گفتار نو/ مرضیه قاضی زاده:
اسفند گذشته از رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان در خصوص تاثیرات کاهش محصولات کشاورزی من جمله پسته بر روی افزایش فقر در استان پرسیدم. «ببینید در کشاورزی ما چندان اتفاقی نیفتاده و ما فقط پسته مان پایین آمده است. به هر حال کسانی که پسته و زیتون کاشته بودند کسانی نبودند که به هر حال به خاطر این موضوع زیر خط فقر رفته باشند» این جملات بخشی از پاسخ جعفررودری به این پرسش است.
او در ادامه در خصوص تاثیرات کاهش تولید پسته بر اقشارکم درآمد از جمله کارگران میگوید: اغلب پسته چینهای ما کسانی هستند که در آن مقطع زمانی از سیستان و بلوچستان و ... میآمدند که آن هم حدود ۲ ماه از سال است؛ یعنی به طور کلی تاثیر این موضوع آن قدر نبوده است و در مجموع تاثیر چندانی نداشته است.
اگر چه رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در این مصاحبه بر عدم تاثیر گذاری کاهش پسته برافزایش فقر تاکید دارد، اما سایر صاحب نظران و فعالان اقتصادی استان نظرات متفاوتی دارند و سال گذشته را به عنوان یک سال بحرانی برای استان و کشاوری استان میدانند.
به گونهای که در همان تیر ماه ۹۷ نیز نماینده مردم شهربابک در مجلس شورای اسلامی در واکنش به اتفاق روی داده در خصوص محصول پسته از ورشکستگی کشاورزان و از بین رفتن فرصتهای شغلی خبر داده بود. موضوعی که ۴ ماه بعد بار دیگر توسط رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان مطرح و مورد تایید قرار گرفت.
عباس سعیدی در ۱۲ آبان ماه ۹۷ در خصوص از بین رفتن اشتغال در بخش پسته میگوید: در برداشت پسته به ازای هر ۲۵۰ کیلوگرم یک کارگر مشغول به کار میشده که در مجموع ۹۰ هزار تن محصول پیش بینی شده موجب اشتغال ۳۶۰ هزار نفر فقط در برداشت محصول میشد که حدود نیمی از این تعداد در فرآوری محصول و حمل و نقل بوده که از دست رفته است.
اگر چه او در ادامه صحبت هایش با اشاره به کارگران به کار گرفته شده در بخش هرس و نگهداری باغان از بسیاری از هزینهها و اشتغال پنهان در این بخش خبر میدهد، اما در مجموع برآورد فرصتهای شغلی از دست رفته را ۴۳۰ هزار نفر میداند.
دبیرکل انجمن پسته ایران در خصوص تاثیرات کاهش چشمگیر محصول پسته در سال گذشته به گفتار نو میگوید: سال گذشته ضربه بزرگی به اقتصاد استان وارد شد و چندین هزار میلیارد ثروت و سرمایه استان از دست رفت.
زهرا مرتضوی در تشریح اثرات این موضوع برای کاهش اشتغال وایجاد فقردر استان، میگوید: تنها در مورد رفسنجان که یکی از شهرهای پسته خیز است؛ قرار بود در سال گذشته ۲۲ هزار و ۳۰۰ تن محصول پسته برداشت شود که به ازای این محصول ۳۵۰ هزار کارگر بیکار شدند.
او در ادامه میافزاید: ۵۰ هزار نفر در ترمینالها بیکار شدند و ۶ هزار و ۷۰۰ کامیوندار شغل خود را از دست دادند به علاوه هزار و ۱۰۰ کانتینردار که باید پسته از کرمان حمل میکردند، شغلشان را از دست دادند و در مجموع هزار میلیارد تومان خسارت مالی تنها به شهرستان انار و رفسنجان وارد شد.
دبیر انجمن پسته ایران در پاسخ به این سوال که چه تعداد از این مشاغل دائمی بوده است، میگوید:بخش قابل توجهی از شغلهای کارگری دائمی بوده اند چرا که در طول سال به هر حال این باغات نگهداری، هرس و .. میخواستند، همچنین مشاغل مربوط به کانتینر داران نیز دائمی است چرا که این پروسه در طول سال انجام میشود و پسته بعد از فرآوری وارد انبار میشود تا به مراتب صادرات صورت گیرد.
مرتضوی در خصوص احتمال فصلی بودن بعضی از مشاغل میگوید: با توجه به اینکه بخشی از کامیونها موقع برداشت استفاده میشوند، لذا ممکن است این اشتغال بیشتر حالت فصلی داشته باشد، اما باید توجه داشت که این کامیونها در طول سال هم به غیر از فصل برداشت از سایر استانها کود حیوانی را به سمت این شهرستانها حمل میکردند که به دلیل عدم تولید محصول سال قبل، باغداران کود حیوانی را از عملیات باغبانی شان حذف کردند که همین مسئله منجر به بیکاری قشر کامیون دار هم شد.
او در ادامه میافزاید:همچنین بخشی از کارگران تنها برای برداشت محصول به کار گرفته میشدند که بخش قابل توجهی از آنها از استان سیستان و بلوچستان میآیند.
دبیر انجمن پسته ایران در پاسخ به این پرسش که آیا این موضوعات میتواند بر افزایش فقر تاثیر گذار باشد، میگوید: وقتی که یک سرمایه با این حجم از دست رفته، به نظر شما تولید فقر نمیکند؟ قشر کارگری که شغلش را از دست داده، چطور میتوانسته آسیب ندیده باشد؟