نقشه راه جدید رقابت سیاسی در انتظار تأیید شورای نگهبان
روز گذشته مواد باقی‌مانده از طرح استانی‌شدن انتخابات مجلس به تصویب رسید تا این طرح کلیدی مجلس نهم بالاخره برای اخذ نظر شورای نگهبان راهی این شورا شود.
روز گذشته مواد باقی‌مانده از طرح استانی‌شدن انتخابات مجلس به تصویب رسید تا این طرح کلیدی مجلس نهم بالاخره برای اخذ نظر شورای نگهبان راهی این شورا شود.
به نوشته شرق بر اساس ماده ٦ این طرح که دیروز به تصویب نمایندگان رسید و از آنها به‌عنوان اصلی‌ترین مواد طرح یاد می‌شود، وزارت کشور موظف شد برگه‌های رأی را به‌گونه‌ای طراحی و در اختیار رأی‌دهندگان قرار دهد که هر رأی‌دهنده در استان بتواند برای همه کرسی‌های نمایندگی در حوزه‌های موجود در استان به صورت مجزا نماینده انتخاب کند. همچنین در برگه رأی، محلی جهت رأی به‌عنوان فهرست تعیین شود.
نمایندگان با تصویب ماده ٧ طرح هم مقرر کردند از هر حوزه انتخابیه موجود در استان، نامزد یا نامزدهایی که حداقل ١٥ درصد آرای صحیح مأخوذه حوزه انتخابیه موضوع تبصره ذیل ماده یک این قانون را کسب کرده و بالاترین رأی را در کل استان به دست آورده‌اند، نماینده یا نمایندگان استان از آن حوزه انتخابیه محسوب شوند.
طبق تبصره این ماده نیز مصوب شد در صورتی که حدنصاب در این ماده برای یک یا چند کرسی به دست نیاید، نامزد یا نامزدهایی که بیشترین رأی را نسبت به سایر نامزدهای آن حوزه انتخابیه در سطح استان کسب کرده باشند، به‌عنوان نماینده یا نمایندگان استان از آن حوزه انتخابیه به مجلس راه می‌یابند.
به‌این‌ترتیب الزام حداقل ١٥ درصد رأی برای نمایندگان هر حوزه انتخابیه عملا منتفی شد و در هر حوزه انتخابیه، نامزدی که بیش از نامزدهای آن حوزه بتواند آرای استانی را به دست آورد، به‌عنوان نماینده آن حوزه انتخابیه راهی مجلس شود.
ترکیب هیأت‌های اجرائی و زمان‌بندی تبلیغات
بر اساس ماده ٨ این طرح که دیروز به تصویب مجلس رسید، به منظور تجمیع نتایج آرای حوزه‌های انتخابیه موجود در استان، هیأتی به‌عنوان هیأت اجرائی استان در محل استانداری با ریاست استاندار و عضویت مدیرکل ثبت‌احوال استان، رئیس دادگستری استان و نمایندگان معتمدین محلی عضو هیأت‌های اجرائی مراکز حوزه‌های انتخابیه موجود در استان، تشکیل می‌شود.
بر اساس تبصره ٢ این ماده، معتمدین محلی عضو هیأت‌های اجرائی مرکز حوزه‌های انتخابیه موجود در استان باید حداکثر یک هفته قبل از روز رأی‌گیری از میان خود یک نفر را برای عضویت در هیأت اجرائی استان انتخاب و به این هیأت معرفی کنند.
در تبصره ٣ این ماده هم تصریح شده که فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه‌های انتخابیه را موظف کردند، بلافاصله پس از خاتمه رأی‌گیری و شمارش آرا نتایج حاصله را با هیأت‌های نظارت حوزه انتخابیه خود تطبیق داده و طی صورت‌جلسه‌ای به هیأت اجرائی استان اعلام کنند.
در تبصره ٤ ماده مذکور نیز رئیس هیأت اجرائی استان مکلف شد پس از تجمیع آرا، نتایج حاصله را با هیأت نظارت استان تطبیق داده و طی صورت‌جلسه‌ای به وزارت کشور و شورای نگهبان ارسال و سپس از طریق رسانه‌های گروهی اعلام کنند.
همچنین در ماده ٩ این طرح که دیروز به تصویب رسید، تصریح شده که مدت فعالیت تبلیغات انتخاباتی برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی ١٤ روز بوده که ١٥ روز قبل از روز اخذ رأی آغاز و تا ٢٤ ساعت قبل از اخذ رأی ادامه دارد.
در ماده ١٠ نیز مصوب شد که در صورت ابطال انتخابات یک یا چند حوزه انتخابیه موجود، انتخابات نسبت به آن حوزه انتخابیه باطل و نسبت به سایر حوزه‌های انتخابیه موجود استان صحیح تلقی خواهد شد. بر اساس ماده ١١ این طرح هم انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس یک‌مرحله‌ای است و هر نامزدی چنانچه در حوزه انتخابیه موجود واجد اکثریت نسبی آرا شود، به بهارستان راه می‌یابد.
مسئله اقلیت‌های دینی
یکی از مسائل مورد انتقاد برخی از نمایندگان از زمان طرح موضوع استانی‌شدن تاکنون هم مسئله حوزه‌های انتخابیه‌ای بود که محل سکونت اقلیت‌های مذهبی است؛ حوزه‌هایی که نامزدهای آنها نمی‌توانستند، مثل دیگر نامزدهای رقیب در سایر حوزه‌های همان استان، از کسب آرای استانی مطمئن باشند.
اما در ماده ١٢ طرح که دیروز به تصویب نمایندگان رسید، حوزه‌های انتخابیه اقلیت‌های دینی از شمول این قانون مستثنی شدند تا بخشی از این نگرانی رفع شود.
براساس ماده ١٣ طرح هم برخی از مواد قانون انتخابات مجلس، مصوب هفتم آذر ١٣٧٨ و اصلاحات بعدی آن نسخ شد و بنا بر تصریح ماده ١٤، مقرر شد آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف مدت دوماه از تاریخ تصویب آن توسط وزارت کشور تهیه شود و به امضای هیأت‌وزیران برسد. به‌این‌ترتیب طرحی که به همراه طرح قانون جدید احزاب، به‌عنوان دوقلوهای مکمل یکدیگر برای ریل‌گذاری مسیر آتی فعالیت‌های سیاسی کشور ارزیابی می‌شد هم به تصویب مجلس رسید تا درصورت تأیید از سوی شورای نگهبان، شاهد تغییرات ایجادشده از مسیر این دو طرح در شیوه رقابت‌های انتخاباتی آتی در کشور باشیم.
