دبيركل حزب نداي ايرانيان:
پيام سياسي مردم اين بود كه خواهان ثبات، امنيت، آرامش و صلح در عرصه داخلي و خارجي هستند و بهبود شرايط زندگي‌شان را در اين فاكتورها مي‌دانند.
اعتمادنوشت: موج مردمي ايجاد شده در تهران در راي به تمامي ليست اصلاح‌طلبان را مي‌توان يكي از رخداد‌هاي نادر عرصه انتخابات در نظر گرفت. رخدادي كه بررسي و تحليل آن مي‌تواند حاكمان و مسوولان را نسبت به افكار عمومي جامعه و مطالبات آنان آگاه كند. مجيد فراهاني، دبيركل حزب نداي ايرانيان راي مردم تهران را برخاسته از عواملي سلبي و اثباتي به صورت توامان مي‌داند. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب همچنين معتقد است كه حمايت صددرصد و بدون چون و چرا از دولت احمدي‌نژاد در طول دو دوره رياست او تا مخالفت‌هاي علني با برجام، مقابله علني با دولت آقاي روحاني، دفاع از ردصلاحيت‌هاي گسترده‌اي كه در انتخابات صورت گرفت و عدم دفاع از حقوق حقه مردم در اين عرصه به جاي يك چهره مدافع مردم‌سالاري يك چهره اقتدارگرا از جريان راست به نمايش گذاشت و موجبات شكست اين جريان را فراهم كرد.
تحليل شما از راي ليستي مردم تهران چيست؟ به چه دلايلي موج مردمي براي راي به ليست اصلاح‌طلبان به طور كامل ايجاد شد؟
اتفاقي كه در ٧ اسفند ٩٤ افتاد نشان‌دهنده مساله‌اي است كه در لايه‌هاي زيرين اجتماعي مي‌گذرد و مطالبات اجتماعي مردم را به گوش مسوولان مي‌رساند. كشورهايي كه براي تغييرات اتكا به صندوق راي دارند، از مزيت‌هاي رقابتي نسبت به كشورهاي استبدادي و ديكتاتوري برخوردار هستند. اين كشورها مي‌توانند از مطالبات و دغدغه‌هاي مردم در يك فرآيند دموكراتيك آگاه شوند و با اين نگاه در اداره كشور تغييراتي را ايجاد كنند. از همين زاويه جمهوري اسلامي ايران به عنوان كشوري مردم‌سالار و متكي بر آراي مردم اين شانس را دارد كه مي‌تواند ثبات را از طريق سازگار كردن خود با انديشه‌ها و آراي مردم نهادينه كند. رمز و راز ثباتي كه امروز در كشور نسبت به كشورهاي پيراموني از آن برخوردار هستيم در همين موضوع نهفته است. اينكه مردم مي‌توانند آزادانه پاي صندوق راي مطالبات خود را بيان كنند. در هفتم اسفند ماه نيز همين اتفاق را شاهد بوديم. مردم و خصوصا ساكنان تهران نشان دادند كه چه نگاهي دارند. آنها نشان دادند كه خواهان تعامل و مدارا هم در سطح ملي و هم در سطح بين‌المللي هستند. خواهان صلح جهاني، آرامش، امنيت و رونق اقتصادي هستند. آنها نشان دادند كه خواهان آزادي‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي هستند. كشوري كه عرصه مديريت كشور را بر اساس آراي مردم شكل دهد. به همين دليل است كه مي‌بينيم در اين انتخابات ليستي را كه بيش از دو سوم آن را افراد ناشناس تشكيل مي‌دهند در برابر ژنرال‌هاي جريان محافظه‌كار كه سال‌ها در مجلس، دولت و ديگر مناصب بودند، پيروز مي‌شود. در پيروزي اين ليست هم راي اثباتي و هم راي سلبي وجود داشت.
راي اثباتي و سلبي نهفته در حضور مردم تهران پاي صندوق‌هاي راي را تشريح كنيد. نفي چه بوده و چه چيزي را براي خود مي‌خواسته است؟
براي انتخابات مجلس دهم دو ديدگاه در عرصه انتخابات شكل گرفت. يك ديدگاه خواهان ثبات، امنيت و همكاري با دولت در جهت توسعه اقتصادي بود و ديدگاه ديگر كاملا مخالف دولت و نقاد شديد آن بود و در عرصه بين‌المللي خواهان سختگيري. اين ديدگاه منتقد دولت در پروژه برجام بود و در عرصه بين‌المللي ادامه تنش را مي‌طلبيد. در عرصه داخلي بدون تعارف خواهان تغيير دولت بود. اين تفكر مي‌خواست برنامه‌هاي دولت را به شكست بكشاند و اعلام مي‌كرد كه خواهان اين است كه دولت روحاني تك‌دوره‌اي باشد و به نوعي عدم اعتقاد به دولت روحاني را يدك مي‌كشيد. اين اختلاف به وجود آمد و مردم با حضور در پاي صندوق‌هاي راي نشان دادند كه به كدام ديدگاه راي مي‌دهند و خواهان تداوم و به ثمر رسيدن وعده‌هاي دولت هستند و به هيچ‌وجه با چوب لاي چرخ گذاشتن و همراهي با برنامه‌هاي دولت موافق نيستند.
نقش عملكرد جريان راست را در اين اتفاق چه مي‌دانيد؟ از بين ٣٠ نفر نماينده تهران حتي يكي از چهره‌هاي معتدل‌تر اصولگرا همچون آقاي حداد عادل و توكلي راي نياوردند. نه تمام و كمال مردم تهران به ليست اصولگرايي را زاييده چه اتفاقي مي‌دانيد؟
جريان راست محافظه‌كار بايد بررسي عميق، آسيب‌شناسي و تحليل درستي از پيشامد رخ داده داشته باشد. سمينارهاي تحقيقي و پژوهشي بايد در اين زمينه برگزار كند تا دلايل اين مشكل را ريشه‌يابي كرده و بتواند خواست عمومي و مطالبات مردم را به درستي شناخته و بر اساس آن مطالبات براي نوسازي گفتمان خود برنامه‌ريزي كند. جريان راست به عنوان يك جريان ريشه‌دار به لحاظ اجتماعي كه بخشي از افكار عمومي را نمايندگي مي‌كند اشتباهات بسيار مهلكي را در طول سال‌هاي گذشته انجام داده است. از حمايت صد درصد و بدون چون و چرا از دولت آقاي احمدي‌نژاد در طول دو دوره رياست او تا مخالفت‌هاي علني با برجام، خواستار تداوم تنش بودن با كشورهاي دنيا، مقابله علني با دولت آقاي روحاني، دفاع از ردصلاحيت‌هاي گسترده‌اي كه در انتخابات صورت گرفت و عدم دفاع از حقوق حقه مردم در اين عرصه به جاي يك چهره مدافع مردم‌سالاري يك چهره اقتدار گرا از جريان راست به نمايش گذاشت. من معتقد هستم كه جناح راست بايد اقدام به نوسازي و بازسازي انديشه و عملكرد خود كند تا بتواند در ادوار بعدي انتخاباتي اعتماد مردم را دوباره به دست بياورد.
كليت رفتارهاي جناح راست در اين مدت چهره‌اي افراطي از آن به نمايش گذاشت؟
نام تندروي روي آن نمي‌گذارم اما معتقد هستم كه در عرصه بين‌الملل و داخلي جناح راست مجموعه‌اي از انديشه‌ها و عملكردها را به نمايش گذاشت كه با افكار عمومي و با اراده مردم همسو نبود. در عرصه بين‌المللي مردم خواهان صلح، امنيت، آرامش و رابطه مسالمت‌آميز با همه دنيا بودند اما جناح راست عملا با مخالفت با برجام نشان داد كه چندان وقعي به اين مساله نمي‌نهد. در عرصه داخلي مردم خواهان ثبات اقتصادي، آرامش و به ثمر رسيدن برنامه‌هاي توسعه دولت در راستاي حل مشكلات بودند اما جناح راست عملا با چوب لاي چرخ گذاشتن، تنش آفريني در عرصه داخلي، كشاندن وزرا به مجلس و استيضاح آنها و عملا با خدشه در روند توسعه كشور تلاش كردند تا دولت آقاي روحاني را يا براندازي كنند يا به يك دولت محدود كنند. اينها خواست مردم نبود و بر اين اساس مردم راي نه به اصولگرايان دادند.
نقش ردصلاحيت‌ها، انسجام اصلاح‌طلبان و مجموعا عملكرد جريان اصلاحات را در اين اتفاق چه مي‌دانيد؟
اتفاقي كه در انتخابات رخ داد اين بود كه بسياري از دلسوزان نظام، كساني كه سال‌ها در انقلاب نقش داشتند و سوابق طولاني قبل و بعد از انقلاب داشتند رد صلاحيت شدند. از جريان محافظه‌كار انتظار مي‌رفت كه چون يك پاي رقابت‌ها هستند و با اصلاح‌طلبان رقابت مي‌كنند، از حقوق حقه حذف‌شدگان دفاع كنند. انتظار مي‌رفت با اينكه ديدگاه اصلاح‌طلبان را قبول ندارند اعتراض مي‌كردند. انتظار اين بود كه مهم‌ترين معترض چنين ردصلاحيت‌هايي جناح راست باشد اما عملا جناح راست يا از رد صلاحيت رقيبان خود حمايت كرد يا در بسياري از موارد سكوت تاييدآميز داشت. اين مطلبي نبود كه به دور از چشم مردم باشد.
تبليغات اصلاح‌طلبان در اين انتخابات را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟ آيا اين پيروزي را مرهون تبليغات گسترده مي‌دانيد يا آن را ناشي از حركتي خودجوش و تاثير فضاي مجازي مي‌دانيد؟
اتفاقا جريان اصلاح‌طلب به لحاظ ستاد اجرايي، حجم تبليغات و ستاد تبليغات ضعيف بود. به همين دليل حجم بسيار كمي از تبليغات را در سطح شهر ديديم. اين به دليل مشكلات مالي بود كه داشتند و هم به دليل ضعف ستادي آنها در اين انتخابات بود. تنها ابزاري كه اصلاح‌طلبان در جهت رساندن پيام خود به مردم داشتند، فضاي مجازي بود. به همين دليل پيروزي اصلاح‌طلبان نه به دليل حجم تبليغات و گستردگي آن بلكه به دليل لج ملي بود كه به واسطه عملكرد جريان راست در مردم شكل گرفته بود.
مجموعا پيام سياسي راي مردم تهران را چه مي‌دانيد؟
پيام سياسي مردم اين بود كه خواهان ثبات، امنيت، آرامش و صلح در عرصه داخلي و خارجي هستند و بهبود شرايط زندگي‌شان را در اين فاكتورها مي‌دانند.
اولويت‌هاي مجلس دهم بر اساس مشاركتي كه در اين انتخابات شاهد بوديم از نظر شما چيست؟
مجلس دهم كار بسيار مشكلي را در پيش دارد. جناح محافظه‌كار امروز دو نوع تبليغ متناقض را پيش كشيده است. از طرفي تبليغ مي‌كند كه همچنان اكثريت مجلس در اختيار جريان راست است و گرچه اصلاح‌طلبان در تهران پيروز شده‌اند اما در كل كشور جناح راست دست بالا را دارد. از طرف ديگر تلاش مي‌كند تا مطالبات مردم را از مجلس بالا ببرد تا اصلاح‌طلبان مجلسي كه به قول خودشان اكثريت اصولگرا دارد كل مشكلات اقتصادي جامعه را حل كنند. اين يك تناقض است. سوال اين است كه اگر اكثريت مجلس در اختيار اصلاح‌طلبان نيست چرا انتظار داريد كه مشكلات جامعه را نمايندگان اصلاح‌طلب مجلس حل كنند؟ اين سوالي است كه آنها بايد پاسخ آن را بگويند.
مجلس دهم به كدام يك از مجالس گذشته از نظر تركيب شبيه‌تر خواهد بود؟
من فكر مي‌كنم مشابه آرايش سياسي مجلس پنجم اما كمي بهتر از آن خواهد بود. مجلسي كه اصلاح‌طلبان به شكل برابري با اصولگرايان كرسي دارند يا اكثريت قوي به دست اصلاح‌طلبان است.
نقش دور دوم انتخابات را در به دست گرفتن مجلس توسط اصلاح‌طلبان چه مي‌دانيد؟
قطعا دور دوم انتخابات با توجه به اينكه ٦٩ كرسي مجلس در آن تعيين تكليف مي‌شود، اهميت زيادي دارد. در حال حاضر تعداد نمايندگان اصلاح‌طلب و اصولگرا تقريبا برابر است. دور دوم انتخابات نقش تعيين‌كننده‌اي در آرايش نهايي مجلس خواهد داشت.
اصلاح‌طلبان برنامه مشخصي براي مرحله دوم انتخابات دارند؟
شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان در اين زمينه هر هفته تشكيل جلسه مي‌دهد و برنامه‌هاي جدي را براي آن دنبال مي‌كند.
تا به حال در جلسات صحبت شده است؟
بله. برنامه‌ريزي‌هايي صورت مي‌گيرد. ستاد انتخابات مركزي برنامه‌ريزي‌هاي لازم را انجام مي‌دهد. به دنبال اعزام سخنران‌هاي مختلف در حوزه‌هاي انتخابيه هستيم. تلاش مي‌كنيم تا شور و نشاط اجتماعي كه در تهران وجود داشت به حوزه‌هاي انتخابيه باقي مانده منتقل شود.
تاثير مشاركت حداكثري مردم را در منافع ملي و امنيت ملي كشور چطور مي‌بينيد؟
كشور مال مردم است. هيچ جريان و ديدگاه سياسي نمي‌تواند خود را صاحب كشور بداند. كشور ملك مشاع همه مردم است. به ميزاني كه صاحبان اين كشور در سرنوشت آن مشاركت مي‌كنند، مي‌توان اميدوار بود كه روند توسعه و ثبات كشور بهتر پيش رود. ما معتقديم به ميزاني كه مشاركت مردم در اين انتخابات بالا مي‌رود، نمايندگان منتخب رنگ و بوي بالاتري از مردم خواهند داشت. به ميزاني كه مشاركت مردم در اين انتخابات پايين مي‌آيد، كساني كه در انتخابات شركت نمي‌كنند حق خودشان را به ديگران واگذار مي‌كنند و معلوم نيست اقليتي كه در انتخابات شركت مي‌كنند بتوانند نمايندگان درست همه مردم را بر سر كار آورند.
