مدیرعامل کنسرسیوم صادرات سنگ استان کرمان مطرح کرد
بیش از 70 درصد از صادرات سنگ استان کرمان در کشور عراق بوده که با توجه به اتفاقاتی که در منطقه روی‌داده است، صادرات سنگ ما در عراق به مشکل برخورد کرد. وضعیت کشور عراق با توجه به مسئله جنگ و سایر رویدادهای منطقه تا حد زیادی به‌هم‌ریخته و نامناسب بوده است؛ اما در حال حاضر با توجه به اینکه وضعیت کشور عراق تا حدی مناسب‌تر شده و کردستان عراق نیز تا حدی به یک تعادل نسبی رسیده است و در ایران هم افزایش قیمت دلار تا حدی هزینه‌های تولید را معقول نموده است پیش‌بینی خوبی برای صادرات استان داریم.
گروه اقتصاد:
استان کرمان به دلیل داشتن منابع معدنی فلزی و غیرفلزی یکی از غنی‌ترین استان‌های معدنی کشور و به تعبیری «بهشت معدن کاران» شناخته می‌شود، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، کرمان ظرفیت بسیار خوبی برای استفاده از معادن سنگ و ایجاد ارزش‌افزوده در این زمینه‌دار است. این در حالی است که چندی است اخباری مبنی بر توقف صادرات سنگ و عدم استفاده از این ظرفیت بالقوه منتشر می‌شود. با احمدرضا نیک طبع، مدیرعامل کنسرسیوم صادرات سنگ استان کرمان و عضو هیئت‌مدیره انجمن سنگ کرمان گفت‌وگو کردم که می‌خوانید.
آقای نیک طبع! وعده ایجاد خوشه صنعتی سنگ که در سال 94 مطرح‌شده بود، به کجا رسید؟
این طرح متوقف‌شده است. در ابتدا این طرح مصوب شد و انجمن مطالعات مربوط به این طرح را به انجام رسانده و کارهای مربوطه را به انجام رسانید اما متأسفانه پس از مدتی این طرح متوقف شد.
علت توقف این طرح چه بود؟
کسی که می‌بایست این طرح را انجام می‌داد، شرکت شهرک‌های صنعتی بود که موافق این طرح نبودند و درنهایت گفتند خوشه سنگ مناسب استان کرمان نیست. ازنظر انجمن این کار شدنی است ولی ما نتوانستیم شرکت شهرک‌های صنعتی را قانع کنیم. به‌هرحال شهرک‌های صنعتی است که باید نسبت به حمایت نکردن این طرح و دلیل عدم موافقت خود پاسخگو باشد.
پیش‌بینی شما در رابطه با افزایش قیمت سنگ با توجه به نوسانات دلار و خرید قطعات باقیمت جدید چقدر خواهد بود؟
همین دو ماه اخیر در بعضی از سنگ‌ها 30 الی 40 درصد افزایش قیمت داشته‌ایم، البته تاکنون کارخانجات با افزایش قیمت قطعات درگیر نشده‌اند، اگر قرار باشد در حال حاضر این قطعات و ماشین‌آلات را بخرند مطمئناً افزایش قیمت خواهیم داشت به‌طورکلی می‌شود گفت این افزایش قیمت خودش را نشان نداده است.
چندی قبل اخباری مبتنی بر توقف صادرات سنگ منتشرشده بود، اکنون وضعیت این صنعت و صادرات سنگ استان چگونه است؟
بیش از 70 درصد از صادرات سنگ استان کرمان در کشور عراق بوده که با توجه به اتفاقاتی که در منطقه روی‌داده است، صادرات سنگ ما در عراق به مشکل برخورد کرد. وضعیت کشور عراق با توجه به مسئله جنگ و سایر رویدادهای منطقه تا حد زیادی به‌هم‌ریخته و نامناسب بوده است؛ اما در حال حاضر با توجه به اینکه وضعیت کشور عراق تا حدی مناسب‌تر شده و کردستان عراق نیز تا حدی به یک تعادل نسبی رسیده است و در ایران هم افزایش قیمت دلار تا حدی هزینه‌های تولید را معقول نموده است پیش‌بینی خوبی برای صادرات استان داریم.
دو سه ماه است که ما شروع به فعالیت‌هایی در این زمینه کرده‌ایم، اگرچه هیچ صادراتی تاکنون اتفاق نیفتاده است ولی استارت این کار زده‌شده و فعال‌سازی زیرساخت‌های موجود در عراق انجام‌شده است، مقدار قابل‌توجهی از خریدهای موردنیاز صورت گرفته و در مرحله بستن قرارداد هستیم و امیدواریم تا ظرف یکی دو ماه آینده صادرات سنگ استان مجدداً آغاز شود.
چه نوع زیرساختی ما در عراق داشته‌ایم؟ آیا شرایط پیش‌آمده در آن کشور و توقف صادرات استان زیرساخت‌های موجود در آن کشور را تحت تأثیر قرارداده است؟
ما این زیرساخت‌ها را از سال 2010 در کشور عراق داشته‌ایم، در این کشور ما دارای شرکت ثبت‌شده، انبار و کارمند هستیم، منتها به خاطر وضعیت جنگی و وضعیت اقتصادی که درنتیجه اختلاف دولت مرکزی و دولت کردستان بود ما به یک رکود اقتصادی برخورد کردیم و نتوانستیم به‌شدت سال‌های 2012 و 2013 صادرات داشته باشیم. متأسفانه از سال‌های 2013 صادرات ما دچار افت شدیدی شد و از سال 2016 نیز به‌طورکلی صادرات استان متوقف شد، یعنی دو سال پیاپی ما کلاً صادراتی نداشتیم.
شرکت ما در عراق در طی این سال‌ها به قوه خود باقی بود و کاملاً تعطیل نکرده بودیم، دلیلش هم این بود که ما امیدوار به اصلاح این وضعیت و برگشت به عرصه صادرات سنگ بودیم، لذا درطی این دوران هزینه کارمند و هزینه انبار پرداخت‌شده بود، منتها بازار راکد بود و فروش ما بسیار ناچیز بود وهمان هم از طریق موجودی انبار تأمین می‌شد.
گفتید که صادرات سنگ استان دو سال است که متوقف‌شده است، مگر سنگ کرمان تنها به کشور عراق صادر می‌شده است؟
خیر ما برای کشور گرجستان هم شرکت ثبت‌شده داشتیم و کار را شروع کرده بودیم ولی باز مانند کشور عراق دچار همین مسائل مالی شد. در دو هفته گذشته تلاش‌هایی صورت گرفته تا پس از عراق گرجستان هم به چرخه صادراتی ما برگردد.
خبرهایی مبنی بر تعطیلی تعدادی از واحدها فراوری سنگ شنیده می‌شود، به‌هرحال دو سال هیچ صادراتی صورت نگرفته است، آیا این مسئله منجر به تعطیلی هیچ واحدی در استان شده است؟
بله یکی از واحدهای فعال در این زمینه شرکت نقش حجر بود که متأسفانه این رکود پیش‌آمده در بخش فروش به سمت واحدهای فراوری نیز کشیده شده و منجر به تعطیلی این واحد شد.
کلیه مراحل زنجیره سنگ استان فعال بود، ما از معادن سنگ را می‌خریدیم و در کارخانه‌ها فراوری می‌کردیم، یعنی صرفاً خریدار نبودیم و بخش معدنی، فراوری و فروش داشتیم.
اما با کم شدن حجم فروش، این رکود به سایر بخش‌ها ما هم منتقل شد و موجب تعطیلی کارخانه نقش حجر و غیرفعال شدن چشمه شیردوش شد، در سال گذشته این معدن هیچ فعالیتی نداشته است. به‌هرحال ما امیدواریم که با فعالیت‌هایی که انجام‌شده و درخواست‌هایی که صورت گرفته است، مجدداً به بخش صادرات برگردیم و این مشکلات حل بشوند.
در حال حاضر در کرمان چند واحد فرآوری سنگ وجود دارد و تجهیزات این کارخانه‌ها به چه صورت است؟ آیا مناسب صادرات است؟
در کرمان درمجموع 4 کارخانه با ماشین‌آلات مدرن وجود دارد و مابقی 40 کارخانه کرمان، همگی تجهیزاتشان قدیمی و ساخت ایران‌اند و تولیدشان دارای کیفیت لازمه برای صادرات نیست، به‌غیراز این مورد، میزان تولیدشان هم زیاد نیست.
کارخانه نقش حجر نیز جزء این 4 کارخانه مجهز کرمان بود. تولیدات این 4 کارخانه هیچ‌گونه مشکل صادراتی نداشته و بعضاً تولیدشان به 600 متر در روز هم می‌رسید. ولی متأسفانه در چند وقت اخیر اتفاق جدیدی در این صنعت نیفتاده و هیچ کارخانه جدید و یا قطعات و تکنولوژی جدیدی خریداری‌نشده است.
کارخانه نقش حجر و زمرد تجهیزات ایتالیایی داشته و کارخانه سیرجان نیز تجهیزات نوین در زمینه فرآوری داراست، ولی متأسفانه میزان تولید کلیه کارخانه‌های فرآوری سنگ کرمان متناسب با حجم تولید معادن نیستند. ما در بخش معادن پیشرفت خوبی داریم و بسیار بالا هستیم ولی در بخش فراوری بسیار ضعیف هستیم، لذا می‌توان گفت متناسب با معادن ما کارخانه‌های ما رشد نکرده‌اند.
اخیراً کنسرسیوم و انجمن پیگیر واردات تکنولوژی جدیدی به استان است تا با استفاده از این تکنولوژی بتوان یکسری از تولیدات نیمه آماده را در اختیار کارخانجات سنتی کرمان قرار دهد تا به‌نوعی به چرخه تولید و صادرات سنگ کرمان کمک کند.
با توجه به اینکه ظرفیت معادن استان بیش از کارخانه‌های ما است، تولیدات این معادن طی این سال‌ها به چه نحو استفاده می‌شد؟
با توجه به اینکه کارخانه‌های فراوری ما کفاف تولیدات معادن ما را نمی‌دادند ما مجبور شدیم تولیدات معادن را به سمت اهواز و سپاهان اصفهان ببریم چراکه اینجا توانایی فرآوری آن‌ها را نداشتیم.
به‌هرحال ما امیدواریم این افزایش قیمت دلار تا حدی هزینه‌های تولید را معقول‌تر کند ولی خوب به‌هرحال قیمت دلار بر قیمت‌های داخلی نیز اثر گذاشته است.
گفتید تولیدات کارخانه‌های سنتی برای صادرات مناسب نیستند، چگونه از تولیدات این کارخانه‌ها برای صادرات استفاده خواهد شد؟
ببینید در بحث تولید یک بخش سخت هست که در این بخش کلیه مواد به‌دست‌آمده از معدن به ورقه‌هایی تبدیل می‌شوند که ضخامت و یکنواختی آن‌ها بسیار مهم است. در بخش دیگر این ورقه‌ها تبدیل به سایزهای موردنیاز مشتری می‌شوند.
کنسرسیوم دنبال این مورد هست تا با واردکردن ماشین‌آلات مالتی وایر، بخش اول فرایند تولید که کار سخت و پیچیده ایست را توسط این فنّاوری انجام داده و به تولید ورقه‌های بزرگ با قاب متناسب صادراتی بپردازد. بعدازآن، این ورقه‌ها را در اختیار این دست از کارخانه‌ها قرار داده تا مرحله دوم تولید که همان سایز کردن هست را انجام داده و متناسب با نیاز مشتری‌های خود به بازار ارائه دهند.
استفاده از این تکنولوژی چه زمان عملیاتی خواهد شد؟
این موضوع در حد طرح است، اگرچه کارهای مقدماتی آن انجام‌شده و در مورد زمین آن نیز صحبت شده است، اما متأسفانه بخش‌های مالی آن هنوز انجام‌نشده است... به‌هرحال اگر این طرح به مرحله اجرا برسد ما شاهد تولید چند برابری در استان خواهیم بود و در کارخانه‌های کرمان یک تحول بنیادی روی خواهد داد.
این طرح به چه نحو تأمین مالی می‌شود؟
قرار هست کنسرسیوم این کار را انجام دهد. کنسرسیوم از طریق کارخانه‌هایی که تمایل دارند در این طرح مشارکت کنند منابع مالی‌اش را تأمین می‌کند. چنان چه تأمین اعتبار از این‌طرف میسر نشود مجبور به استفاده از منابع بانکی برای اجرای این طرح هست.
