گفتارنو/مرضیه قاضی زاده:اگر چه درصد رضایتمندی بیماران بستری شده از بیمارستان های استان در سال گذشه ۸۴ درصد و امسال نیز نزدیک به ۹۰ درصد اعلام شد، اما همواره مراجعان به مراکز درمانی و بیماران منتقد این آمار هستند و آن را غیر واقعی توصیف می کنند. کما این که شیوه سنجش این شاخص به صورت دستی و به وسیله کادر پرستاری ازطریق پرسش از بیمار صورت میگیرد.
سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در خصوص شاخص رضایت بیماران میگوید: آمارهای رضایت در بیمارستانها بالاست، ولی من هم این را تایید نمیکنم که ۹۰ درصد از مراجعین ما رضایت دارند.
در این گفت وگو که در دفتر کار سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شده در خصوص عدم رعایت زمان استاندارد ویزیت، توزیع پزشکان تا نبود دارو و امکانات در بیمارستانها پرسش شد. در ادامه این گفتگو را می خوانید.
*آقای دکتر ! سال گذشته اعلام شد که درصد رضایتمندی بیماران بستری شده ۸۴ درصد است و امسال هم گفته میشود که این عدد نزدیک به ۹۰ درصد است! به نظر خودتان این رقم واقعی است؟فکر نمی کنید سطح رضایتمندی میبایست توسط کارشناسان مستقل ارزیابی شود؟
ببینید این شاخص رضایت سنجی یک بحث خیلی مهمی است و در پرونده الکترونیکی هم آمده است و اگر بخواهیم به فرموده شما این را کامل اجرایی کنیم باز باید به سمت پرونده الکترونیک برویم که بیمار در شرایط بسیار مناسب پاسخ دهد و پرسش نامه را پر کند؛ اما ان چیزی که الان ما داریم به صورت دستی است و توسط دفتر مدیریت پرستاری ما کنترل میشود.
آمارهای رضایت در بیمارستانها بالاست، ولی من این را تایید نمیکنم که ۹۰ درصد از مراجعین ما رضایت دارند.من هم این موضوع را تایید نمیکنم، حتماً این مشکلات هست، به هر حال وقتی شما میخواهید یک پرسش نامه را پر کنید و بعد به صورت علمی به آن استناد کنید خیلی از فاکتورها باید لحاظ شود که متأسفانه در پر کردن این پرسش نامهها به آن توجه نمیشود.
* یک مصوبه هیئت وزیران داریم که برای پزشک عمومی میزان وقت ۱۵ دقیقه، برای متخصص ۲۰ دقیقه و برای فوق تخصص ۲۵ دقیقه، این مصوبه کجای استان اعمال میشود؟ در اکثر کلینیکها و بیمارستانها میانگین وقت گذاشته شده برای بیمار ۵ دقیقه است!
بله؛ این مصوبه باید لحاظ شود و ما نظارتمان بر روی این مسئله هست و اگر شاکی در این مسئله وجود داشته باشد حتما رسیدگی میکنیم. در کلینیکهای خود دانشگاه این مسئله اجرا میشود، ولی در حقیقت ما به دلیل تعداد مریضی که داریم این مسئله ۶ بیمار در ساعت را گفته ایم که ۸ بیمار در ساعت هم مشکلی نیست. در حقیقت این ۵ دقیقهای که شما میفرمایید را من رد نمیکنم.
*دکتر هاشمیان همان ۸ بیمار در ساعت هم اجرایی نمیشود!
در کلینیکهای دانشگاه اجرایی میشود. یعنی در کلینیک بعثت یک، بعثت ۲، جواد الائمه، ثامن این قضیه رعایت میشود چرا که اگر این قضیه اتفاق نیفتد ما اصلا پرداخت به پزشک را انجام نمیدهیم.
بحث الکترونیکی که من خدمتتان گفتم به این صورت است که در حقیقت زمان حضور پزشک ساعت میخورد و زمان خروج هم ساعت میخورد و تعداد بیماران هم مشخص است؛ لذا اگر سرعت بالا رود پرداخت دچار مشکل میشود.
* شما وظیفه نظارت بر درمان را هم به عهده دارید، میخواهم نظر شما را در خصوص بیماری که در بیمارستان پیامبر اعظم بعد از عمل آپاندیسیت دچار مشکل شد را بدانم. به نظر شما در مورد این بیمار قصور پزشکی روی داده است؟
متأسفانه این اتفاق برای بیمار افتاد و از روز اول هم ما به عنوان نظارت بر درمان و مدعی العموم وارد قضیه شدیم و توضیحاتی را از بیمارستان خواستیم.
از گروه خودمان هم یک جلسه تشکیل دادیم و هنوز هم این موضوع در حال بررسی است. اینکه من خدمتتان بگویم که آیا قصور پزشکی صورت گرفته است یا نه چیزی نیست که الان بتوانم بگویم و باید این موضوع بررسی شود.
به هر حال این پرونده، یک پرونده قطوری هست و متأسفانه بیمار دچار یک عارضه نادر شده است، ولی این که قصور صورت گرفته است یا نه باید در دادگاه و با حضور بیمار و کسانی که صاحب نظر هستند این موضوع بررسی شود و نتیجه نهایی در ان جا اعلام شود.
ببینید این دادگاه در نظام پزشکی است، پرونده را ما هم بررسی کردیم و نظراتمان را به نظام پزشکی و ریاست دانشگاه اعلام کرده ایم و پرونده را به نظام پزشکی که در حقیقت دادگاه بعدی و تجدید نظر در ان جا است ارسال کردیم.
* ریاست دانشگاه پیامبر اعظم به نوعی هم دانشگاهی شماست، این نگرانی وجود دارد که این مساله بر نظرکارشناسی شما تاثیرگذار باشد. نظر خودتان در این خصوص چیست؟
چه تأثیری؟ ایشان رئیس بیمارستان هستند و من معاون درمان هستم؛ ما یک نقش حقوقی در این قضیه داریم. نه ایشان در این پرونده نفع و ضرری ندارد و پزشک مربوطه در این قضیه، پرونده دارد.
*البته دکتر اشافی پزشک بیهوشی این بیمار هم بودند.
بله، خودشان در این پرونده نبوده اند و پزشک معالج بیمار کس دیگری بوده است، نه این موضوع هیچ ارتباطی ندارد.
*آقای دکتر! مردم کماکان از کمبود دارو و یا حتی نبود دارو در داروخانههای بیمارستانها گلایه مندند؛ به عنوان مثال در مورد آقای یعقوبی نژاد، مادر بیمار مدعی بودکه برای تهیه چسب زخم بستر به خارج از بیمارستان ارجاع داده میشده است!
نه، این موضوع را که بیمار برای تهیه دارو و ملزوماتش به خارج از بیمارستان فرستاده شود را ما اصلاً قبول نداریم، اگر موردی باشد تخلف صورت گرفته است.
*آیا چسب زخم بستر تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیست که مادر بیمار مجبور به تهیه آن از خارج از بیمارستان شده است؟
اگر تحت پوشش هم نباشد بیمارستان باید آن را تهیه کند. مریضی که در بیمارستان بستری است به خاطر تهیه دارو و ملزوماتش نباید به بیرون از بیمارستان فرستاده شود.
*مادر بیمار که مدعی بود هر بار ۵۰ هزار تومان بابت چسب زخم بستر پرداخت میکرده است!
این اشکال و قصوری در کار بیمارستان بوده است و نباید این اتفاق بیفتد، ما در بخش دولتی خودمان این را قبول نداریم و اگر اتفاقی بیفتد رئیس بیمارستان و مدیر بیمارستان مسئول و پاسخگو هستند و نباید اصلاً این اتفاق بیفتد.
*برخی مدعی اند که توزیع پزشکان طرحی در مناطق مختلف استان تا حدی متاثر از روابط سیاسی و حتی دخالتهای نمایندگان مجلس است؛ پاسخ شما در این خصوص چیست؟
توزیع پزشک در دانشگاه در وزارت خانه انجام میشود و ما در توزیع پزشک نقشی نداریم و در آن جا فرد براساس امتیازاتی که دارد، متاهل هست یا نه و یا اینکه سهمیه خاصی دارد یا نه امتیاز میگیرد و یک سیستم کامپیوتری ان را توزیع میکند.
میدانم که سفارشات در ان جا نقشی ندارد و پزشک براساس انتخابهایی که خود انجام داده و اولویتهایی که داشته است به استانها فرستاده میشود.در استان ما نیازهای خود را از شهرستانها و شبکهها میگیریم و بعد خودمان هم یک بررسیهایی انجام میدهیم و با توجه به نیروهایی که در ان جا هستند میگوییم که فرضاً در زرند امسال یک رادیو لوژیست، یک متخصص گوش و حلق و بینی و یک متخصص دیگر میخواهیم.
وقتی که این افراد از تهران تقسیم شدند برای کرمان، ما یک روز را برایشان تعیین میکنیم که مثلاًرشته حلق و بینی در فلان تاریخ و فلان ساعت بیاید. آنها به همین اتاق میآیند و دور میز مینشینند و نماینده حراست ما و از پشتیبانی هم نماینده توسعه در این اتاق حاضر میشوند، مدیر درمان و مدیر امور بیماریها و کارشناس ما هم در این اتاق حاضر میشوند، سپس براساس یک فرم امتیاز دهی و جلوی خود پزشک کارهای مربوطه را انجام میدهیم.
فرضاً ۵ نفر در رشته گوش و حلق و بینی به دانشگاه اختصاص پیدا کرده است، ما میگوییم این ۵ نفر را در این ۵ شهر نیاز داریم، لذا براساس فاکتورهایی که مشخص است وامتیازهای خودشان بین مناطق تقسیم میشوند.
*پس شما کلاً این موضوع را رد میکنید؟
بله؛ همین طور است.
*برخی منتقد انتصاب شما به عنوان سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی هستند و این انتصاب را به ارتباطات و نسبت شما با برخی چهرههای متنفذ نسبت میدهند. میشود در این خصوص توضیحی بدهید؟
خوب نظر برخی از افراد است و من نظری در این رابطه ندارم. من هیچ رابطه خاصی با کسی نداشتم، بنده به هر حال عضو هیئت علمی دانشگاه و دانشیار دانشگاه هستم. مسئولیت معاونت آموزشی بیمارستان را به عهده داشتم و بعد هم به صلاحدید ریاست دانشگاه به این پست آمده ام، به هر حال سعی میکنیم تا خدمت کنیم و نهایت تلاش خود را میکنیم تا کار را به درستی انجام دهیم.
به هر حال هر کاری که بخواهیم انجام دهیم مسلماً نظرات مخالف و موافق در این زمینه زیاد هست و خوب همه هم قابل احترام است، اما خوب به هر حال چیزی که در نهایت معلوم است نتیجه کار هر کسی است که بعداً مشخص میشود.
*آقای دکتر! سطح جراحیهای لاپاراتومی در کرمان به چه شکل است، برخی مدعی اند که در کرمان جراحیهایی که به دلیل عدم تشخیص بیماری صورت میگیرد، کم نیست. نظر شما در این خصوص چیست؟
در بعضی از موارد گروه جراحی که گروه پیشرویی هم ما در دانشگاه داریم، ممکن است فقط با جراحی به نتیجه برسند و حتی با آزمایش و با پاراکلینیک قبل از عمل هم به یک تشخیص قطعی نرسند و درنهایت به مریض اعلام کنند که راه لاپاراتومی است تا پزشک ببیند مشکل بیمار چیست. ببینید این مسئله غیر عادی و غیر علمی نیست.
*منظور بنده غیرعادی و غیرعلمی بودن جراحی لاپاراتومی نیست، بلکه میگویم آمار این نوع از جراحیها به طور غیرعادی بالا رفته است. آیا شما آماری از این جراحیها در اختیار دارید؟ برخی مدعی اند که افزایش این جراحیها به سبب کاهش تجربه و دانش علمی پزشکان است.
نمیتوانیم در این مورد به یک جمع بندی برسیم، این جور هم شاید نباشد، شاید در برخی از افراد این اتفاق افتاده باشد، اما در کل وقتی تعداد متخصص زیاد میشود و تعداد جمعیت هم زیاد میشود، مثلماً خطاهای پزشکی نیز در کنارش افزایش پیدا میکند، اما این که من بگویم سطح علمی کاهش پیدا کرده است نه نمیتوانیم به این قطعیت در این خصوص صحبت کنیم. خیر، اعتقاد من این نیست که سطح علمی کاهش پیدا کرده است اگر چه باید روی این امر مطالعه شود.
*شما در حال حاضر آماری از جراحیهای لاپاراتومی دارید؟
آمار که در دسترس هست، ولی این که شما بگوید سطح آنها افزایش یافته است، از این افزایش نمیتوان به نتیجه خاصی رسید.
*در بیمارستان پیامبر اعظم در سال گذشته نزدیک به ۱۵ هزار عمل جراحی صورت گرفته است، برخی مدعیاند در کرمان تعداد عملهای غیر ضروری کم نیست و این مسئله را به دریافت حق العمل پزشکان مربوط میدانند. نظر شما در این خصوص چیست؟
جراحیهای غیر ضروری که داریم و این یک نیاز القایی است و نمیتوانیم بگوییم که اصلاً عمل غیر ضروری نداریم؛ ولی این که شما بگویید درکرمان زیاد انجام میشود؟ خیر، به این شکل نیست. اتفاقا جراحان کرمان اگر بتوانند عملی که برایشان مسئولیت ایجاد میکند و برای بیمار هم خطری نداشته باشد، انجام نمیدهند.
*در خصوص بیمارستان باهنر، مراجعان مدعی اند که در ساعات آخر شب وقتی که بیمار به بیمارستان مراجعه میکند، خود پزشک برای ویزیت بیمار نمیآید و انترن و یا دانشجویانش را برای ویزیت و یا سایر اقدامات به بیمارستان میفرستد. شما تایید میکنید؟
ببینند بیمارستان دانشگاه، یک بیمارستان آموزشی است و اصلاًماهیتش این است.اصلاً دانشجو آنجا نیست، آن فردی که شب آنجاست خودش پزشک است، پزشکی است که دارد متخصص میشود و خود در زمینه کاری خود صاحب رأی است.
*انترن را شما پزشک به حساب میآورید؟
ببینید ان جا که انترن نیست، آن جا بیمارستان آموزشی است رزیدنت دارد.
*مدعی اند که انترنها برای ویزیت میآیند؟
خیر؛ انترن کارش در سطح خودش است و حتما در کنارش رزیدنت وجود دارد. فردی که انکال است موظف است در صورت اعلام نیاز، ظرف نیم ساعت خودش را به اورژانس برساند. اینها همه دستورالعمل دارد، اگر کار الکتیو باشد ظرف دو ساعت باید خودش را به بیمارستان برساند و نیازی که آن رزدینت نتواند رفع کند و نیاز به حضور متخصص باشد را باید رفع کند.
*آقای دکتر! بیماران معتقدند که انجام زایمان طبیعی در بیمارستانها به یک تکلیف تبدیل شده است و حتی در مواردی با داشتن نامه پزشک نمیتوانند سزارین داشته باشند، شما در این خصوص چه پاسخی دارید؟
ببینید زایمان طبیعی جزء روشهای ارجح هست، در تمام دنیا و کشورهای پیشرفته این امر وجود دارد. آمار ما متأسفانه بالاتر از کشورهای پیشرفته است. باید سعی کنیم فرهنگ این امر را چه در بین بیماران و چه در بین متخصصین جا بیندازیم که روش ارجح، زایمان طبیعی است و سزارین وقتی صورت میگیرد که اندیکاسیون نباشد. این اندیکاسیون ۲۰ الی ۳۰ درصد میتواند باشد و بیشتر از این نمیتواند باشد.
*پس به نحوی انتخاب نوع زایمان یک اجبار است و مادرنقشی در انتخاب نوع زایمان خود ندارد؟
خیر، نظر مادر هم نقش دارد، ولی روش علمی که به نفع مادرو نوزاد، جامعه و پزشک زایمان طبیعی است، مگر این که نشود و اندیکاسیونی باشد که به سمت سزارین برود.
*این برخلاف حقوق مادر نیست؟
مادری که اطلاع داشته باشد، آیا مادر میداند که در سزارین چه اتفاقی برایش میافتد!