گفتارنو/مرضیه قاضی زاده: ویروس کرونا، ضربه محکمی دیگری بود که بر پیکره اقتصاد بحران زده ایران وارد شد. حال آنکه این کشور کماکان در حال دست و پنجه نرم کردن با اثرات تحریم و عدم پیوستن به FATF است.
FATF که برخی از کارشناسان بازار سرمایه نپیوستن به آن را به نوعی خودکشی مالی تعبیرمی کردند و آن را موجب رشد سازمان های زیر زمینی اقتصادی و مافیا می دانستند.
حال با گسترده شدن شیوع ویروس کرونای جدید در ایران همزمان با تعدادی از کشورهای دیگر، کشورمان در حوزه حمل و نقل وارد شرایط شبه قرنطینه شد. برطبق آخرین گزارشهای رسمی، با بسته شدن مرزهای زمینی مانند آستارا و بازرگان، تعداد زیادی از کامیونها در پشت مرز متوقف و بلاتکلیف ماندهاند و از سوی دیگر تا کنون کشورهای کویت، عمان و امارات تردد شناورهای باری و مسافری ایرانی را به بنادر خود ممنوع اعلام کردهاند و برخی از کشورها هم از جمله امارات متحده عربی برای کشتیهای تجاری ورودی از ایران و چین، معاینات پزشکی خدمه و قرنطینه را اجباری ساختهاند.
رئیس انجمن گلخانه داران جنوب کرمان با بیان این جمله که این بیماری بیشترین تاثیر سو را روی تولیدات کشاورزی و کشاورزان گذاشته است، می گوید: کشاورزان با حداکثر قیمت سم، کود و بذر را خریده و محصول تولید کرده اند اما هم اکنون این محصولات خریدرای نمی شود و بازار توان جذب این محصولات را ندارد .
محمد علی کیخاه با اشاره به شمار بالای گلخانه های ایران می گوید: اینقدر که الان در ایران گلخانه و محصولات گلخانه ای وجود دارد ، حتی یک پنجاهم آن هم از سر خود ایران زیاد است؛ یعنی در کشور جذب ندارد و ضرر و زیان آن هم تنها متوجه کشاورز است.
کیخاه در ارتباط با تبعات این موضوع می گوید: وقتی کشاورزان با این ضرر و زیان دیگر توان قد علم کردن نداشته باشند، در جامعه قحطی می شود .
او در بخش دیگری از صحبت هایش با اشاره به وضعیت وزارت کشاورزی در ایران و اداره این وزارتخانه با سرپرست می گوید: من فکر می کنم که هیچ موسسه ای و هیچ بخشی به قدری که وزارت جهاد کشاورزی در بحران است و تولیدات بخش کشاورزی در بحران هستند، در بحران نباشد.
کیخاه در خصوص وضعیت صادراتی محصولات گلخانه ای بعد از خبر انتشار کرونا ویروس در ایران، می گوید: کشورهای مجاور زیر بار صادرات از ایران نمی روند و صادرات به روسیه دچار مشکلات بسیاری است.
او در این رابطه تشریح می کند: روند صادرات به روسیه بسیار کند شده است و بارهایی که باید هفت روزه به مقصد برسند، چهارده روزه می رسند.
کیخاه با اشاره به وقفه 3 الی 4 روزه کامیون های روسی در مرز ایران می گوید: بعد از اینکه کامیون از مرز بیرون رفت ، آذربایجان در مرز خود بار را نگه می دارد و ماشین را ضد عفونی می کند و تمامی این مراحل و وقفه ها منجر می شود که محصول بعد از 14 روز با لک و خرابی به دست روس ها برسد.
به گفته رئیس انجمن گلخانه داران جنوب کرمان، پرداخت پول نیز از دیگر موانع و مشکلات اصلی بر مسیر صادرات است.
او با بیان این جمله که طرف های ما در روسیه پولی پرداخت نمی کنند، می گوید: سفارتخانه باید در این موارد وارد مذاکره شود و این مشکلات را بر طرف کند.
کیخاه با اشاره به بسته شدن مرزهای روسیه بر روی چین، خاطر نشان می کند: روسیه دو هفته مرزهایش را با چین بست و گفت که از چین چیزی وارد نمی کند اما وقتی که قیمت محصولات بالا رفت، سفارتخانه چین با روسیه وارد مذاکره شد و چین مجوز ورود محصولات کشاورزی اش طبق روال قبل به روسیه را گرفت.
او با تاکید بر روابط مثبت دیپلماتیک بین ایران و روسیه می افزاید: باید این مشکلات میان دوره ای که شامل مشکلات حمل و نقل، مرز ها ، ارتباطات پولی و بازار است را هرچه سریعتر با کشور روسیه حل کرد .
براساس گفته های رئیس انجمن گلخانه دارن جنوب کرمان، حدود 70 الی 80درصد صادرات تولیدات گلخانه ای ایران مربوط به کشور روسیه است و مابقی نیز سهم کشورهای همجواری چون عراق، هند وافغانستان و .. است.
کیخاه با اشاره به صحبت هایش با استاندار و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان، می گوید: به روسیه علاوه بر ایران، ترکیه، اردن ، مصر، اسپانیا و فرانسه نیز محصول می فرستند، روسیه عین یک نمایشگاه است؛ به گونه ای که هر کشوری که محصولش بهتر بسته بندی شود و مرغوب تر باشد فروش بیشتری دارد .
او در ادامه می افزاید: ما در این زمینه خودمان را هم تراز باقی کشورها کرده ایم و برای چنین بازاری هزنیه کرده ایم، ولی حال داریم زمین می خوریم.
شایان ذکر است که رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نیز ضمن تایید مشکلات صادراتی محصولات گلخانه ای از قرنطینه اولین محصول صادراتی خیار به کشور عمان خبر داده است.
به گفته سعید برخوری شیوع این ویروس بر امر صادرات و همچنین افزایش هزینه های حمل محصولات کشاورزی تأثیر بسزایی داشته است. حال آنکه به گفته اوهمه مرزها به غیر از روسیه و اقلیم کردستان برای صادرات بسته هستند و به دلیل تمهیدات بهداشتی کامیون های حمل بار بیش از مدت متعارف زیر بار می مانند.
اگر چه برخوری برای عبور از این بحران بسته های تشویقی برای کامیون داران را پیشنهاد می دهد اما تاکنون اقدامی برای جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان صورت نگرفته است و عملا کشاورزان و گلخانه دارن جنوب کرمان به ویژه خیارکاران با مشکلات جدی دست به گریبان هستند.