاه رسالتش پرورش اندیشمندان آشنای به دین بوده و هست و در آن زمان عمدهترین نتیجه این اقدام انتقال مرکزیت علمی شیعه از حوزه علمیه نجف به قم بود که تاثیرات بسیاری بر جامعه و مردم ایران بر جای نهاد.
سالارکیا در ادامه با پیش گام بودن روحانیت در طول مبارزات خاطرنشان کرد: قیام مسجد گوهرشاد نمونهای از مبارزاتی است که روحانیت در کنار مردم به خوبی نقشآفرینی کرد به طوری که یکی از علمای مشهد به نام آیتالله حسین قمی در اعتراض به بیبندوباریهای حکومت پیشقدم شد که این اعتراض منجر به تجمعاتی در مسجد گوهر شاد مشهد شد.
این تحلیلگر مسائل دینی و سیاسی قیام مسجد گوهرشاد را از دو جهت قابلتوجه دانست و اذعان داشت: یکی از موارد قابل توجه شخصیت آیتالله حسین قمی است که به عنوان یک عالم برجسته دینی شهره است و دیگری هم پایگاهی است که این اعتراض در آن شکل گرفته که یک پایگاه کاملا معنوی است و حضور متدینین را در خود دارد.
وی با اشاره به حضور آیتالله کاشانی در جریان ملی شدن صنعت نفت گفت: حضور ایشان نیز نمونهای از نقشآفرینی روحانیت در طول تاریخ است و همچنین ورود آیتالله بروجردی به عرصه مرجعیت رخداد تاریخی دیگری است که نشاندهنده گسترش مسائل دینی در جامعه ایران است که با تربیت شاگردان بزرگ، روحانیون توانستهاند علاوه بر عمق بخشی بر مطالب دینی نقش خود را در شناساندن اسلام به نسل جوان ایفا کنند که این روند همچنان ادامه پیدا کرد و منجر به یک موج جدید احیای تفکر دینی شد.
سالارکیا این موج را جدید را یکی از پایههای شکلگیری انقلاب ارزیابی و عنوان کرد: در این موج برخی از روحانیون که در راسشان حضرت امام (ره) قرار دارد با ورودشان به صحنههای مختلف علمی، سیاسی و فرهنگی سیاست را به محور مرجعیت بازگرداندند و اسلام سیاسی را احیا کردند که جلوه این سخن کتاب کشف اسرار حضرت امام است که وقتی انتشار پیدا کرد به تدریج در رقابت سیاسی در فضای جامعه به عنوان یک ایدئولوژی برتر مطرح شد که در این قصه تمام تودههای مردم بسیج شدند.
عضو دفتر سیاسی جمعیت توسعه و آزادی استان کرمان در بخش دیگری از سخنانش به طرز تفکر ولایت فقیه در دیدگاه امام خمینی اشاره و عنوان کرد: این طرز فکر امام در حرکت روبه رشد انقلاب رونق بسیاری را توانست ایجاد کند که این تفکر حاکی از نفی صریح سلطنت و ضرورت تشکیل حکومت اسلامی است.
حجتالاسلام محسن سالارکیا با بیان اینکه روحانیت همواره توانسته در رویدادهای مهم در کنار مردم و سایر اقشار جامعه تاثیرگذار باشد، اظهار داشت: تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در سال 1341 که حضرت امام درواکنش صریح به این مصوبه خواستار لغوش شد و از این زمان شخص حضرت امام با همراهی روحانیون آن دوره فعالیت خود را باتشکیل جلسات مشورتی اغاز کرد. قیام پانزده خرداد نیز خوشبختانه یکی از شاخصترین حرکتهای سیاسی است که درواقع نمودار گرایش جدی روحانیون به سیاست است که فردای این قیام بازاریان با چرخشی معنادار از ایدئولوژی ملیگرایانه به سمت ایدئولوژی سیاسی که مراجع تقلید و روحانیون به آن روی آورده بودند یک رویکرد نوینی را به وجود آوردند.
این استاد دانشگاه بااشاره با پیوند عمیق بین حوزه و دانشگاه ابراز کرد: زمانی انقلاب به پیروزی رسید از دوازده بهمن تا 22 بهمن که اوج فعالیتهای سیاسی است تحصن روحانیون در دانشگاه تهران پیوند عمیق بین حوزه و دانشگاه را در آن مقطع تاریخی شکل داد.
وی در پایان با تاکید بر نقش یرجسته روحانیت در انقلاب اسلامی گفت: در فاصله 15 خرداد 42 تا 57 که شاکله شکلگیری یک حکومت متاثر از دین را خوشبختانه روحانیون به وجود اورند روحانیون بلندپایهای همچون آیتالله طالقانی، آیتالله مطهری، شهید مفتح و همچنین مقام معظم رهبری و آیتالله هاشمی رفسنجانی و... .