توضیحات استاندار کرمان از آخرین وضعیت پروژه انتقال آب صفارود
وی افزود: «البته همین‌جا بگویم که برخی دوستان درباره‌ی آب دره‌ی مورگن مسائلی را مطرح کردند که احتمالا از کم‌اطلاعی آن‌ها بوده، این آب، ۱۵ لیتر بر ثانیه است که در برابر هزار لیتر بر ثانیه عددی نیست. واقعیت این است که سفره‌های آب زیرزمینی ما به‌شدت افت کرده و عمق چاه‌ها در برخی از مناطق، به ۲۵۰ متر رسیده ضمن این‌که کیفیت آب هم کاهش پیدا کرده است».
استاندار کرمان در گفت‌وگویی که به‌تازگی با هفته‌نامه «استقامت» داشته، درباره‌ی آخرین وضعیت انتقال آب از صفارود به کرمان توضیحاتی داده است.
محمد جواد فدایی در پاسخ به این پرسش که بالاخره تکلیف این پروژه چه می‌شود؟ گفت: «شهر کرمان در حال حاضر در پیک مصرف هزار لیتر بر ثانیه آب کم دارد و می‌دانید که منبع اصلی تامین آب شهر کرمان چاه عمیق است».
وی افزود: «البته همین‌جا بگویم که برخی دوستان درباره‌ی آب دره‌ی مورگن مسائلی را مطرح کردند که احتمالا از کم‌اطلاعی آن‌ها بوده، این آب، ۱۵ لیتر بر ثانیه است که در برابر هزار لیتر بر ثانیه عددی نیست. واقعیت این است که سفره‌های آب زیرزمینی ما به‌شدت افت کرده و عمق چاه‌ها در برخی از مناطق، به ۲۵۰ متر رسیده ضمن این‌که کیفیت آب هم کاهش پیدا کرده است».
فدایی با بیان این‌که ما مطلقا نمی‌توانیم چاه جدید حفر کنیم و چاه‌های موجود نیز از لحاظ کمی و کیفی با مشکل جدی مواجهند، تصریح کرد: «این شرایط یعنی که ما داریم با یک بحران خیلی جدی کم‌آبی روبه‌رو می‌شویم». استاندار کرمان ادامه داد: «وزارت نیرو متولی تامین آب است و ما به‌عنوان استانداری هماهنگ‌کننده هستیم و پیگیری می‌کنیم ولی مسئول تامین آب وزارت نیروست که سالهاست مطالعاتی انجام داده است».
وی اظهار کرد: «روال کار هم این است که مشاور می‌گیرند و مشاور مطالعه می‌کند. مشاور هم یعنی تعدادی دکتر و مهندس که درس آن را خوانده‌اند؛ بررسی می‌کنند و براساس علم و مطالعات خود، راه‌حل می‌دهند که گفته‌اند راه تامین آب شهر کرمان در میان‌مدت، تامین آب از طریق صفارود و در مرحله‌ی بعد انتقال آب از خرسان و در نهایت هم انتقال آب از خلیج‌فارس و دریای عمان است و این یعنی دیگر چاه آب نداریم!».
وی گفت: «حالا این پروژه‌ی انتقال آب از سد صفارود که در واقع راهکار میان‌مدت بوده، از سال‌ها قبل شروع شده است. مطالعاتی انجام شده، ابتدا پروژه‌ای با تونل ۶۷ کیلومتری بوده که بخشی هم خط انتقال بود، به مرحله‌ی مناقصه رسیده، پیمانکار اتریشی انتخاب شده چون آن زمان ایران تکنولوژی حفر تونل ۶۷ کیلومتری را نداشته پیمانکار خارجی آورده‌اند.اسناد مناقصه هم مبادله و قرارداد منعقد شده و ضمانت‌نامه هم داده شده و کار تا این مرحله جلو رفته است».
فدایی توضیح داد: «بعد دولت و وزارت نیرو به‌دنبال گشایش ال‌سی و پرداخت ارز رفته ولی نتوانسته به‌موقع ال‌سی بپردازد. پرداخت طول کشیده، پیمانکار هم گفته حالا که پول را نمی‌دهید، قرارداد را لغو کرده و ضمانت‌نامه را ضبط کرده است».
وی اظهار کرد: «می‌خواهم بگویم کار تا این حد در آن زمان پیش رفته است. دوستانی که درباره‌ی این پروژه اظهارنظر می‌کنند باید این سوابق را هم مورد توجه داشته باشند. بعد از این، وزارت نیرو گفته حالا که تکنولوژی احداث ۶۷ کیلومتر تونل را نداریم آن را تغییر می‌دهیم».
فدایی با بیان این‌که مسیر را عوض کردند و پروژه را بالاتر بردند در نتیجه طول تونل کمتر شد، ولی در عوض نیاز به پمپاژ ایجاد شد، افزود: «در یک مرحله، گفته‌اند اصلا تونل نمی‌خواهیم و کل آن خط لوله باشد. بخشی را هم اجرا کرده‌اند».
وی یادآور شد: «وزارت نیرو قطعا درباره‌ی این پروژه توضیح دارد. مثلا می‌گویند خط لوله را اجرا کردیم ولی به افزایش قیمت برق رسیدیم و معلوم شد که سالانه ده‌ها میلیارد تومان فقط پول برق پمپاژ آن می‌شود، در نتیجه، این آب گران می‌شود و حالا آمدند پروژه را تلفیق کردند به این صورت که ۳۶ کیلومتر تونل اجرا شود و مابقی پمپاژ انجام شود».
فدایی گفت: «در دوره‌ای هم عنوان شد قرارگاه خاتم تجربه‌ی حفاری تونل را دارد و پروژه را به خاتم واگذار کردند. خاتم حفاری تونل را انجام و نصف مسیر تونل حفر شده است».
استاندار کرمان با بیان این‌که ساخت سد هم ۸۹ درصد پیشرفت داشته، اظهار کرد: «بخشی از خط انتقال هم اجرا و ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و اکنون پروژه در مجموع ۴۵ درصد پیشرفت دارد».
وی ادامه داد: «حالا برخی می‌گویند این پروژه از لحاظ کارشناسی ایراد دارد و بر محیط زیست، چشمه‌ها و قنوات اثر سوء دارد. ما هم می‌گوییم اگر بحث کارشناسی دارید، چه کسی باید به آن پاسخ بدهد؟ مسئول، وزارت نیروست».
وی بیان کرد: «گفتیم کارشناسان دو طرف با هم صحبت کنند. یا وزارت نیرو دفاع می‌کند و پروژه را ادامه می‌دهد یا برعکس، که در این‌صورت، وزارت نیرو باید راه‌حل دیگری پیدا کند».
وی با بیان این‌که این نوع برخورد اشتباه است، یادآور شد: «وقتی دولت دارید وزارت نیرو که مسئول تامین آب است باید نظر بدهد».
وی افزود: «یکی از استدلال‌ها این است که مشاور این پروژه، مشاور سد گتوند هم بوده، پس مشاور ذی‌صلاح نیست. این را وزارت نیرو باید بگوید که مشاور ذی‌صلاح هست یا نه».
فدایی ادامه داد: «بحث دیگر این است که تاکنون در این پروژه ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و حداقل هزار میلیارد تومان نیاز است تا تکمیل شود و دولت نمی‌تواند آن را تامین کند».
استاندار کرمان توضیح داد: «ما برای تامین مالی این پروژه و با توجه به شرایطی که گفته شد براساس قوانین، یک سال و نیم موضوع را پیگیری کردیم. دقیقا از ۲۰ شهریور ۹۶ و قرار شد ۱۰ بانک کنسرسیوم تشکیل دهند و هرکدام ۱۰۰ میلیارد تومان اختصاص دهند. ما چه‌قدر پیگیری کردیم تا این بانک‌ها بیایند، گاهی نظرشان عوض شده، یکی گفته ۱۰۰ میلیارد نمی‌دهم ۸۰ میلیارد می‌دهم، دیگری را راضی کردیم جبران کند».
وی اظهار کرد: «چه‌قدر پیگیری کردیم و جلسه گذاشتیم تا رسیدیم به اینجا که کنسرسیوم ۱۰ بانک تشکیل، و لیدر بانک‌ها مشخص شود. با لیدر بانک‌ها جلسه گذاشتیم که گفتند قرارداد وزارت نیرو با بانک تنظیم شود و توافقنامه‌ی وزارت نیرو با سازمان برنامه تنظیم و سازمان برنامه ضمانت بازپرداخت تسهیلات رابدهد تا نهایتا ۲۸ اسفند ۹۷ این ماجرا به پایان رسیده و سازمان برنامه ضمانت بازپرداخت این پول را امضا کرده است. و بدین ترتیب، پروژه به مرحله‌ای رسیده که پرداخت شروع شود».
فدایی گفت: «اما در این مرحله بوده که به بانک‌ها گفته شده پروژه از لحاظ کارشناسی مورد تردید است. شما جای بانک باشید چه می‌کنید؟ بانک هم گفته من پرداخت را انجام نمی‌دهم. پیمانکار هم گفته پول می‌دهید ما کار می‌کنیم، ندهید می‌رویم».
وی با بیان این‌که دو ماه از قرارگاه خاتم وقت گرفتیم که هفدهم شهریورماه موعد مقرر تمام می‌شود، افزود: «امیدواریم تا این زمان تکلیف معلوم شود».
استاندار کرمان گفت: «بالاخره آب مورد نیاز مردم کرمان باید تامین شود. اگر این پروژه اجرا نشود، باید جایگزین آن معلوم شود. پروژه‌ی انتقال آب از خرسان ۱۸ هزار میلیارد تومان پول می‌خواهد و ۲۰ سال طول می‌کشد تا اجرا شود. یکی هم پروژه‌ی انتقال آب از خلیج‌فارس است که هر مترمکعب آب آن الان ۳۵ هزار تومان می‌شود. آب با این قیمت را می‌توانند تامین کنند؟ هرکس می‌تواند مسئله را حل کند بسم‌ا… ما دستش را هم می‌بوسیم».
وی در پاسخ به این پرسش که باید منتظر نظر وزارت نیرو بمانیم؟ افزود: «وزارت نیرو دارد پیگیری می‌کند و می‌گوید من مطالعه کردم و مشاور گرفتم و مشاور طراحی کرده و از طرح خود دفاع هم می‌کند. باید تا پایان موعد مقرر صبر کنیم».
