علی مطهری در گفتوگوی مفصلی با خبرگزاری ایسنا به عوامل ناکارآمدی دولت اشاره کرد. خلاصه این گفتوگو در پی میآید:
پس شما فقدان شایسته سالاری را از عوامل ناکارآمدی میدانید؟
بله حتما، اینکه هر پستی را به شایستهترین فرد بسپاریم به کارآمدی نزدیکتر است. متاسفانه ما این سازوکار را نداریم. ای بسا افراد شایستهای که چون در گردونه سیاسی حضور ندارند هیچ وقت پستی به آنها داده نمیشود. اینها را باید کشف کرد. معمولا هم این افراد چون منیعالطبع هستند جلو نمیآیند و باید آنها را پیدا کرد. متاسفانه الان افرادی که خود را بیشتر نمایش میدهند پستهای بالا را اشغال میکنند. باید برای آینده فکری کرد که در همه جا فرد اصلح، قطع نظر از گروه و جناح، یک پست را در اختیار بگیرد.
همه این را قبول دارند که یک ناکارآمدی نسبی در دولتها وجود داشته است. من معتقدم یکی از عوامل، دخالت سازمانها و نهادهای مختلف در کار یکدیگر دخالت آنها در کار دولت است.
مثلا دولت باید در زمینه اقتصاد، سیاست خارجی و فرهنگ کارآمد باشد، ولی در هر سه مورد نهادهایی هستند که دائم در کار دولت دخالت میکنند و فقط دولت نیست که به عنوان مجری عمل میکند، بلکه نهادهای موازی هستند که اختلال ایجاد میکنند و شاید علت اصلی ناکارآمدی همین است که رئیس جمهور اجازه دخالت به آنها میدهد و خود به خود از قدرت و کارآمدی خودش کاسته میشود.
اینها مواردی است که از کارآمدی و اقتدار دولت میکاهد و قابل قبول نیست. فرض کنید میخواهند موشک آزمایش کنند یا پرتاب کنند، این کار آثار سیاسی دارد. به خصوص وقتی که چند روز بعد از توافق برجام انجام میشود باید این را به اطلاع رئیس جمهور برسانند و او بگوید که این کار انجام بشود یا نه. نمی توانند بگویند ما از جای دیگری دستور میگیریم. در کارهای مرتبط با سیاست خارجی باید این هماهنگی با دولت وجود داشته باشد. در میدان جنگ، نیروهای نظامی از فرمانده کل قوا دستور میگیرند اما در بقیه موارد که با اقتصاد و سیاست خارجی ارتباط دارد باید از دولت دستور بگیرند. این مشکلی است که باید حل شود.
آیا شما قائل به این هستید که این ایرادات ساختاری است و به نوعی اصلاح ساختار نیاز است؟
این ایراد ساختاری نیست. رییس جمهور عقبنشینی کرده که ما به اینجا رسیدهایم و حالا میتواند جلویش را بگیرد.
در مسائل فرهنگی هم مواردی هست که اقتدار دولت را کم میکند. فرض کنید نمایشی مجوز گرفته و همه مسیر قانونیاش را طی کرده است، بعد یک گروهی تهدید میکنند یا امام جمعهای چیزی میگوید و مانع اجرا میشوند. این ها از کارآمدی دولت میکاهد. یک نمایش یا کنسرت وقتی مجوز گرفت هر محتوایی که داشته باشد باید اجرا شود. ممکن است ما آن محتوا را نپسندیم دولت نباید اجازه دهد که این افراد و گروهها در کارش دخالت کنند. این بستگی به شخصیت رئیسجمهور دارد. او باید خودش جلوگیری کند. نمیشود گفت ساختار خراب است. ساختار همین است اما باید مراقبت شود که نهادها و سازمانها و افراد در کار هم دخالت نکنند. اگر اخبار خودمان را از صداوسیما گوش دهید خندهتان میگیرد. میبینید یک آدم نظامی راجع به واکسن، ساخت مسکن، پالایشگاه و برجام نظر میدهد و دولت غایب است. اینها جالب نیست. علتش این است که از ابتدا دولتها عقبنشینی کردهاند. این رویه باید اصلاح شود.