۲۵ هزار نفر در بخش فروشگاه های زنجیره ای کشور به صورت مستقیم مشغول به فعالیت هستند و ۲۵۰۰ شعبه فروشگاهی تحت ۷۰ برند به عنوان فروشگاه های زنجیره ای فعال بوده و بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در این بخش انجام گرفته است.
بیش از ۷۰ سال است که از پیدایش نخستین نسل فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای در کشورمان می گذرد. سال ۱۳۲۸ فروشگاه های سراسری سپه در تهران پایه گذاری شد .افتتاح و فعالیت این فروشگاه ها در تهران چنان تجربه بدیهی بود که همچنان بسیاری از مردم،فروشگاه های زنجیره ای را با مفهوم فروشگاه سپه به خاطر می آورند.اما در طول زمان و دهه های مختلف ،روند رشد و توسعه این شکل از کسب و کار همواره ثابت نبوده و با نوساناتی همراه بوده است.
اکنون دولت و مسئولان مختلف درحال تلاش هستند تا الگوی عرضه مواد در ایران را به کشورهای مختلف نزدیک کرده و شرایطی برای تجمیع واحدهای کوچک به شکل فروشگاه های زنجیره آی فراهم آورند استدلال نیز بر آن است که قیمت گذاری در فروشگاه های زنجیره ای با حذف واسطه های موجود و در مذاکره با تولیدکنندگان و عرضه کنندگان برای خرید انبوه کالا با مناسب ترین قیمت ممکن، محصولات را با ارزان ترین قیمت به دست مصرف کننده خواهد رساند موضوعی که اکنون در فروشگاه هایی مانند فروشگاه ترک جامبو به چشم خورده و گاه مشاهده می شود محصولات مختلف و به ویژه مواد پروتئینی با تخفیف هایی بالا به فروش می رسند.
البته درباره تخفیف های ارائه شده نقطه نظرات متعددی وجود دارد و به عنوان مثال رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی در این باره می گوید: گاه ممکن است فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ برای تبلیغ تخفیف هایی را در نظر گرفته و در برخی موارد مواد پروتئینی خود را با ۳۰ تا ۵۰ درصد تخفیف به فروش رسانند اما به طور کلی بازار مواد پروتئینی به گونه‌ای است که در خرده‌فروشی سود این محصولات در نهایت ۱۰ درصد است. در چنین شرایطی طبیعی است که ارائه تخفیف‌های بیش از این رقم چندان منطقی به نظر نرسیده و باید دقت کرد که آیا از نظر تاریخ مصرف و سایر موارد محصولی که خریداری می‌شود، کیفیت مطلوب را داراست یا خیر؟
رئیس اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای در گفت‌وگویی با ایسنا، در این باره اظهار کرد:اکنون سهم فروشگاه های زنجیره ای از بازار ایران حدود پنج تا هفت درصد است درحالیکه این رقم در دنیا به ۵۰ درصد رسیده و در برخی کشورهای پیشرفته تا ۸۰ درصد پیشروی دارد.
امیرخسرو فخریان در عین حال تاکید کرد:گسترش فرهنگ خرید از مراکز زنجیره ای باعث شده تا دنیای فروشگاه‌های زنجیره‌ای به فراسوی مرزها پیوند داشته باشد.بدین ترتیب اغلب فروشگاه های زنجیره ای موفق دنیا، فعالیت های خود را در کشورهای دیگر نیز توسعه می دهند.
وی همچنین به مزایای عمده فروشگاه های زنجیره ای اشاره کرد و افزود: در دسترس بودن نیازهای عمده خانوارها، حذف واسطه های غیرضروری، ارائه کالاها با قیمت مشخص و تخفیف ویژه در مقاطع خاص و امکان تجزیه و تحلیل نیازهای مشتریان، کاهش زمان بین تولید و مصرف، اعمال نظارت بیشتر بر فرآیندهای کاری و صرفه جویی در وقت خرید و بهبود ترافیک در شهرهای بزرگ را میتوان از جمله این مزایا دانست.
فخریان در عین حال گفت:اما مهم ترین مزیت فروشگاه های زنجیره ای برای اقتصاد کشور، " افزایش شفافیت مالی" است. چراکه با توجه به تعداد بالای واحدهای صنفی و فروشندگان خرد، حسابرسی و اخذ مالیات و عوارض روند دشوار و پیچیده ای را طی می کند و در بسیاری مواقع امکان نظارت و رصد وجود ندارد.
وی ادامه داد:بر همین اساس حرکت به سمت تجمیع واحدهای صنفی در قالب زیر مجموعه‌هایی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرده‌فروشی که به این روش فرانچایز می گویند، می تواند ما را در ایجاد شفافیت بیشتر در اطلاعات مالی یاری می کند.
اما با وجود مزایایی که برای فعالیت فروشگاه های زنجیره ای عنوان می شود میلیون ها واحد خرد فروش در کشور فعالیت داشته و سهمی قابل توجه از اشتغال را به خود اختصاص می دهند. واحدهایی که در صورت شیوع فرهنگ خرید از فروشگاه های زنجیره ای وضعیت فعالیت آنها در هاله ای از ابهام قرار گرفته و با مشکلات متعدد همراه می شود.بر همین اساس اصناف مختلف را می توان از جمله مخالفان سیاست گذاری برای ترویج این فروشگاه ها دانست.البته مسئولان دولت و اتاق اصناف دراین باره تاکید دارند که باید برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که این بخش هم متضرر نشود.
درباره چگونگی دستیابی به چنین هدفی فخریان توضیح داد: راهکار علمی برای جلوگیری از آسیب و متضرر شدن کسبه خرده فروش و واحدهای صنفی در پی ایجاد فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای آن است که موضوع فروشگاه های زنجیره ای فرانچایز را دنبال کنیم. بدین صورت که اعطای نمایندگی فروشگاه های زنجیره ای به واحدهای صنفی که به صورت قانونمند در فعالیت هستند، در دستور کار داشته باشیم.
وی در پایان گفت: مزایایی فروشگاه های فرانچایز آن است که فعالیت یک واحد صنفی و کسبه خرده فروش تحت پوشش یک برند قرار می گیرد و ضمن افزوده شدن اعتبار وی در بازار می تواند از تجربیان و دانش بین المللی بهره بگیرد و نیروهای متخصص را در امر فروش بکار ببندد و از طرفی با مدیریت علمی به کاهش ریسک زیاندهی خود کمک کند
منبع: ایسنا
