وقایع اتفاقیه: سه هفته دیگر منتخبان مردم در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، گرد هم جمع میشوند تا اولین روز کاری خود را با عنوان وکیل ملت در کرسیهای سبز بهارستان آغاز کنند اما هنوز یکی از 290 کرسی، سرنوشتی خبرساز را یدک میکشد.
سرنوشتی که حالا به نظر میرسد با صحبتهای هفته گذشته حسن روحانی چندان هم مبهم نباشد و رئیسجمهوری به عنوان مجری قانون و حافظ رأی ملت، وظیفه دارد از آن دفاع کند. مینو خالقی، منتخب سوم شهر اصفهان یکی از خبرسازترین چهرههای این روزهای بعد از انتخابات، پس از مشخصشدن نتیجه انتخابات و تأیید آن از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد.
پیشازاین نیز در روزهای منتهی به هفت اسفند، موضوع ردصلاحیتها بخش مهمی از فعالان سیاسی را دچار حیرت کرد؛ نهفقط ازآنجهت که ردصلاحیت برخی چهرههای سرشناس سیاسی را به دنبال داشت -که نمونه آن را در سال 92 را هم شاهد بودند- بلکه بهایندلیل که حجم ردصلاحیتها بهگونهای بود که در برخی از حوزههای انتخابیه، عملا اصولگرایان رقیبی برای ورود به مجلس نداشتند. بااینحال اصلاحطلبان فهرست خود را به نام «امید» بسته بودند که بذر آن با رأی مردم، هویت مجلس دهم را از افراطیگری دور کرد. در آستانه نوروز، شورای نگهبان منتخب سوم اصفهان را رد صلاحیت کرد تا حالا با گذشت بیش از هفتاد روز از انتخاب مردم، هنوز خبر عجیب مینو خالقی، در صدر خبرهای سیاست داخلی باشد. هر چند وزارت کشور سعی بر آن داشت همزمان که از مخالفت با رد صلاحیت منتخب مردم اصفهان صحبت کند، اما وارد چالش با شورای نگهبان نشود و فقط به همان اختلاف نظر در برداشت از قانون اکتفا کند اما حسن روحانی رسما اعلام کرد 18 زن در این دوره از انتخابات وارد مجلس شدند تا عملا مینو خالقی را هم در کنار 17 زن دیگر قرار دهد. علی مطهری، نماینده تهران گامی جدیتر برداشت و تهدید کرد که در صورت خودداری از صدور اعتبارنامه منتخب اصفهان، وزیر کشور را استیضاح میکند. مجید انصاری، معاون پارلمانی دولت هم هفته گذشته اعلام کرد: از نظر دولت، مینو خالقی به عنوان منتخب مردم اصفهان در مجلس محسوب میشود و گفته بود: «از دیدگاه دولت و رئیسجمهوری، در مجلس یازدهم شمار منتخبان زن 18 منهای یک نیست، بلکه 18 نفر است.»
دعوتنامه عارف برای خالقی
بااینحال محمدرضا عارف، سرلیست اصلاحطلبان در انتخابات مجلس و نفر اول لیست تهران در آستانه نشست هماندیشی منتخبان لیست امید که امروز برگزار میشود، در پیامی جداگانه به مینو خالقی، رسما او را دعوت کرد. در پیام عارف که در رسانهها منعکس شد، آمده است: «خواهر گرامی سرکار خانم خالقی! منتخب محترم مردم شریف اصفهان، با سلام، احتراما به منظور بحث و تبادل نظر درباره تشکیل فراکسیون امید مجلس دهم، از سرکار عالی دعوت میکنم، در نشست هماندیشی منتخبان فهرست امید شرکت کنید.»
اما نکته دیگر در پیام عارف، این بود که او در ادامه یادآور شده بود: «ضمنا پس از پایان برنامه، به اتفاق در ضیافت شام رئیسجمهوری محترم شرکت خواهیم کرد» تا مینو خالقی از نظر رئیسجمهوری و دیگر منتخبان مجلس به عنوان یکی از 290 نماینده مجلس محسوب شده باشد.
البته مورد مینو خالقی و دفاع از آن فقط به اصلاحطلبان و دولت محدود نمیشود، احمد توکلی نماینده اصولگرای مجلس نهم که از تمدید حضورش در مجلس دهم بازمانده است، در نوشتهای به دفاع از مینو خالقی برخاست و البته راهحلی هم پیشنهاد داد.
احمد توکلی نوشته است: «ردصلاحیت نامزدی پس از انتخابشدن با نظر شورای محترم نگهبان سابقه نداشته است. هر امر بیسابقه، بهویژه اگر با حقوق افراد بسیاری درگیر باشد، حساسیت جامعه را برمیانگیزد. این حساسیت به حق است و باید به خاطر وجود آن، خدا را سپاس گفت.»
یادآوری سوگند رئیسجمهوری برای حمایت از آزادی و حرمت اشخاص
توکلی، معتقـــد است: «هر نهاد مسئــولی در جامعه باید برای اقدامات خویش توجیه قانونی داشته باشد و آن را به مردم ارائه دهد. جایگاه بلند شورای محترم نگهبان که حافظ قانون اساسی است، این ضرورت را دوچندان میکند؛ اما توضیح ناکافی بهویژه دراینباره، هزینه سنگینی برای این نهاد مهم و کل کشور داشته و دارد.»
این نماینده اصولگرای مجلس در ادامه، واکنش حسن روحانی را که به عنوان رئیسجمهوری برای حمایت از آزادی و حرمت اشخاص سوگند خورده، طبیعی میداند.
توکلی در ادامه مخالفتش را با نظر علی مطهری اعلام میکند و میگوید: «دراینباره برخلاف نظر برخی نمایندگان محترم، کار را نمیتوان به مجلس واگذار کرد؛ زیرا با این نظرِ شورا اساسا صدور اعتبارنامه فرد منتخب در وزارت کشور غیرقانونی است؛ بنابراین مجلس دهم محملی برای ورود نخواهد داشت.»
او میگوید: «اختلاف بین شورای نگهبان که بخشی از قوه مقننه و وزارت کشور که بخشی از قوه مجریه است، اختلاف بین قوای مقننه و مجریه است. راهحل براساس بند7 اصل یکصدودهم قانون اساسی که «حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سهگانه» را از اختیارات و وظایف رهبری میشمارد، رجوع به هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سهگانه است. رعایت این سازوکار از اتلاف وقت نیروها و تباهشدن حقوق مردم جلوگیری میکند.»
هرچنــد توکلی صـــدور اعتبارنامه مینو خالقی را از سوی وزارت کشور غیرقانونی میداند اما علی مطهری، در نامهای که به رئیسجمهوری نوشته بود، استناداتی را برای غیرقانونیبودن اقدام شورای نگهبان مطرح کرده بود، ضمن آنکه مطهری یادآور شده بود این مسئله جدیدی نیست و در انتخابات مجلس سوم هم همین اتفاق برای منتخب مردم نیشابور افتاده بود اما وزارت کشور آن زمان اعتبارنامه او را صادر کرده بود.
البته روز گذشتــه غلامعلی حدادعادل با آنکه نتوانست صراحتا به اقدام شورای نگهبان انتقاد کند اما با ادبیاتی دوپهلو نقد خود را مطرح کرد و گفت: «مجلس آینده باید درباره اعتبارنامه منتخبان دهمین دوره تصمیمگیری کند، ولی مسئله کاملا روشن است و باید نظر شورای نگهبان درباره این مهم ارزیابی شود.»
ماجرای مینو خالقی بدونشک فارغ از حق او به عنوان یک منتخب مردم اصفهان، مسئلهای منحصربه دفاع از یک شخص نیست بلکه موضوعی است که میتواند چالشهای دیگری را در انتخابات آینده به همراه داشته باشد. روزهای آینده باید در انتظار تصمیم دولت ماند که آیا حسن روحانی، میتواند از حق مردم در انتخاب دفاع کند یا کار به هیئت حل اختلاف و مراجع بالاتر کشیده میشود.