نبود متولی تولید خودروی برقی همسو با روندهای جهانی دارد، یکی از عوامل بسیار مهم در موفق نبودن فناوری‌های نوینی چون تولید خودروی برقی در ایران است.
دنیای اقتصاد نوشت: مرکز پژوهش‌های مجلس در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی تولید خودرو برقی در ایران پرداخته و مهم‌ترین چالش تولید و توسعه خودروهای برقی در ایران را بحث قیمت تمام شده، نبود تضمین لازم برای تقاضا و نبود متولی واحد در این زمینه دانسته است.
در شرایطی این گزارش تاکید بسیاری بر تولید خودروی برقی همسو با روندهای جهانی دارد که نبود متولی واحد، یکی از عوامل بسیار مهم در موفق نبودن فناوری‌های نوینی چون تولید خودروی برقی در ایران است. با این حال شرکت‌های خودروساز و دانشگاهیان طی سه سال گذشته بیکار ننشسته‌اند و پروژه‌هایی را در این زمینه عملیاتی کرده‌اند. اما از آنجا که فعالیت شرکت‌های خودروساز و مراکز دانشگاهی در این مورد تاکنون در حد پروژه باقی مانده، مرکز پژوهش‌های مجلس با بررسی چالش‌های این بخش، دلایل بی‌انگیزگی شرکت‌های خودروساز در این زمینه را موشکافی کرده است.
براساس این گزارش، یكی از نقاط اشتراک تمامی كشورهای توليدكننده خودروی جهان بعد از ایمنی، كيفيت، راحتی، رعایت توامان دو اصل كليدی سازگاری با طبيعت و كاهش آلایندگی و اقتصادی بودن منابع انرژی مصرفی در خودروها است؛ براین اساس، فرهنگ‌سازی و ایجاد مشوق برای مصرف‌كننده یکی از ارکان اصلی تغییر رویکرد به سمت فناوری‌های جدید است. بنابراین بهتر آن است که قبل از اینكه استفاده از این خودروها یک انتخاب یا الزام برای توليدكننده یا مصرف‌كننده باشد، یک الزام از منظر استانداردهای مصرف سوخت و آلایندگی در نظر گرفته شود؛ بنابراین به عقیده تهیه‌کنندگان این گزارش حمایت دولت در بخش تولید و مصرف می‌تواند به توسعه این دسته از خودروها در کشور کمک کند. بنابراین گزارش ، برای آنکه تولید خودروی برقی در کشور محقق شود، دولت باید الزامات و مشوق‌هایی را برای تولید در نظر بگیرد. از جمله اینکه کمک هزینه‌های تحقیق و توسعه شرکت‌های خودروساز برای طراحی و تولید این خودروها را پرداخت کند. در این بین بحث اختصاص کمک‌های تسهیلاتی به خودروسازان به‌منظور ایجاد زیرساخت‌‌ها و امکانات لازم برای طراحی و توسعه خودروهای برقی و هیبریدی نیز دارای اهمیت است. اما الزام دیگری که بیش از پیش احساس می‌شود، تدوین استانداردهای ملی در حوزه وسایل نقلیه برقی است تا صنعت خودرو کشور مطابق با استانداردهای جهانی بتواند مسیر خود در این زمینه را دنبال کند.
در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به اهمیت مصرف‌کننده در توسعه این بخش پرداخته است، چون مصرف‌کننده اهمیت بسیاری در تدوین استراتژی تولید خودروهای برقی دارد، بنابراین دولت باید به ایجاد زیرساختهای مناسب در سطح شهرها برای شارژ باتری‌های خودروها بپردازد تا از این طریق تمایل مشتریان به خرید خودروهای برقی افزایش یابد. در عين حال، اگر قيمت سوخت در كشور اصلاح و واقعی شود، به‌طور قطع، نظر مصرف‌کنندگان به انتخاب چنین خودروهایی را افزایش خواهد داد زیرا یکی از مقولات اساسی در انتخاب خودروها میزان مصرف سوخت و هزینه‌های ناشی از آن است.
از آنجا که یکی از موضوعات اساسی در صنعت خودرو بحث هزینه‌های تولید است، بنابراین بحث تولید خودروهای برقی نیز از این قاعده مستثنی نیست. براین‌اساس، مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش به هزینه اوليه توليد خودروهای برقی نسبت به خودروهای احتراق داخلی به‌دليل نبود فرصت و امكان توليد انبوه اشاره کرده است.
آنگونه که در این گزارش آمده است، هزینه تولید خودروی برقی با تيراژ پایين (زیر 21 هزار دستگاه در سال) 3 برابر خودروی بنزینی است؛ بنابراین تولید یک خودروی رانا، 96 ميليون تومان هزینه‌در بر دارد كه با فرض تيراژ بالا و اقتصادی و تضمين خرید آنها، این هزینه كمتر از 2 برابر نخواهد شد. برای خودروی تيبا هم قيمت فروش نوع برقی در تيراژ كم حدود 61 ميليون تومان خواهد شد. این در حالی است که قيمت نوع بنزینی آن حدود 24 ميليون تومان است كه همانند خودروی رانا در توليد پر تيراژ هم این قيمت حداقل 2 برابر خودروی بنزینی خواهد بود.
آنگونه که به نظر می‌رسد، هزینه توليد خودروهای برقی به‌دليل قيمت باتری و مدیریت باتری از هزینه توليد خودروهای احتراقی بيشتر است. بر این اساس تاکید شده که پیش‌روی به سمت توليد خودروی برقی پيش‌نيازهایی دارد كه یکی از مهم‌ترین بخش‌های تاثيرگذار پس از ایجاد زیرساخت، توانمندی در توليد باتری‌های ليتيومی است. در نتیجه، شركت‌های خودروساز تنها در صورتی حاضر به ساخت خودروهای برقی خواهند شد كه تضمينی از بابت وجود مشتری برای این نوع خودرو باشد و دولت خود به‌عنوان مشتری اول این نوع خودروها برای جلب اعتماد مردم اقدام کند؛ بنابراین چالش قيمت تمام شده و تضمين مشتری مهم‌ترین موضوع مورد تاكيد خودروسازان است كه تنها راه‌حل موجود برای پر كردن این اختلاف قيمت و تشویق مردم به خرید این نوع خودرو، كمک دولت در قالب یک بسته سياستی - حمایتی است.
اما در شرایطی خودروسازان داخلی مهم‌ترین درخواست خود در تولید خودروهای برقی را حمایت دولت می‌دانند که تولید و فروش خودروهای برقی در جهان روند رو به افزایشی دارد. براساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، بیشترین سهم تولید خودروهای برقی در سال 2014 متعلق به سه کشور آمریکا، ژاپن و چین بود که سهم هر یک به ترتیب در بازار جهانی 39، 16 و 12 درصد بوده است.
این موضوع در حالی است که این کشورها در بحث تحقیق و توسعه نیز هزینه‌های بسیاری را متقبل شده‌اند. همچنین سهم خودروهای برقی از مجموع خودروهای سواری معادل 08/ 0 درصد، یعنی بیش از 665 هزار دستگاه بوده است که در سال 2014 از این تعداد، 95 درصد از خودروهای برقی در کشورهای پیشگام تولید شده است. از سوی دیگر، موازنه ميزان فروش به توليد در ميان كشورهای پيشگام نشان می‌دهد كه سهم متوسط فروش از توليد تقریبا چيزی كمتر از نصف بوده كه این موضوع نشانگر آن است كه اگرچه استقبال از این نوع وسيله نقليه رو به رشد بوده است، اما هنوز به‌دليل موانعی همچون نبود زیرساختهای كافی و قيمت این نوع وسيله نقليه در مقایسه با وسایل نقليه همسان از انواع فناوری‌های دیگر نتوانسته جایگاه واقعی خود را در بازار وسایل نقليه به دست بياورد. با این وجود در این گزارش تاکید شده، كشورهای پيشگام در این عرصه به ارائه مشوق‌هایی نظير پرداخت یارانه به مصرف‌كننده‌ها برای خرید می‌پردازند. از سوی دیگر آنها با ایجاد زیرساختهای مناسب در سطح شهرها برای شارژ باتری، دسترسی مشتریان را تسهیل کرده‌اند. از طرفی این کشورها درخصوص كمک هزینه‌های تحقيق و توسعه به شركت‌های ذی‌ربط برای طراحی و توليد مقرون به صرفه و اقتصادی این نوع وسایل نقليه کمک می‌کنند تا مشتریان نسبت به خرید این خودروها ترغيب شوند.
