از وظایف نمایندگی تا دغدغه‌های زنانه
پروانه مافی: توجه ویژه به قوانین مربوط به زنان/سهیلا جلودارزاده:زنان سرپرست خانوار در اولویت/سیده فاطمه حسینی: تعهد به شعارهای لیست/فاطمه ذوالقدر: پیشنهاد تشکیل کارگروه زنان.
شرق نوشت: خیز برداشته بودند تا ٣٠ درصد از ٢٩٠ کرسی مجلس را به دست آورند. سنگ بزرگی که از یک‌سو علامت نزدن بود و از سوی دیگر نشانه عزمی که شکل گرفته و روزبه‌روز قوی‌تر می‌شود. ٨٧ کرسی یعنی همان ٣٠ درصد، به دست نیامد، اما از ٩ زن در مجلس نهم به ١٣ زن – نزدیک به رکوردی که در مجلس پنجم به دست آمده بود- رسیدند. حالا باید منتظر ماند و دید چند نفر از آن هشت زنی که به مرحله دوم رفته‌اند، راهی بهارستان می‌شوند. به‌هرحال نتیجه فعالیت زنان در قالب نهادهای مدنی و تشکل‌های سیاسی این بود که تعداد نمایندگان زن در مجلس دهم رقمی بین ١٣ تا ٢١ باشد. از تهران سهیلا جلودارزاده، پروانه مافی، فریده اولاد قباد، سیده فاطمه حسینی، پروانه سلحشوری، فاطمه سعیدی، فاطمه ذوالقدر و طیبه سیاوشی به مجلس راه یافته‌اند. زهرا سعیدی از مبارکه، مینو خالقی و ناهید تاج‌الدین از اصفهان، سکینه الماسی از بوشهر، هاجر چنارانی از خراسان‌رضوی و سیده حمیده زرآبادی از قزوین راهی بهارستان شده بودند. اما اضاع در اصفهان تغییر کرد و با ابطال آرای مینو خالقی یکی از زنان نماینده این شهر، حذف شد. بااین‌حال روشن است که بعد از تهران، اصفهانی‌ها بیش از دیگر استان‌ها به کاندیداهای زن اعتماد کرده‌اند و در خراسان‌رضوی نیز برای نخستین‌بار نماینده زن به مجلس فرستاده‌اند. اکنون با افزایش تعداد زنان مجلس، شکسته‌شدن رکورد مجلس پنجم در دست مردم تبریز، شبستر، شهرضا، ایلام، بروجن، خرم‌آباد، بروجرد و ساوه است، اما این تنها یک روی سکه است و روی دیگر رویکرد این زنان در مجلس است؛ اینکه به شیوه نمایندگان زن در مجالس گذشته عمل کنند یا با مطالبات واقعی جامعه زنان همسو باشند، مهم‌تر از تعدادشان است.
سه پرسش مشترک از چهار نماینده زن تهران در مجلس دهم اکنون که هنوز چند ماه تا آغاز کار این مجلس باقی است، آنان و رویکردشان را بهتر معرفی کرده و میزان هماهنگی آنها با جامعه زنان را به نمایش می‌گذارد.
پرسش‌ها از این قرار است:
١. اکنون که به مجلس راه یافته‌اید بفرمایید با چه رویکردی کار خود را آغاز می‌کنید و نخستین مسائلی که پیگیری می‌کنید، چیست؟
٢. حضور زنان را در این دوره انتخابات چطور ارزیابی می‌کنید و در مجلس چگونه پاسخ این سطح از مشارکت را خواهید داد؟
٣.دغدغه‌های شخصی شما در حوزه زنان که باعث حضورتان در این دوره شد، چیست؟ اگر از شما بخواهیم قولی به جامعه زنان بدهید که در پایان مجلس بتوانیم عملکرد شما را بر مبنای آن ارزیابی کنیم، چه خواهید گفت؟
-----------------------------
توجه ویژه به قوانین مربوط به زنان
پروانه مافی
١. بهبود وضعیت موجود و مطلوب در تأمین امنیت زنان در خانواده و جامعه یکی از شاخصه‌های توسعه‌یافتگی است؛ از این رو بررسی و وضع قوانین در این زمینه و پیگیری موارد نقض حقوق بانوان و دختران جوان می‌تواند در بالابردن شاخصه توسعه‌یافتگی بسیار تأثیرگذار باشد. بالارفتن احساس امنیت در بلندمدت بر رشد اقتصادی و بهره‌وری جامعه تأثیر مستقیم خواهد داشت. جامعه سالم متشکل از مردان و زنان همراه با یکدیگر است و لازمه این امر ایجاد روند صحیح و افزایش ضریب امنیت بانوان در خانواده و تصویب قوانین سلبی در مقابل اعمال رفتارهای خشونت‌آمیز در جهت جلوگیری از نهادینه‌شدن خشونت است. این مهم در عین سادگی می‌تواند در بلندمدت تأثیرات مخرب بسزایی بر پیکره جامعه و احساس امنیت داشته باشد. عادی‌شدن اعمال خشونت در خانواده باید برای امنیت جامعه زنگ خطر باشد، این به آن معنی است که خشونت رفتاری و فیزیکی و ایجاد اخلال امنیت روانی در لایه‌های زیرین جامعه نهادینه شده است. اگر احساس امنیت در لایه‌های جامعه از میان برود، قاعدتا در سطح بروز خواهد کرد و شاهد مواردی از جمله اتفاقات دلخراش اسیدپاشی اصفهان و موارد دیگر از این دست خواهیم بود؛ بنابراین افزایش ضریب امنیت مسئله‌ای نیست که بتوان آن را رها کرد و همواره باید درجهت بهبود آن قدم برداشت. درحال‌حاضر که دولت تدبیر و امید در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای موفقیت‌های چشمگیری کسب کرده است نیاز به تصویب قوانین حمایتی در حوزه امنیت اجتماعی بیش از پیش احساس می‌شود، خوشبختانه در این حوزه در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه، کشور عزیزمان در رتبه خوبی قرار دارد و با افزایش این روند می‌توان پیش‌بینی کرد در آینده‌ای نه‌چندان دور با پرشدن خلأ‌های موجود در صدر رتبه‌بندی منطقه‌ای قرار داشته باشد.
٢. جامعه زنان در این دروه از انتخابات در مرحله ثبت‌نام‌ها و پس از آن، چه از لحاظ کاندیداشدن و چه از لحاظ رأی‌دادن، بسیار قابل‌توجه بود و نتیجه خوبی نیز داشت، ما نیز به‌عنوان نمایندگان مردم در این مجلس تلاش می‌کنیم تمام وظایف نمایندگی را به‌خوبی انجام دهیم و به مسائل حوزه زنان نیز توجه ویژه‌تری داشته باشیم.
٣. وظیفه اصلی یک نماینده، تصویب قوانین است و به‌تبع آن انتظار می‌رود قوانینی که موردنظر بانوان جامعه است، بررسی و تصویب شود. دختران جوان و بانوان ما نقش بسزایی در جامعه ایفا می‌کنند. اگر در پی داشتن جامعه‌ای سالم و موفق هستیم، باید زمینه حضور مؤثر آنان را فراهم کنیم. تصویب قوانین تسهیل‌کننده و حتی بررسی قوانین موازی و خلأ‌های قانونی و پیگیری مواردی که تا به امروز به تصویب مجلس رسیده اما در اجرای آن تعلل صورت گرفته است، می‌تواند در بهبود حضور مؤثر بانوان در جامعه سهم بسزایی داشته باشد و به یاری خدا در پایان مجلس شورای اسلامی با سربلندی در برابر اذهان مردم قرار بگیریم.
زنان سرپرست خانوار در اولویت
سهیلا جلودارزاده
١. اولین اولویت بنده در مجلس دهم همان‌طور که پیش از انتخابات و قبل از آن نیز بارها گفته بودم، پیگیری مسائل مربوط به زنان سرپرست خانوار است. زنان شریف و غیرتمندی که مدیریت خانواده را به‌تنهایی به دوش می‌کشند و نیاز داریم برای توانمندسازی آنها از لحاظ فکری، عملی و معنوی اقدام کنیم. در این زمینه یک طرح پایلوت‌شده نیز وجود دارد که پیگیری آن زمینه‌ساز یک حرکت ملی خواهد بود. این طرح برای هفت حوزه اقتصادی زنان مطالعات گسترده‌ای را پشت‌سر گذاشته و امیدواریم از این راه بتوانیم بار زیادی را از دوش زنان سرپرست خانوار برداریم.
باید توجه داشت که در عرصه اقتصادی مشکلات زیادی داریم و لازم است زنان در متوازن‌کردن این شرایط به میدان بیایند. به نظر من موضوع مهمی که باید همه نمایندگان از جمله نمایندگان زن به آن بپردازند، مسئله ایجاد کار و کارآفرینی در کشور است. نتایج همین انتخابات به‌خوبی روشن کرد که وقتی در کنار هم کار می‌کنیم، موفق می‌شویم؛ پس باید در مجلس دهم مسائل مهمی از این دست را با کمک مردم پیگیری کنیم. کسانی که خلاقیت بیشتری دارند باید فکر کنند و از ایده‌های آنها در زمینه کارآفرینی استفاده کنیم.
٢. حضور زنان در انتخابات، هم در بخش کاندیداشدن و ثبت‌نام‌کردن و هم در بخش پای صندوق‌آمدن و رأی‌دادن، بسیار خوب و قابل‌توجه بود. من از همه مردم به‌خصوص زنان و اصحاب رسانه تشکر می‌کنم. نتیجه انتخابات خصوصا در تهران به‌خوبی نقش مردم و زنان را به نمایش گذاشت.
٣. علاوه بر مسئله اشتغال و زنان سرپرست خانوار، فکر می‌کنم باید به مسئله هویتی و شخصیتی که زنان با آن مواجه هستند، پرداخت. برخی نگاه جنسیتی دارند و حاضر نیستند توانایی‌های زنان را ببینند و از آن استفاده کنند. به نظر من در دولت آقای روحانی چنین بینشی نیست و در سایه هماهنگی مجلس و دولت می‌توان از سازمان‌های مردم‌نهاد نیز استفاده کرد و این نگاه را در جامعه از بین برد. همه تلاش من این است که به حول و قوه الهی موضوع زنان سرپرست خانوار را پیگیری کنم و برنامه جامع توانمندسازی آنها را با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای دیگر به نتیجه برسانم. نکته دیگری که می‌خواهم به آن اشاره کنم بحث اصلاح الگوی تفکری است که باید در جامعه ما اجرائی شود و پیش از این انتخابات نیز در مورد آن گفته بودم. به نظر باید ساختار اجتماعی و همین‌طور ساختار سیاسی و اقتصادی مورد اصلاح الگوی تفکر قرار گیرد که این امر بلاشک به فرهنگ هم سرایت خواهد کرد؛ به‌عنوان مثال در بحث کارگران باید نگاه به کارگر تغییر کند و این موضوعی است که می‌تواند اعتدال را به‌وجود آورد، بنابراین اصلاح الگوی تفکر و ایجاد نهضت کار و کارآفرینی یکی از موضوعاتی است که باید پس از ورود به مجلس موردپیگیری قرار گیرد.
تعهد به شعارهای لیست
سیده فاطمه حسینی
١. همان‌طور که می‌دانید اصلاح‌طلبان با شعار «امید، آرامش و رونق اقتصادی» توانستند برای حضور در خانه ملت، از مردم رأی بگیرند. بر همین اساس مهم‌ترین هدف من به‌عنوان یکی از اعضای لیست امید، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی است که ملزوماتی چون رونق تولید، نشاط در فضای کسب‌وکار، فراهم‌آوری زمینه مشارکت بخش خصوصی، فراهم‌آوری زمینه سرمایه‌گذاری خارجی و... دارد. رویکرد ما برای تحقق این هدف نیز تکیه بر اقتصاد مقاومتی و درپیش‌گرفتن مشی تخصص‌گرایانه است. اگرچه با توافق هسته‌ای ایران و ١+٥ چشم‌انداز روشنی در آینده اقتصادی کشور متصور است اما باید به زمان‌بربودن این موضوع نیز توجه داشت. اصلاح زیرساخت‌ها و ترمیم هر آنچه در هشت سال دولت قبل زیر سایه تحریم‌های یک‌جانبه و با تصمیمات غیرکارشناسانه تخریب شده، کار ساده‌ای نیست.
٢. تلاش برای رونق اقتصادی، یک هدف فراجنسیتی است که شامل حال زنان و مردان خواهد شد. قطعا ما نیازمند گسترده‌ترکردن دامنه چتر حمایت از اقشاری چون زنان سرپرست خانوار و زنان بی‌سرپرست هستیم و این نیز باید در سایه رونق اقتصادی و گسترش فضای کسب‌وکار تأمین شود. به نظر من پیگیری و توجه به این مسائل بهترین پاسخی است که می‌توان به مشارکت قابل‌توجه و ارزشمند جامعه زنان داد.
٣. این سؤال شما، از جنس «اجرائی» است نه «تقنینی». یک مسول اجرائی که تصمیماتش قائل به فرد است، می‌تواند به چنین سؤالی پاسخ دهد. من به‌عنوان یکی از ٣٠ نماینده تهران، در کنار ٢٨٩ نفر دیگر از منتخبان ملت باید در پارلمان فعالیت داشته باشم که تمامی آنها همچون من حق رأی دارند. بنابراین تصمیم فردی در چنین جمعی، لزوما منتج به نتیجه نخواهد شد. تعهد برای انجام کاری در مجلس را باید از سوی یک «جمع» همچون اعضای یک فراکسیون یا یک ائتلاف مطالبه کرد، نه از یک نفر. اعضای آن «جمع» مثلا اعضای لیست امید می‌توانند در قبال شعارهایی که داده‌اند، متعهد به تحقق آن باشند.
از سوی دیگر به شما توصیه می‌کنم که به مسائل عمومی در جامعه، نگاه جنسیتی نداشته باشید. اگرچه نگاه پرسشگر و مطالبه‌گر شما به‌عنوان نماینده یک رسانه می‌تواند نمایندگان را مجاب کند که در چهار سال عمر نمایندگی خود به تعهداتشان پایبند باشند؛ اما جا دارد به این نکته توجه کنید که اگرچه زنان نیمی از جامعه ما را تشکیل می‌دهند اما تاکنون تعداد نماینده‌های زن در مجلس به ٢٠ نفر هم نرسیده است. به‌عنوان یک نماینده زن متعهد به پیگیری مطالبات زنان هستم اما جا دارد شما از نمایندگان مرد که با رأی زنان به مجلس راه یافته‌اند نیز بپرسید که «چه قولی به جامعه زنان میدهید؟ یا برای حل مشکلات آنها چه کرده‌اید؟»
پیشنهاد تشکیل کارگروه زنان
فاطمه ذوالقدر
١. همان‌طور که می‌دانید در قانون اساسی جمهوری اسلامی به کرامت و شخصیت انسان، اعم از زن و مرد توجه جدی شده، به همین دلیل من معتقدم ابتدا باید با تشکیل کارگروه ویژه‌ای مرکب از جامعه‌شناسان زن و متخصصان جامعه‌شناسی بانوان در کشور که آشنا به امور بانوان و اسلام باشند با هدف واکاوی در مطالبات فطری و ملی آنان، مطالبات حقیقی زنان را شناسایی و سپس اولویت‌بندی کرد و درباره هریک برنامه‌ای مدون تدوین، بودجه‌ای پیش‌بینی و در زمان مشخصی و براساس شرح وظایف معینی تبدیل به قانونی جامع و مانع از سوی مجلس شورای‌اسلامی و پس از طی مراحل قانونی برای اجرا به دولت ابلاغ کرد. به‌این‌منظور خواسته جامعه زنان بیش از همه متوجه نمایندگان زن مجلس است. پس آنچه از منظر من اهمیت دارد تسهیل‌گیری و تسریع در تصویت طرح‌ها و حمایت از لوایحی است که در راستای حل مشکلات زنان و خانواده است؛ بنابراین باید گفت یکی از کارهای ویژه زنان در پارلمان‌ها، پیگیری مطالبات زنان است، که باید به‌درستی و با کار کارشناسی انجام شود تا قوانین مصوب ضمانت اجرائی نیز داشته باشد؛ بنابراین پیشنهاد تشکیل چنین کارگروهی را به مجلس خواهم برد و برای انجام و تصویب آن ان‌شاءالله تلاش خواهم کرد.
٢. خوب و هدفمند ارزیابی می‌کنم؛ حضور زنان در انتخاباتی که پشت سر گذاشتیم در دو سطح قابل ارزیابی است؛ اول شاهد حضور زنان در ثبت‌نام برای انتخاب‌شدن و دوم برای انتخاب‌کردن بودیم که بنده هر دو را مثبت ارزیابی می‌کنم. چه در زمان ثبت‌نام و چه در حضور گسترده و مشارکت حداکثری در پای صندوق‌های رأی، به‌ویژه رأی‌اولی‌ها، که هر دو نشانه خودباوری و اعتماد زنان به نقش و تأثیرگذاری‌شان در محیط اجتماعی و عرصه‌های رسمی مدیریتی و قانون‌گذاری است. همان‌طور که بارها اعلام شده است، بیش از ٦٠ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها دختران هستند و این نشان‌دهنده این است که اکنون زنان و دختران توانمندی برای حضور در عرصه‌های مدیریتی و قانون‌گذاری حضور دارند، این خودباوری محصول و دستاورد زحمات بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران از آغاز نهضت حضرت امام خمینی (ره) در دوران انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس با تجلی تشویق و ترغیب فرزندان، همسران و برادران خود برای حضور در جبهه‌ها و کمک و پشتیبانی بانوان در شهرها از رزمندگان به اوج خود رسید و اکنون ما شاهد نهادینه‌شدن این حضور در شرایط حاضر و در قالب نیاز‌های روز جامعه در همه عرصه‌های علمی، فرهنگی، سیاسی و ورزشی هستیم. این حضور مورد تأکید مقام معظم رهبری و بزرگان نظام، ازجمله جناب آقای دکتر روحانی، ریاست محترم جمهوری نیز قرار گرفته است، آنچه مهم است اینکه زنان به این باور و اعتماد رسیده‌اند که حضورشان در مجلس و عرصه‌های گوناگون می‌تواند منجر به پیگیری مطالبات آنان و تأثیرگذاری در تسریع حل مشکلات و مسائل حوزه زنان و خانواده شود که البته این انتظارات از نمایندگان زن را بالا می‌برد.
٣. اصلاح برخی قوانین در حوزه زنان و خانواده و البته تسریع در تصویب قوانینی که منجر به حل مشکلات می‌شود از دغدغه‌های اصلی من است. درواقع نهادینه‌شدن عدالت جنسیتی در برنامه‌ها و قوانین از مهم‌ترین دغدغه‌هایی است که به آن می‌اندیشم و معتقدم با این رویکرد بسیاری از مسائل حل خواهد شد. درواقع اگر بخواهم به صورت کلی صحبت کنم، رفع تبعیض جنسیتی و قائل‌شدن تفاوت جنسیتی در همه امور، حمایت از قوانینی در جهت تحکیم بنیان خانواده که شالوده جامعه خواهد بود، حمایت از اشتغال‌زایی زنان به تناسبشان و منزلت و خصلت‌های بانوان و به‌ویژه حمایت از زنان کارگر و رفع مشکلات زنان سرپرست خانوار از مهم‌ترین مواردی است که به آن توجه خواهم داشت و همچنین با عنایت به اینکه سیاست خارجی در راستای سیاست داخلی و در چارچوب سیاست‌های کلی اعلامی از سوی مقام معظم رهبری برپایه سه اصل عزت، حکمت و مصلحت است، تلاش خواهم کرد بانوان علاوه بر حضور در عرصه‌های داخلی بتوانند در عرصه‌های بین‌المللی نیز به‌ویژه در دستگاه سیاست خارجی حضور تأثیرگذار داشته باشند. تلاشم بر این است با انجام کار کارشناسی دقیق بتوانم حضور مؤثری در ارائه پیشنهاداتی در راستای تسهیل‌گری در تدوین قوانینی در حوزه‌های مورد دغدغه که مطرح کردم، داشته باشم.
