گلاب زاده
تاریخ نگار و مورخ کرمانی با تشریح اسناد کنسولگری انگلیس در رابطه با کرمان گفت: کرمان و همه ایران در حقیقت در دست انگلیس بوده و کرمانی ها کاره ای نبودند و نفوذ تا این حد بود که انگلیس بر روی تمام قسمت ها دست گذاشته و جای پاکی باقی نبود.
گفتار نو، محمدعلی گلاب زاده امروز چهارشنبه در نخستین نشست خبری «کرمان در اسناد انگلیس» در مرکز کرمان شناسی بیان کرد: تعداد 150 هزار سند تاریخی مربوط به کرمان و در روزگاری کرمان پایگاه انگلیس بوده است وجود دارد که انگلیسی ها به صورت گزارش هفتگی به دولت مطبوع خود می رساندند و آنان را از وضعیت کرمان باخبر می کردند.
وی اظهار کرد: در این گزارشات جزئیاتی است که قسمت هایی از تاریخ به خصوص بخش های ناشناخته را روشن می کند، به عنوان نمونه این ها در گرازشات خود چند مورد مهم و اساسی از جمله وضعیت نان مردم و راه ها را قید کرده اند.
وی گفت: انگلیس برای گرفتن این 150 هزار برگ یک میلیارد و 500 میلیون تومان تقاضای پول کرده بود که سرانجام با تلاش صورت گرفته 75 میلون تومان ازیک نهاد خیریه کمک گرفته شد و 15 هزار برگ از این اسناد را تحویل گرفتیم، اکنون 4 هزار برگ از این تعداد در اختیار دانشگاه باهنر قرار گرفته و ترجمه شده است.
گلاب زاده افزود: کار پردازش و تصحیح نگارش این اسناد به صورت گروهی آغاز شده است که وسعت این اسناد به حدی است که در نهایت بیش از چندین جلد تدوین شود و ممکن است بیش از ده سال به طول خواهد انجامد.
وی به تشریح گوشه ای از این اسناد پرداخت و با بیان اینکه اولین مسئله مورد تاکید انگلیس ها در کرمان نان بوده است، ادامه داد: هر حکومتی برای حفظ خود باید در مرحله اول نان مردم را تامین کند، کنسولگری انگلیس در کرمان قیمت ها را هر هفته به دولت انگلیس اعلام می کردند و به دنبال این بودند تا قیمت ها متعادل باشد که از آشوب جلوگیری می کند.
گلاب زاده خاطرنشان کرد: از علت های مهم سقوط وکیل الملک دوم و قیام شالبافان نان نبودن و گرسنگی مردم بوده است.
وی گفت: مسئله مهم دیگر برای انگلیس راه ها بوده است زیرا می دانستند اگر راه ها امنیت لازم را داشته باشند چرخه اقتصاد و معیشت مردم خواهد چرخید که موضوع راه ها در اسناد انگلیس از موضوعات مهم می باشد.
وی افزود: راهزنی یکی از مشکلاتی بوده است که دوره قاجار و ابتدای دولت پهلوی با آن روبه رو بوده اند و در برخی مواقع راهزنی شغل شریف و پردرآمدی به شمار می آمد.
وی عنوان کرد: کرمان و همه ایران در حقیقت در دست انگلیس بوده است و کرمانی ها کاره ای نبودند و نفوذ تا این حد بود که انگلیس بر روی تمام قسمت ها دست گذاشته و جای پاکی باقی نبود. در گذشته «پیشکار دارایی» همه کاره شهر بود و سازمان برنامه و بودجه ای وجود نداشت و پیشکار دارایی بود که در این بخش فعالیت می کرد هم ارتباط نزدیکی با کنسولگری داشت.
تاریخ نگار و مورخ کرمانی ادامه داد: دولت انگلیس حتی بر مسئله دادگستری ما هم نفوذ داشته و اختیاری برای ایرانی ها وجود نداشته است.
گلاب زاده این اسناد را دارای اصالت و دقیق دانست و گفت: جزئیات ملاقات هایی است که کنسول انگلیس با شخصیت های تاثیر گذار کرمان داشته است و همچنین به عنوان مثال وضعیت هواشناسی کرمان از موارد دیگر مورد اشاره در اسناد است.
وی همچنین به گزارشات مالیات در اسناد اشاره کرد و گفت: مالیات همیشه شمشیر دولبه ای بوده که اگر خوب اجرا می شده رشد اقتصاد را در پی دارد و اگر خوب اجرا نمی شود اقتصاد نابود می شد.
