روزنامه ابتکار، نخستین دوره از مناظرات انتخابات ریاستجمهوری شاید آن طور که انتظار میرفت نتوانست مطالبات و خواستههای مردم را برآورده کند. براساس آنچه که در کشورهای مدرن مرسوم است، مناظرات انتخابات ریاستجمهوری بناست محلی برای ارائه برنامههای کاندیداها باشد تا از این طریق مردم هم بتوانند ضمن شناخت نامزدها، به انتخاب صحیح دست یابند. با این حال در کشور ما اگرچه برگزاری مناظرات عمر کوتاهی دارد اما ماجرا به گونه دیگری در جریان است، برخی کاندیداها مناظره انتخاباتی را دستاویزی برای هجمه به دیگر رقبا قرار داده و از ارائه برنامه و راهکار سر باز میزنند.
همین امر موجب شده تا در هقته جاری شاهد حجم گستردهای از انتقادها به نامزدها از یک سو و به سیستم برگزاری آن از طرف صدا و سیما از سوی دیگر باشیم. طرح سوالاتی نه چندان کارشناسی شده، عدم هماهنگی در زمانبندی و ناکارآمدی مجری در هدایت برنامه موجب شد تا نخستین مناظره انتخابات ریاستجمهوری دستاوردی جز تخریب دولت، هجوم به نامزدها و انتقاد از سیاستها بدون پشتوانه علمی نداشته باشد. حالا اما مردم و مسئولین چشم به دومین مناظره دوختهاند که قرار است جمعه این هفته برگزار شود، شاید که این بار بتوانند پاسخ بسیاری از سوالات خود را در رفتار و گفتار نامزدها بیابند. کارشناسان نیز معتقدند که شعارهای توخالی و تبلیغاتی جایی در مناظرات ندارد،. آمارها باید دقیق و سوالات نیز سنجیده مطرح شوند و تمامی نامزدها به یک اندازه در صحنه حاضر شده و از برنامههای خود دفاع کنند.
برخی خود را انقلابی مینامند اما هر تهمتی را مجاز میدانند
محمود میرلوحی، عضو شواریعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان با اشاره به اینکه مناظرهها در ایران قدمت چندانی نداشته و تازه است، به «ابتکار» گفت: ما تجربه زیادی در این خصوص نداریم. عمق مناظرات در کشور کم است، در چنین شرایطی رسانه ملی هم در انحصار است و از تنوع رسانهای برخوردار نیستیم. این فعال سیاسی اصلاحطلب تشریح کرد: در کشورهای مدرن، مناظرات به وسیله نهادهای مستقل و یا دانشگاهها برگزار شده و تنها دو نامزد در آن حضور دارند. در ایران اما رسانه صوتی تصویری منحصر به جناح خاصی است؛ فرصتی وجود ندارد که مناظرات با آداب، کیفیت و مطلوبیت انجام شود. وی همچنین تاکید کرد که براساس نظرسنجیها 55 الی 60درصد از مردم و حامیان کاندیداها ناظر این مناظرات هستند، حداقل باید به آگاهی و شعور مردم احترام گذاشت. باید کارشناسی شده باشند تا تسلط، دانش، توان و قدرت کارشناسی نامزدها فرصت بروز پیدا کند. عضو شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان اگر بناست کاندیدایی کنارهگیری کرده یا بد حاضر شود، فضا غبارآلود خواهد شد و فضای صحبت از بین خواهد رفت، این بی احترامی به مردم است. میرلوحی در تشریح مناظره نخست گفت: مناظره اول با توجه به شرایط آقای قالیباف و مدلی که انتخاب کرد، با اتهام پراکنی و زیرسوال بردن آمارها فضا را ناسالم کرد. امیدواریم که در مناظره اقتصادی بهتر و دقیقتر به مسائل پرداخته شود. فعال سیاسی اصلاحطلب معتقد است که مناظره جای ادعا نیست، عمل کردن به شعارها مهم است. تجربه ثابت کرده آن کسی که بیشتر ادعا کند، کمتر مرد عمل است. شعارها وقتی بدون برنامه کارشناسی و پشتوانه باشد، ادعای الکی نام میگیرد، میگویند ماست سیاه است و زغال سفید. به گفته وی، رفتارها تمامی تداعی کننده احمدینژاد است که همچنان هم جامعه از رفتارهایی که مرزهای اخلاقی را درنوردیده، رنج میبرد. میرلوحی ادامه داد: برای جذب آرا جامعه را طبقه بندی میکنند، این مدل برخورد در مناظرات و تبلیغات دورهاش سرآمده است، باید جامعه را یکپارچه بدانید، واقعیت، ظرفیت و بنیانهای جامعه را ببینید. میرلوحی انتقاد کرد: برخی نامزدها در مناظرات و تبلیغات ایراد میگیرند که چرا حسن روحانی کتمان واقعیت نکرده است، انتظار داشتند که رئیسجمهوری در مقابل مطالبات مردم واقعیت را بیان نکند، خزانهای که 500 هزار میلیارد بدهکار است را چگونه باید از مردم پنهان کرد و گفت نه خزانه پر است؟ مخالفان دولت به بدترین شکل ممکن تعارض و تناقض در رفتارهایشان دارند. عضو شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان خطاب به برخی نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری گفت: به واسطه سمتهایتان تمامی اخبار را داشتید، اما اینکه هواپیمای جاسوسی آمریکا از سر کشور عبور کند یا کشتیهای ایرانی با پرچم دور افتادهترین کشورهای آفریقایی در بندرهایمان لنگر اندازند برایتان زیبندهتر بود و شرمنده نشدید. حالا که ناوگان هوایی نوسازی و راهآهن ساخته و افتتاح میشود، به دولت و دستاوردهایش حمله میکنید. زمانی باید بنزن پتروشیمی را تنفس میکردیم، آیا این زیبنده مردم بود؟ سال 91 و 92 مفتخر بودید ولی امروز که صادرکننده هستیم شرمنده شدید؟ امروز که با نفت 40 و 50 دلاری کشور با آرامش مسیر توسعه را طی میکند، بنای نادیده گرفتن موفقیتها را پیش گرفتید، حتما فراموشی دارید. محمود میرلوحی تاکید کرد: تلاش دولت را میبینند اما نواقص را بزرگنمایی میکنند. مگر با به حراج گذاشتی امید کشور انقلابی می شوند اما اینکه دولت در ابتدا دستش بسته بود و نتوانست هزینه کند، شد غیرانقلابی. برخی آمده و میگویند هیچکس نمیتواند اما ما میتوانیم، معتقدند که دولت ورشکسته است، اما من میتوانم همه چیز را درست کنم؛ بدون پشتوانه و تجربه آزموده شده؛ ضرب ادعا و عمل مساوی است، هرچه پرادعاتر، عمل کمتر. باید بپذیرند که مناظره بعدی محلی برای مسابقه و انکار خدمات دولت طی سالهای اخیر نیست. میرلوحی گفت: ما همه میدانیم شما نمیتوانید و قبلا هم نتوانستید؛ اکنون بسیاری از مشکلات به خاطر همان عدم توانایی شماست. وی با انتقاد از برخی تخریبها علیه دولت تدبیر و امید یادآور شد: چرا اختلاسها را به جای قوه قضاییه، دولت باید پاسخ دهد؟ در زمان غیرجنگ، این دستگاهها فعالیتشان همین است که اختلاش و فسادهای مالی را تشخیص دهند. برخی این همه سال کجا بودند؟ اگر مشکلات و نارساییهایی وجود دارد، فرار سرمایه داریم، بیش از همه این دو بزرگوار باید پاسخگو باشند. حالا که دولت توانسته نباید اینگونه رفتار و مردم را دل سرد کنند. امیدوارم که این افراد از دروغ و تهمت منصرف شوند. چرا اتهام پراکنی؟ چرا این روشهای سخیف؟ با چه منطقی انقلاب و انقلاب گری را به انحصار گرفته و اینگونه رفتار میکنند، پس توصیههای امام(ره) چه میشود؟ نام انقلابی را یدک میکشند اما هرگونه تهمتی را مباح و مجاز میدانند.آثار این رفتار
برخی امروز و آینده مملکت را به حراج گذاشتند
حجتالاسلام مصطفی درایتی، مشاور رئیس دولت اصلاحات معتقد است که ذات مناظره یعنی تفاوت دیدگاه و برنامهها برای مردم روشن شود و بتوانند به تشخیص روشنتری برای گزینش کاندیداهای ریاستجمهوری برسند. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در گفتوگو با «ابتکار» گفت: با توجه نوع زمان بندی و شکل کلی مناظرات، طبیعتا جایی برای طرح گسترده برنامهها و یا حتی نقد کامل وجود ندارد؛ لاعلاج به نظر میرسد که کاندیداها در مواردی به سمت پاسخ گفتن به شبهات یا به حرفهای شعاری و بیبرنامه روی آوردهاند. به گفته این فعال سیاسی اصلاحطلب، طبیعی است کاندیداها طوری صحبت کنند که از زمان و برنامهای که برای شان پیشبینی شده است، حداکثر استفاده را برای جلب آرای مردم ببرند دهند، این به صورت معمول پیش میآید. درایتی در ادامه تشریح کرد: اما مسئله این است کاندیداهایی که به آنها اعتقادی نیست یا آنها را به مصلحت جامعه نمیدانند، شعارها و عدهها که آدم فکر میکند امکان عملی دارد( که ندارند) و اگر به فرض امکان عملی شدن داشته باشد، منافع ملی اقتضا نمیکند، تنها برای رای جمع کردن مطرح میشود. انتظار میرود که این سخنان به شکلی برجسته و روشن پاسخ داده شود، اگرنه که راههای فریب دادن مردم همچنان ادامه خواهد یافت؛ توقع میرود که مخالفان جدیتر و مردمی پاسخ این سخنان را بدهند و اجازه ندهیم چنین رفتارهایی در کشور باب شود. درایتی تاکید دارد که برخی کاندیداها برای جلب آرای مردم، مثل اینکه تمام آینده امروز و کشور را حراج کرده و تصورشان این است که راهشان برای هر کاری باز است؛ بالاخره این کشور ساختاری دارد و از این ساختار باید عبور کرد تا بتوان برنامهای را اجرایی کرد. مشاور رئیسجمهوری دوره اصلاحات خاطرنشان کرد: گذشته از این، به تجربه دریافتیم که این روشها نه تنها مشکلی را حل نمیکند بلکه به شدت بر مشکلات مردم اضافه خواهد کرد. طبیعتا باید به گونهای در مناظرات پاسخ داده شود تا مردم در دام چنین رفتارهایی نیفتند و کشور به سمتی نرود که بازگرداندن آن به یک راه سلامت پرهزینه و غیرممکن باشد.
معلوم نیست چه گروهی و با چه هدفی سوالات مناظره را طرح کردهاند
سهیلا جلودارزاده، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ضمن گلایه از روند برگزاری نخستین دوره از مناظرات دوازدهمین دوره ریاستجمهوری گفت: سوالها به نوعی مطرح شده بود که آنطور که باید و شاید کاندیداها را به مردم نمیشناساند و قادر نبودند شاخصهای خوبی برای انتخاب به دست دهند؛ مناظره هفته جاری نباید به این شکل باشد. جلودارزاده ادامه داد: اطلاع ندارم سوالات در صداوسیما به وسیله چه گروهی و با چه هدف سیاسی طرح میشود، اما آنچه که از قبل سراغ داریم، ممکن است به نوعی به برخی کاندیداها کمک برساند و دیگران را تخریب کند و اصلا با این هدف سوالات طراحی شده باشد. نماینده مردم تهران در مجلس دهم براین باور است که وظیفه رسانه ملی، ایجاد آزادی و معرفت نسبت به شخصیت مناظره کنندهها است. جلودارزاده در پایان پیشنهاد داد: از این فرصت برای معرفی تواناییهای افرادی که میخواهند کاندیدا باشند، استفاده کنند. مردم باید به این دو مولفه دست پیدا کنند. امید است که در طرح سوالات هفته جاری این مسئله حل شود.