فیروزه‌ی کنونیِ شهربابک در مقایسه با هم‌نوع نیشابوری خود اما، ویژگی‌هایی دارد. آبیِ آن ملیح‌تر و کم‌رنگ‌تر و خاصیت جلاپذیری‌اش نیز کمتر است.
استقامت نوشت:
سرقت و قاچاق و دلالی؛ این‌ها همه‌ی جور و جفا و حرف و حدیث‌هایی نیست که سال‌ها بر سر سنگ فیروزه‌ی شهربابک آمده و پیرامون آن را فراگرفته است. سرگردانی و بی‌نام و نشانیِ فیروزه در بازار هم مزید بر علت شده است؛ بازاری که آن‌چنان با نام «نیشابور» گره خورده کهه راهی برای گریز از سایه‌ی سنگین آن، برای سنگِ خوش‌چهره و دلربای شهربابک باقی نمانده و حتی کار به آنجا رسیده که به گفته‌ی یکی از افراد آشنا به بازار، اگر امروز بخواهند به نام شهربابک فیروزه‌‌اش را بفروشند، کسی هم رغبت زیادی برای خرید از خود نشان نمی‌دهد و ترجیح بیشتر با فیروزه‌ی نیشابور است. نیشابوری که زمزمه‌هایی از پایان ذخائر فیروزه‌ی آن نیز به گوش می‌رسد.
برداشتِ اجباریِ غیراصولی
فیروزه‌ی شهربابک برخلاف نیشابور از معدنی سرشار از خود این سنگ به دست نمی‌آید. در حین برداشت سنگ مس، رگه‌هایی از فیروزه هم یافت می‌شود؛ اما دستگاه‌های غول‌پیکر شاول که در حال استخراج سنگ معدن هستند هرگز نمی‌توانند با مشاهده‌ی رگه‌ی فیروزه کار را متوقف کنند؛ گفته می‌شود این امر، توقف خط تولید کارخانه‌ی مس و زیانی بیش از ارزش تمامی آن رگه‌ی فیروزه را به دنبال داشته و توجیه اقتصادی ندارد.
بیل‌های دستگاه، تکه‌های بزرگ سنگ را بار کامیون‌های غول‌پیکر کرده و بر حسب نوع سنگِ بارگیری شده به سمت سنگ‌شکن یا دمپ اکسید و یا باطله می‌برند تا چرخ صنعت مس بچرخد. در آنجا امکان این‌که بتوان با «سنگ‌جوری» بخشی از فیروزه‌ی دپو شده در سنگ مس را بازیابی کرد وجود دارد. این، یک روش غیراصولی برای برداشت فیروزه در شهربابک است اما ظاهرا تنها راه ممکن برای بازیافت فیروزه نیز همین است.
سنگ فیروزه‌ی شهربابک سپس، یا در کارگاه‌های تراش، فرآوری می‌شود و به بازار می‌آید یا توسط افراد بومی که قادر به جمع‌آوری مقداری از آن شده‌اند داخل گونی ریخته و به بازار می‌آید؛ یکی از فعالان بازار فیروزه قیمت هر کیلوگرم سنگ تراش‌خورده را دو تا دو و نیم میلیون تومان و هر کیلوگرم فیروزه‌ی خام را تا ۴۰۰ هزار تومان اعلام می‌کند.
در حال‌حاضر، بیش‌ترین کاربرد این سنگ باستانی در زیورآلات و به‌خصوص به عنوان نگین انگشتری است که تاکید بر تنوع‌بخشی به کاربردهای آن از جمله پیشنهادات برخی کارشناسان برای تقویت بازار آن است.
فیروزه‌ی کنونیِ شهربابک در مقایسه با هم‌نوع نیشابوری خود اما، ویژگی‌هایی دارد. آبیِ آن ملیح‌تر و کم‌رنگ‌تر و خاصیت جلاپذیری‌اش نیز کمتر است. همچنین این سنگ، به دلیل ترکیباتی که دارد پس از مدتی خودخوری کرده و سوراخ می‌شود؛ برخی معتقدند عمده‌ی دلایلی که مشتریان حرفه‌ای بازار داخلی، فیروزه‌ی شهربابک را نمی‌پسندند همین چند مورد باشد؛ هرچند وقتی به‌نام نیشابور فروخته شود، این ویژگی‌ها پنهان می‌شود.
بررسی فعالان این بازار اما گویای آن است که بازارهای جهانی اقبال خوبی نسبت به این سنگِ زیبا دارند.
مافیا پشت پردة فیروزه
آنچه که اکنون وجود دارد، آشفتگی در بازار این سنگ قیمتی در استان است، تا جایی که چندی پیش، نماینده مردم شهربابک در مجلس در جلسه‌ای با حضور خبرنگاران، با ابراز نگرانی از آنچه که او «قاچاق فیروزه‌ی شهربابک و فروش آن با نام نیشابور» خواند؛ تصریح کرد: «پشت صحنه‌ی فیروزه‌ی شهربابک، مافیایی است که کندن(حذف) آن کار حضرت فیل است!».
علی اسدی‌کرم با بیان این‌که سنگ فیروزه‌ی شهربابک بسیار معروف و مرغوب است، افزود: «اما متاسفانه نتوانستیم آن را مدیریت کنیم و این، به گذشته برمی‌گردد. مقداری از این نابسامانی هم به خود استان برمی‌گردد که دلش نمی‌خواهد این اتفاق بیفتد».
در همین حال، مشکلاتی که فیروزه‌ی شهربابک داشته، در سال‌های گذشته یکی از سوژه‌های پرتکرار رسانه‌ها در استان بوده و بیش از هرچیز، وجود دست‌های پشت پرده‌ی فیروزه مورد توجه قرار گرفته است. خبرگزاری مهر مردادماه امسال نوشت: «تاکنون هیچ‌گونه برندسازی در خصوص معرفی فیروزه شهربابک انجام نشده به گونه‌ای که سنگ‌های فیروزه شهربابک در نهایت با دخالت عده‌ای دلال که گاه بازار را انحصاری کرده‌اند، به نام نیشابور در استان‌های دیگر به متقاضیان عرضه می‌شود».
مساله‌ای که سایت اینترنتی «آرمان‌کرمان» نیز به نقل از مدیرعامل اتحادیه فیروزه تراشان شهربابک به آن اذعان کرد و در ادامه، نوشت: «قبل از برندسازی برای فیروزه، باید جلوی سرقت آن گرفته شود که اجازه‌ی برند سازی را نمی‌دهند. هر روز افرادی غیر بومی در شهر، سنگ فیروزه‌ی سرقتی از معدن را خریداری و از شهرستان خارج می‌کنند».
فیروزه به حال خود رها بوده است
مافیای فیروزه که همواره از آن سخن گفته شده و حتی نماینده شهربابک نیز به وجود آن اذعان دارد را اما؛ فرماندار شهربابک(سابق) نه تایید می‌کند و نه وجودش را انکار می‌کند!
محمدرضا شریفی در خصوص عمده‌ی مشکلات کنونی در حوزه‌ی برداشت تا فروش فیروزه به «فردای‌کرمان» می‌گوید: «تا دو، سه سال قبل متاسفانه فیروزه‌ی شهربابک آن‌طور که باید، برای مسوولین شناخته شده نبود که در مورد آن، مدیریت و برنامه‌ریزی درستی انجام بشود. مشکل ما در جمع‌آوری فیروزه بود که بیشتر توسط کارگران انجام می‌شد».
او نه‌تنها در مورد مافیای فیروزه به‌صراحت حرفی نمی‌زند، بلکه به حضور دلالان در بازار هم آن‌گونه که تصور می‌شود اذعان ندارد و خبر از تهیه‌ی طرح و انجام اقداماتی برای ساماندهی فیروزه می‌دهد و وعده می‌دهد که پس از این، همه‌ی حرف و حدیث‌های موجود در مورد فیروزه‌ی شهربابک می‌خوابد! آن‌طور که فرماندار وعده می‌دهد کارگروهی با حضور افرادی از جمله یکی از اعضای شورای تامین، امام جمعه، نماینده مجلس و فرماندار شهرستان تشکیل شده و در حال پیگیری امور برای ساماندهی فیروزه است.
او در این راستا، بر نقش فیروزه در ایجاد اشتغال در شهربابک تاکید فراوان دارد و ضمن قدردانی از حمایت استاندار کرمان و معاون سیاسی و امنیتی او، می‌گوید: «چندی قبل جلسه‌ای در تهران و با حضور آقای مرادعلیزاده؛ مدیرعامل محترم شرکت ملی صنایع مس ایران داشتیم و مقرر شد که مس کرمان تصمیم بگیرد که چه کاری را انجام بدهیم؛ خوشبختانه برای ساماندهی فیروزه، بالغ بر شش تن سنگ فیروزه از معدن میدوک به شهرستان منتقل و وارد انبار شد که در رده‌های یک، دو و سه درجه‌بندی و احتمالا پس از قیمت‌گذاری و انجام مزایده، بین شرکت‌های تعاونی توزیع خواهد شد».
توسعه کمی شرکت‌های فرآوری فیروزه
شریفی در پاسخ به استقامت در خصوص مدیریت انبار ذخیره‌ی فیروزه شهربابک اظهار می‌کند: « این انبارها پنج، شش تا قفل دارد، پس از انتقال فیروزه از معدن میدوک، کارشناسانِ کارگروه ساماندهی برای تفکیک سنگ‌ها حضور داشتند، دوربین‌هایی نیز نصب شده و همه‌چیز طبق اصول خاصی در حال انجام است تا حرف و حدیثی در آن نباشد. نظارت کامل وجود دارد و هیچ اتفاق خاصی هم نخواهد افتاد».
فرماندار شهربابک(سابق) از فعالیت ۳۰ شرکت تعاونی فرآوری فیروزه نیز خبر داده و می‌افزاید: «در راستای طرح ساماندهی، تعداد این شرکت‌ها به ۱۳۰ عدد خواهد رسید که از اداره کار و میراث فرهنگی مجوز خواهند گرفت تا برای فرآوری این سنگ فعالیت کنند».
وی در پاسخ به این‌که آیا برای برندسازی فیروزه‌ی شهربابک هم برنامه‌ای وجود دارد یا خیر؟ از انجام مطالعاتی خبر می‌دهد که در زمینه‌ی توسعه‌ی صنایع‌دستی و گردشگری شهربابک با حمایت مالی شرکت مس صورت می‌گیرد. او می‌گوید: «در این مطالعات، یکی از مسائلی که دیده می‌شود برندسازی فیروزه است».
ایجاد اشتغال به‌جای ساخت بیمارستان
فرماندار در پاسخ به سوال دیگری درباره‌ی ساخت بیمارستان در شهربابک از محل درآمد فروش فیروزه که در دولت قبل مطرح بود، اظهار می‌کند: «بیمارستان را دولت باید بسازد». او ادامه می‌دهد: «مگر درآمد فیروزه چقدر است که بتوانیم با آن بیمارستان بسازیم؟».
وی با بیان این‌که نظر شخص من بر ایجاد اشتغال از طریق فیروزه است، می‌گوید: «درآمد فیروزه باید صرف ارتقای زندگی مردم و ایجاد شغل پایدار برای آنها بشود؛ ولی اگر بخواهند آن را در محل دیگری نیز مصرف کنند، چیزی است که همان کارگروه با حضور مسوولین شهرستان در موردش تصمیم نهایی را خواهند گرفت».
شریفی با اشاره به ساماندهی‌ای که در حال انجام است، تصریح می‌کند: «در صنعت فیروزه انقلابی رخ خواهد داد و یک اشتغال‌زایی پایدار و مفید در این بخش صورت خواهد گرفت».
فرماندار شهربابک(سابق) در حالی از تصمیمات گرفته شده در خصوص ساماندهی فیروزه دفاع و نسبت به ساماندهی آن اظهار خوش‌بینی می‌کند که برخی از کارشناسان حوزه‌ی صنایع‌دستی در استان بر این باورند توسعه‌ی کمی شرکت‌های تعاونی در شرایطی که هنوز برندسازی صورت نگرفته و بازار هدف مشخصی برای این محصول تعریف نشده است؛ امکان دارد بر آشفتگی بیشتر این بازار دامن بزند. باید دید سرانجامِ ورود دولت به دنیای پیچیده و آشفته و رازگونه‌ی فیروزه‌ی شهربابک به کجا خواهد رسید؛ دنیایی که از حضور سایه‌های مرموزی رنج می‌برد که از دلال تا مافیا بر آنها نام می‌گذارند.
