شهروند| در تمام کشورهای پیشرفته دنیا یک شماره مشخص وجود دارد تا مردم به راحتی با سازمان‌های امدادی ارتباط برقرار کنند، بر همین اساس شماره ١١٢ در بیش از ١٠٠کشور دنیا به‌عنوان شماره امدادی استفاده می‌شود. اما در ایران شمارههای سه رقمی متعددی برای امدادرسانی در شرایط مختلف وجود دارد. امداد خودرو، خدمات پزشکی، آتش‌نشانی یا حوادث دیگر هر کدام شماره‌ای مخصوص به خود دارند و قطعا سال‌هاست که این نیاز احساس می‌شود تا شماره‌ای یکسان برای این خدمات تعیین شود.
با توجه به همین ضرورت، در سال ٩٢ طرح یکسان‌سازی شمارههای امدادی به تصویب رسید، اما تا به حال شاهد هیچ‌گونه اقدام جدی در این راستا نبوده‌ایم و همچنان شمارههای متعددی برای تماس‌های ضروری وجود دارند. شکی نیست که هر یک از سازمان‌های مسئول هدفی جز کمک و خدمت‌رسانی به مردم ندارند، اما نکته مهم این است که مردم با فراوانی شماره‌هایی روبه‌رو هستند که در زمان حادثه یا بحران نمی‌دانند باید با کدام‌یک از آنها تماس بگیرند. به همین دلیل وجود یک شماره ملی به منظور ارایه خدمات دستگاه‌های مختلف خدمات‌رسان امری ضروری است.
ایجاد یک شماره امدادی واحد قطعا مزایای زیادی را به دنبال خواهد داشت، ازجمله این مزایا می‌توان به ایجاد هماهنگی‌های لازم بین سازمان‌ها در کمترین زمان و با کیفیت بهتر، دسترسی آسان به منابع امدادرسان در انواع حوادث، یکسان‌سازی ادبیات تخصصی بین سازمان‌های امدادی، ایجاد نظام مشخص تقسیم وظایف در عملیات و از همه مهمتر کاهش زمان پاسخگویی به نیازهای فوری پزشکی یا امدادی در حوادث و بلایا که نتیجه آن کاهش میزان مرگ‌ومیر و آسیب‌های ناشی از حوادث و سوانح در کشور است، اشاره کرد.
اما متولی اصلی طرح یکسان‌سازی شمارههای امدادی در کشورمان کمیسیون ایمنی راه‌هاست و این طرح در چهل‌وپنجمین جلسه کمیسیون ایمنی راه‌های کشور که به ریاست وزیر راه برگزار می‌شود، به تصویب رسیده است. برهمین اساس مقرر شده است دستگاه‌هایی مانند اورژانس کشور، آتش‌نشانی، هلال‌احمر، راهداری و اورژانس اجتماعی در این طرح عضویت و همکاری داشته باشند و وزارت بهداشت هم به‌عنوان کارگروه بهداشت و درمان کشور متولی اصلی اجرای آن شده است. مرتضی سلیمی، رئیس سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر در توضیح موانع و محدودیت‌هایی که باعث شده این طرح به صورت کامل اجرا نشود، می‌گوید: این طرح قرار بود با نام طرح sos ملی، از شهریور ٩٣ به صورت پایلوت در استان قم اجرا شود. کارگروه اجرایی این طرح، اعتبار ۳میلیارد تومانی را برای اجرا پیش‌بینی کرده بود، اما بیش از سه‌سال است که الزامات بودجه‌ای و ساختاری برای اجرای این کار صورت نگرفته است.
یکی از موانع اصلی اعتبار بیش از حد آن است و همچنین عدم‌همکاری دستگاه‌های اجرایی هم می‌تواند عامل دیگر آن باشد. از طرفی، جمعیت هلال‌احمر تجربه بسیار خوبی در راه‌اندازی شماره ملی امدادونجات «١١٢» براساس تکنولوژی روز دنیا و با کاربری‌های انحصاری دارد که از این تجربه در یکسان‌سازی شمارههای اضطراری می‌توان استفاده کرد. مسلما هنوز نتایجی از موفقیت یا عدم موفقیت طرح به‌طور کامل ارایه نشده است، ولی به‌هرحال جمعیت هلال‌احمر از کلیات طرح شماره ملی حمایت می‌کند، هر چند ممکن است نقدی به جزییاتش وجود داشته باشد. از سوی هلال‌احمر این آمادگی کامل وجود دارد که بتواند هماهنگی موثری را در این زمینه انجام دهد.
وی درمورد ضرورت یکسان‌سازی شمارههای امدادی در کشور گفت: نکته‌ای که به آن توجه نشده و باید به آن اشاره کرد این است که این شماره تنها برای خدمات اورژانسی و پزشکی نیست، بلکه طیف وسیعی از خدمات را پوشش می‌دهد که برخی از آنها متولی قانونی ندارد. ازجمله حوادث کوهستان، سیل، دریا، مفقودین در کویر و بسیاری موارد دیگر. به همین دلیل گاهی اوقات در پی وقوع حوادث و سوانح مشکل اصلی هماهنگ‌کردن دستگاه‌های مسئول است. هر چند درحال‌حاضر به همکاری و تفکیک خوبی در اجرا رسیده‌ایم و وظایف سازمان‌ها از هم تفکیک شده، اما مردم از این موضوع اطلاعی ندارند. به‌عنوان مثال هلال‌احمر در رهاسازی مصدومان تصادفی از داخل خودروها و امدادرسانی در ارتفاعات یا امدادرسانی در زمان سقوط به دره کمک می‌کند و اورژانس نیز مسئولیت ارایه خدمات پیش‌بیمارستانی، در حوادث را برعهده دارد.
سلیمی در مورد نقش هلال‌احمر در اجرای این طرح گفت: جمعیت هلال‌احمر نیز به‌عنوان عضو کمیسیون ایمنی راه‌ها و همچنین متولی امداد و نجات در حوادث و سوانح طبیعی و متولی جست‌وجو و نجات در حوادث جاده‌ای براساس آیین‌نامه مدیریت ایمنی و حمل‌ونقل و سوانح رانندگی سعی کرده تا همکاری لازم را در راستای اجرای این طرح داشته باشد. در جلساتی که برگزار می‌شود ما هم نظرات خودمان را ارایه می‌کنیم و امیدوارم بتوانیم در اجرای این طرح نقش موثری داشته باشیم.
براساس مطالعاتی که در ٨ استان کشور انجام شده است، مردم با شماره ١١٠بیشتر از همه شمارههای امدادی آشنا هستند و بعد از این شماره، ١١٥شماره دیگری است که مردم آشنایی بیشتری با آن دارند. اما شماره‌هایی که در زمان حوادث متعدد نیاز است با آنها تماس گرفته شود بیشتر از اینها هستند. به همین دلیل این نیاز احساس می‌شود که به جای شمارههای متعدد برای حوادث، شماره سه رقمی واحدی تعیین شود تا مردم در هنگام بروز حوادث با آن تماس بگیرند. در این صورت است که موازی‌کاری‌ها از بین رفته و کنترل و نظارت بر حوادث بیشتر می‌شود.
سه رقمی‌های پرکاربرد در ایران را بشناسیم
در ایران شمارههای سه رقمی زیادی وجود دارند که هرکدام مربوط به یک نهاد یا سازمان هستند و کاربرد مخصوص به خودشان را دارند، در این بین برخی از این شماره‌ها بیشتر میان مردم شناخته شده هستند، شماره‌هایی که پرکاربردتر هستند و مردم در طول روز بیشتر با آنها سروکار دارند، چند شماره بیشتر نیستند. در گزارش زیر سعی کردیم برخی از این شمارههای پرکاربرد را معرفی کنیم.
١١٢، شماره اضطراری ملی
مردم ایران در صورت مواجهه با سوانحی از قبیل زمین‌لرزه، سیل و آبگرفتگی، برف، کولاک و حوادث برون‌شهری همچون جاده‌ای، کوهستانی و دریایی یا در صورت نیاز به خدمات امدادونجات می‌توانند در آینده نزدیک با شماره ١١٢تماس بگیرند. شماره١١٢ به‌عنوان شماره اضطراری ملی شناخته شده و به سازمان امدادونجات هلال‌احمر تعلق دارد. این شماره به‌عنوان شماره امدادونجات جاده‌ها دارای خصوصیت ویژه‌ای است که براساس استانداردهای شبکه‌های تلفن همراه، قابلیت برقراری تماس با این شماره از طریق تمامی شبکه‌های تلفن همراه و ثابت وجود دارد، به‌طوری که اگر در جایی از کشور، فقط پوشش یکی از شبکه‌های تلفن همراه وجود داشته باشد، مشترکان سایر اپراتورها با استفاده از پوشش این شبکه می‌توانند با شماره ۱۱۲ تماس برقرار کنند. همچنین اگر گوشی در حالت قفل بوده یا سیم کارت هم نداشته باشد، امکان تماس از طریق شبکه هر یک از اپراتورهای تلفن همراه کشور، با این شماره وجود دارد تا حادثه رخ داده توسط هموطنان به هلال‌احمر اعلام شود.
١١٥، شماره‌ای برای ضرورت‌های پزشکی
فوریت پزشکی به حادثه‌ای گفته می‌شود که در آنها احتمال تهدید حیات یا ایجاد آسیب و معلولیت دایمی برای فرد متصور می‌شود و باید به سرعت برای جلوگیری از مرگ یا آسیب فرد اقدام شود. اگر مشکل تصادف یا بیماری حاد است، باید با اورژانس تماس گرفته شود و شماره سه رقمی تماس با اورژانس در کشور ما ١١٥ است. مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی که به اورژانس معروف است، وظایف تخصصی این امر را با کمک ارگان‌های غیرتخصصی مثل آتش‌نشانی، پلیس و هلال‌احمر انجام می‌دهد. سازوکار هرکدام از این ارگان‌ها به این صورت است که در مرکز استان و شهرستان و گاهی شهرها و روستاها یک مرکز دریافت پیام از طریق تلفن است و مردم با گرفتن شمارههای سه‌رقمی اطلاعات حادثه و محل وقوع را گزارش می‌کنند، بلافاصله نزدیک‌ترین تیم به محل اعلام شده توسط بی‌سیم و تلفن فراخوانی و اعزام می‌شود. این فرآیند از زمان قطع تماس مددجو کمتر از ٢ دقیقه طول می‌کشد. رسیدن سریع آمبولانس به مددجو بستگی به مسائل ترافیکی، صحت و پیچیدگی آدرس و بعد مسیر دارد. فوریت‌های پزشکی وظیفه اصلی رسیدگی به شرایط جسمی و روحی بیماران و سانحه‌دیدگان، شروع اقدامات درمانی و درصورت نیاز انتقال مصدوم یا بیمار را برعهده دارد. خودروهای آنها سفید با خطوط قرمز و نارنجی و منقش به ستاره آبی‌رنگ موسوم به ستاره حیات است. لباس پرسنل فوریت‌ها شلوار مشکی و پیراهن سفید و در هوا سرد همراه ژیله سرمه‌ای و کاپشن آبی و نارنجی است.
جمعیت هلال‌احمر از ارگان‌های همکار اورژانس است و وظیفه اصلی این سازمان مددرسانی به مصدومان حوادث جمعی مثل سیل و زلزله است که به علت داشتن گروه‌های تخصصی و ابزارهای جست‌وجو ونجات مانند نجات غریق، زنده‌یابی، آزادسازی در حوادث ترافیکی و نجات در کوهستان به کمک مرکز فوریت‌ها می‌پردازد. در حوادث ترافیکی پرمصدوم واحدهای هلال‌احمر می‌توانند تحت‌نظارت تکنسین‌های اورژانس واحد فوریت‌ها در درمان و انتقال مصدومان کمتر آسیب‌دیده هم کمک لازم را انجام دهند.
١٢٥، شماره‌ای برای کمک گرفتن از آتش‌نشانی
١٢٥شماره سه رقمی تماس با سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی از دیگر سازمان‌های همکار در امدادونجات است. معمولا در شرایط نجات تخصصی و خطرناک مانند سقوط در چاه و ریزش آوار و در آزادسازی از خودرو مچاله‌شده و حفظ ایمنی صحنه‌ها از آتش‌نشانی و گروه‌های تخصصی آن استفاده می‌شود. لباس آنها از سفید و خاکستری روشن تا قهوه‌ای و قرمز متغیر است و لباس‌ها بنابه کاربرد رنگ‌های مختلف دارند.
ستاد فرماندهي آتش‌نشاني و خدمات ايمني در تهران به صورت ٢٤ساعته با ٦٠خط تلفن ١٢٥در خدمت شهروندان است و كم‌و‌بيش ساير شهرستان‌ها نيز از امكانات مشابهي برخوردارند و ماموران آتش‌نشاني در تمام ساعات شبانه‌روز آماده‌اند تا دقايقي بعد از وقوع حادثه آتش‌سوزي، در هر نقطه‌اي از شهرهاي مختلف، در اسرع وقت خود را به محل حادثه برسانند. هنگام تماس با تلفن ١٢٥ آدرس محل حادثه را به‌صورت كامل و به ترتيب خيابان اصلي، خيابان فرعي، كوچه و پلاك شهرداري به ستاد فرماندهي اعلام كنيد و چنانچه محل حادثه در يكي از بزرگراه‌ها واقع است، جهت حركت و علامت مشخصه محل را كه باعث تسريع در يافتن آدرس مي‌شود، اعلام كنيد. حوادثي كه سازمان آتش‌نشاني توانايي پوشش‌دادن آنها را دارد، عبارت است از هر نوع آتش‌سوزي، محبوس‌شدن افراد زير آوار ساختمان، داخل آسانسور يا خودروهاي تصادفي، سقوط درخت، سقوط اشيا از بلندي يا اشيايي كه در معرض سقوط قرار دارد و ممكن است درصورت سقوط لطمات مالي و جاني‌ايجاد كند، سقوط در چاه، كانال آب، رودخانه، سد و استخر، همچنين رويارويي با گازگرفتگي در چاه و قنات، حوادث ناشي از سيل و آبگرفتگي، خطر ناشي از حضور يا حمله حيوانات وحشي و موذي، حوادث ناشي از چرخ گوشت‌هاي خانگي يا صنعتي، حلقه‌هاي فلزي، تسمه نقاله، دستگاه برش، سوختگي‌هاي ناشي از اسيد‌ها يا آب جوش و روغن‌هاي داغ، ريزش چاه، ريزش ساختمان و ريزش معدن.
١١٠، تماس با نیروی انتظامی
شماره ١١٠متعلق به نیروی انتظامی است و با گرفتن این شماره سه رقمی می‌توان آخرین اطلاع‌رسانی در زمینه سرقت، قتل، درگیری و نزاع و زورگیری را با این نهاد در میان گذاشت و درخواست کمک کرد.
١٤١، شماره‌ای برای اطلاع از وضع راه‌ها
تلفن گویای ١٤١به منظور اطلاع از آخرین وضع راه‌های کشور از طریق گویا یا شماره تلفن ٨٨٩٢٥٢٥٢ به صورت نمابر قابل‌دسترسی است تا از این طریق بتوان اطلاعات لازم را در این زمینه کسب کرد. همچنین سامانه ١٠٠٠١٤١جهت ارسال پیامک‌ها به مردم برای انتخاب کوتاه‌ترین مسیر برای سفر و اطلاع از وضع راه‌های کشور قابل استفاده است. با ارسال کد شهر مبدأ و کد شهر مقصد (به‌صورت کد مبدأ – فاصله – کد مقصد، مثال (٠٢١-٠٢٦)، از طریق پیامک به شماره ١٠٠٠١٤١ اطلاعات مربوط به فاصله مبدا تا مقصد شامل کیلومتر و شهرهای بین مسیر را مطلع می‌شوید.
همچنین با ارسال عدد ١٤١ از طریق پیامک به شماره ١٠٠٠١٤١ متقاضیان می‌توانند از آخرین وضع راه‌های کشور مطلع شوند و نیز سایت www.iran١٤١.ir با امکانات اطلاع از آخرین وضع ترافیکی راه‌ها، محدودیت‌های تردد، کارگاه‌های جاده‌ای، وضع انسدادها، رخدادهای جاده‌ای و آب‌وهوا، انتخاب کوتاه‌ترین مسیر با تعیین مبدأ و مقصد و نمایش شهرهای بین مسیر روی نقشه با امکانات موجود در مسیر شامل پمپ‌بنزین، تعمیرگاه، رستوران و نقشه راه‌های کشور با نمایش سرعت و روانی ترافیک پیش‌بینی شده است.
علاوه بر موارد مورد ذکر سامانه ٢٠٠٠١٤١ با دریافت انتقادات و پیشنهادات، مردم از طریق پیامک در حوزه فعالیت‌های سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، پاسخگوی نیازهای کاربران راه‌های کشور پاسخگو است. بنابراین هموطنان می‌توانند نظرات و پیشنهادات خود را درخصوص وضع راه‌های کشور با شماره پیامک ٢٠٠٠١٤١ به اطلاع برسانند.
١١٨، شماره‌ای برای گرفتن شماره!
تماس با سامانه تلفنی ١١٨شما را به آخرین تلفن‌های به‌روزشده اعم از بیمارستان‌ها، سینماها، ادارات، فرهنگسراها، هواپیمایی، راه‌آهن و موارد متعدد دیگر متصل می‌کند، روزانه نزدیک به یک‌میلیون نفر با این سامانه تماس می‌گیرند و ٥٠٠هزار نفر از سامانه اینترنتی آن بازدید می‌کنند.
١٣٤، شماره‌ای برای اطلاع از وضع آب‌وهوا
برای اطلاع از پیش‌بینی هوای استان تهران و دیگر استان‌های کشور و همچنین اطلاع از تفسیرهای نقشه هواشناسی می‌توانید با شماره سه رقمی ١٣٤تماس بگیرید و از آخرین وضع آب‌و‌هوایی منطقه موردنظرتان مطلع شوید.
١٩٢، شماره‌ای برای اعلام اوقات‌شرعی
شماره ١٩٢شماره‌ای است که با تماس با آن می‌توانید از همه اوقات شرعی تا ٢٤ساعت مطلع شوید. در عین‌حال این شماره تاریخ و ساعت را در اختیارتان قرار می‌دهد.
١٨١٨، سامانه خدمات الکترونیکی مخابرات
١٨١٨ شماره سامانه خدمات الکترونیکی شرکت مخابرات استان تهران است. از ١٨١٨ می‌توانید خدماتی مانند صورت‌حساب‌های قبلی و دریافت ریز مکالمات را بگیرید.
١٢٤، شماره‌ای برای شکایت از اصناف
سامانه ١٢٤در ارتباط با اصناف متفاوت به صورت ٢٤ساعته آماده دريافت شکايت‌هاي مردمي است؛ اين سامانه از ساعت ٨صبح تا ٢٢شب با حضور کارکنان اين سامانه آماده دريافت شکايت‌هاست و از ساعت ٢٢ تا ٨صبح نيز گزارش‌هاي مردمي به‌صورت تلفني ضبط و پيگيري مي‌شود. با دريافت گزارش‌هاي مردمي و اعلام کد ٧رقمي پيگيري از طريق سامانه١٢٤، بازرسان طي مدت نيم‌ساعت در محل حاضر و به رفع مورد گزارش شده اقدام خواهند کرد. شهروندان مي‌توانند بعد از گذشت يک ساعت با اعلام کد ٧رقمي از نتيجه بازرسي، اطلاعات کامل را به‌دست آورند.
١٢٢، شماره‌ای برای ارتباط با شرکت آب و فاضلاب
این شماره مربوط به مرکز ارتباطات شرکت آب‌وفاضلاب استان تهران (امداد آب تهران) است. در صورت هر گونه اشکال، خرابی و قطعی آب این شماره به شما کمک خواهد کرد.
١٢١، شماره‌ای برای اعلام خرابی برق
این شماره مربوط به شرکت توزیع نیروی برق شهر تهران است، درصورت خرابی یا قطعی برق این شماره جوابگوی شماست.
