گفتارنو/ گروه اقتصاد:
نوع فعالیت چینی ها در بازار پسته آخرین مناقشه میان فعالان صنعت پسته بود. بحث از آن جا شروع شد که عبدالکریم امین زاده از خوابیدن بازار حق العمل کاری پسته در تهران سخن به میان آورد. و گفت: حق العمل کاری کم شده و کرمانی ها مستقیم خودشان صادر می کنند. نکته ای که با استقبال یهروز آگاه همراه شد و حتی آگاه از آن تعبیر به "سر عقل آمدن مالکان کرمانی ها" کرد.
پس از آن بود که سید محمود ابطحی از حضور جدی چینیها در بازار رفسنجان و سیرجان سخن به میان آورد و در توصیف این وضعیت گفت: من همانطور که مثلا کل ممد و کل عباس به دفترم می آیند، چینیها هم می آیند.
ابطحی البته حکایت جالب یک چینی فعال در بازار را هم مطرح کرد. چینی ای که 9 سال به ایران آمده، حوزه علمیه درس خوانده، وانت خریده و رانندگی می کند و مدام بین سیرجان و رفسنجان برای خرید پسته در رفت آمد است.
علی اکبر نشاط هم که گویا با این مشتری مواجه شده است در ادامه گفت: این چینی شرط خریدش این است که خودش در انبار بالای سر بار خریداری شده بایستد. شرطی که نشاط مدعی است به ان تن نداده و به او جنس نفروخته است.
محمدرضا فرشچیان با طرح این پرسش که چرا باید یک چینی بیاید رفسنجان جنس بخرد، به گلایه گفت: چرا سلسله مراتب بازار را از بین می بریم.
عضو هیات امنای انجمن پسته ایران نسبت به حذف شدن بازرگانی داخلی از فرایند صادرات پسته ایران به چین هشدار داد.
فرشچیان با بیان این که ما بازارهای خودمان را با دست خودمان از بین مِیبریم، با اشاره به تجربه از بین رفتن بازار دبی گفت: صادرکننده ای که صد تن جنس صادر می کند و در این بخش سرمایهگذاری کرده است، آیا حضور این چینی بازار صادرکننده را تهدید نمی کند.
فرشچیان با تاکید بر این که با این روشی که چینیها در کرمان و رفسنجان و سیرجان پسته تهیه میکنند، آیا آمریکا می تواند یک گرم مغز در آمریکا بخرند، خاطرنشان کرد: نباید یک بازرگان چینی به عنوان بازرگان داخلی عمل کند چون در آینده باغ ها و بازرگانی داخلی ما را تهدید می کند.
او با بیان این که برای بقا باید گره های کار را برطرف کنیم اظهار داشت: حل این گرهها لزوما احتیاج به سرمایه گذاری ندارد و تغییر عادت را می طلبد و به خوبی و راحتی می تواند اتفاق بیافتد.
فرشچیان ادامه داد: متاسفانه هنوز تفکرات خودمان را از دهه 40 و 60 تغییر ندادیم نه در مورد بازرگانی خارجی و نه بازرگانی داخلی و نه تولید.
اظهارات فرشچیان واکنش علی وثوقی دیگر عضو هیات امنای انجمن پسته ایران را برانگیخت. علی وثوقی در تشریح دلایل حذف بازارگانی داخلی گفت: یکی دو چینی پیش من آمدند و ناراحتی شان این است که ما اگر خودمان بخریم همان چیزی است که میبینم اما خرید از دور این گونه نیست. ایراد از بازارگانی داخلی است یا صادرکننده نمیدانم.
او البته چالش دیگری در تجارت با چین را هم مطرح کرد؛ واریته پسته بعد از انقلاب اغلب بادامی، اکبری و احمد آقایی است. صادرکننده گان ما به چین فقط فندوقی میفرستند. فندوقی دارد منقرض میشود. بازرگانی ایران چه فکری برای فردا میکند. من نگران پسته سال های آینده هستم.
علی قاسمعلیزاده نیز وارد گفت وگو شد. قاسمعلیزاده هم که مواضعی نزدیک به فرشچیان داشت، گفت: یک تاجر و بازرگان داخلی با کیلویی 200 تومن دارد به چینی پسته میفروشد. بنده 120 کارگر بیمه شده دارم. چگونه رقابت کنم این یک طرف داستان. از طرفی میگویند جنس آشغال میفرستند؛ راه حل تعریف کردن استاندارد پسته توسط خود صادرکنندگان است.
تعریف کردن استاندارد پسته راه حلی است که در سال های اخیر به کرات مطرح شده و هیچ گاه عملیاتی نشده است چه این که اساسا ضمانت اجرایی ندارد. البته برخی شرکت ها هم چون امین پدیدار نسبت به گریدبندی پسته خود اقدام کرده و برای صادرات پسته استاندارد خاص خودشان را دارند.
در ادامه این اظهارات فرشچیان بار دیگر با طرح این مساله که باید دقت کنیم آیا 200 هزار تن پسته ایران را آن چینی میتواند صادر کند؟ گفت: تغییر روش فروش پسته از مدت به نقد صورت گرفته است. خوشبختانه بانکهای ایران دیناری نه به صادرکننده و نه به باغدار میدهند چون تمام بار را خودشان میکشند.
او با بیان این که من منتقد یک روند کلیام به صراحت گفت: ما نباید مثل مرزنسینی جنسمان را بفروشیم. هم بازار صادرکننده این طرف و هم بازار چین تهدید میشود.
فرشچیان در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که امسال صادرات روی ریسک صادرکنندگان اتفاق افتاده است ، افزود: من مطمین هستم که امسال صادرکنندگان هم متضرر بودند اما نگذاشتند صادرات روی زمین بماند. او ادامه داد: اگر دولت اهمیت نمیدهد اما هم صنفهای خودمان نسبت به این قضیه واقف باشند.
عضو هیات امنای انجمن پسته ایران افزود: اگر شما می بینید که 46 هزار تن پسته تا آخر آبان ماه صادرات شده است به این دلیل است که قیمت امسال پسته ما نسبت به سال گذشته 9درصد کاهش داشته است. اما آمریکا 39 درصد کاهش داشته است. با توجه به این که نرخ دلار شما افزایش دو درصدی داشته ؛ قیمتی که برای باغ دار درآمده از پارسال بیش تر است.
فرشچیان افزود: آمریکایی ها نمی توانستند در اکتبر و نوامبر و هفته اول دسامبر به چین پسته تحویل دهند. بنابراین آن ها بازار خودشان را آن زمان از دست دادند.
او ادامه داد: برای هر کاری که میخواهیم انجام دهیم یک مقدار تجزیه و تحلیل گذشته صورت گیرد. در کل جریان اتفاق خوبی افتاده و جنس رد شده است. انشااالله که بقیه شرایط هم به همین روال پیش برود.