گفتار نو/ محبوبه فیروزابادی:
شایعاتی مبنی بر انحلال برخی کمیتههای کمیسیون کشاورزی، نابسامانی برخی انجمنهای وابسته به اتاق، موازی کاری تشکلهای بخش خصوصی با هم، انتشار امار فله ای و... هر یک به تنهایی بستر مناسبی برای گفتوگو با مقداد تکلوزاده دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی کرمان است. این گفتوگو اما بیشتر بر روی سیاست های کلی حاکم بر کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان است که می خوانید.
اقای تکلوزاده! برخی از مقامات استان، هر از گاهی آمار فلهای از خشک شدن باغها در اثر خشکسالی میدهند. شما در کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان به جمع بندی رسیدید که چقدر از باغها در اثر خشکسالی خشک شدند؟
فرمایش شما را قبول دارم بعضیها میخواهند بزرگنمایی کنند و برای موضوع حساسیت ایجاد کنند آماری میدهند که خیلی با واقعیت نزدیک نیست. اینکه خیلی از باغات از بین رفته باشد من قبول ندارم ولی قبول دارم در چند سال آینده اگر همین رویه را ادامه بدهیم مطمئنا چنین اتفاقی خواهد افتاد. در ارزوییه چنین وضعی داشتیم در دشت رفسنجان و اطراف کرمان داشتیم. اگر وضع ادامه پیدا کند به جیرفت و بم هم خواهد رسید. آمارها با واقعیت سازگار نیست ولی خطر وجود داشت.
در بعضی حوزههای کشاورزی مثل بحث پسته در حد خیلی زیادی وجود دارد. البته اینکه خشک شده باشند به دلیل اینکه آب وجود ندارد، چنین حالتی نیست. بلکه آب توجیه اقتصادی برای تولید ندارد. مثلا EC آب بالا رفته و راندمان پایین امده و ترجیح میدهند کسب و کارشان را تغییر بدهند . اینکه بحران وجود دارد، درست است.
با توجه به این بحران، افق کشاورزی در کرمان را چطور میبینید؟
من فکر میکنم با توجه به حساسیتی که در حوزه آب چه در سازمانهای دولتی و حتی مردم عادی به وجود آمده و تغییر رویهای که کشاورزان از تولید محصولات کشاورزی با راندمان بالا بر اساس آب داشتند. و ترویجی که برای محصولات کشاورزی مثل گیاهان دارویی به جود میآید، افق روشنی خواهد داشت. کما اینکه کم آبیها تاثیر خواهد داشت اما باید توجه داشته باشیم که کشاورزی استان کرمان بیش از 70 درصد اقتصاد استان کرمان را تامین میکند و مردم از این قضیه رزق و روزی خواهند داشت.
ما نمیتوانیم صورت مساله را پاک کنیم. بلکه باید مساله را حل کنیم. من فکر میکنم با وضع به وجود آمده چه در سازمانهای دولتی و چه در طرز تفکر مردم در نهایت منتج به خیر خواهد شد و اصلاحات اساسی در کشاورزی استان به وجود خواهد آمد ولی در بلند مدت.
این اصلاحات چگونه نهادینه میشود؟ در شرایطی که کشاورزی در استان تشکلهایی مثل خانه کشاورز و نظام مهندسی کشاورزی دارد چه چیز باعث شد که کمیسیون کشاورزی در اتاق بازرگانی کرمان شکل بگیرد؟ آیا این به معنی قابل قبول نبودن عملکرد آن تشکلها از سوی اتاق کرمان است ؟
کمیسیون کشاورزی در سال 1389 در اتاق ایران استارت خورد. هدف کلی اتاق بازرگانی ایران بحث تجارت و بازرگانی محصولات کشاورزی و تا حدی تسریع فرآیند تولید و بسته بندی و فرآوری محصولات کشاورزی بود.
دو هفته قبل جلسه ای مشترک با تشکلهای بخش کشاورزی اعم از تشکلهای دولتی و غیر دولتی برگزار شد و هدف اصلی ما این است که موازی کاری نداشته باشیم. ذهنیت ما این نیست که تشکلهایی که وجود دارند بد کار میکنند، دیدگاه ما این است که در بخشهایی مانند اگرو بیزینس [تجارت کشاورزی] باید به آنها کمک بشود و در نهایت از قدرتی هم که اتاق بازرگانی برای چانهزنی در بخشهای مختلف در بخش بازرگانی و تجارت دارد، استفاده شود.
ما 5 کمیته تخصصی داریم کمیتههای تخصصی ما شامل کمیته باغبانی، زراعت، دام و طیور، اگرو بیزنس و خدمات و فرآوری کشاورزی است. کمیتههایی مثل زراعت و باغبانی فعالیتهایشان را در اصل زیر مجموعهها که همان تشکلهای تخصصی است انجام میدهند؛مثل انجمن پسته، خرما، سیر، گردو و .... ما فقط به آنها کمک میکنیم اگر جایی نیاز به چانهزنی داشته باشند کمک میکنیم.
آقای مهندس! با یک جلسه نمیشود موازی کاریها را مدیریت کرد. چه مکانیزمی برای کنترل این موازی کاریها دارید؟
ما یک جلسه علنی و مشترک گذاشتیم. از دو سه سال قبل که در خدمت دوستان بودم همیشه هر فعالیتی که میخواهیم انجام بدهیم به صورت برنامه عمل سالیانه تدوین میکنیم که این فعالیتهایی هست که ما سال جدید میخواهیم انجام بدهیم. برای تمام تشکلهایی که به نحوی با کمیسیون کشاورزی مرتبط هستند شامل خانه کشاورز، نظام مهندسی و حتی جهاد کشاورزیها ارسال و اعلام میکنیم که ما میخواهیم چنین فعالیتی انجام بدهیم، شما هم لطف کنید برنامه عملهایی که برای سال جاری تدوین کردید به ما اعلام کنید تا اگر در راستای درخواستهای واحدها و افرادی که فعالیت میکنند هست ما بتوانیم به آنها اعلام کنیم.
واقعا برنامه عملی برای شما ارسال میشود؟ به نظر نمیرسد حداقل برخی از آنها برنامه عمل مشخصی داشته باشند!
در کمیسیون کشاورزی کاملا مشخص است چه فصلهایی چه دورههایی باید برگزار بشود. حتی بعضا دوستان گفتند تا این حد بودجه هست یا این فعالیت را انجام بدهیم شما نظر دوستان دیگر را اعلام کنید. ما حداقل شاید پنج شش مرتبه در راستای برنامه عمل با سازمان جهاد کشاورزی و حوزه ترویج و معاونت صنایع تبدیلی نامهنگاری کردیم.
تشکلهای غیر دولتی مانند خانه کشاورز یا نظام مهندسی چطور؟ آنها برنامه عمل دارند؟
با خانه کشاورز حداقل چندین جلسه تشکیل دادیم. با نظام کشاورزی هم در جلسات مشترک حضور داشتیم و دغدغه آنها هم همین است که انرژی که میگذاریم در موازی کاری تلف نشود. به نحوی نامحسوس و غیر مکتوب تعیین کردیم که هر کسی چه کاری انجام دهد. کلاسهای آموزشی، تورهای صنعتی و... مشخص کردیم.
به اضافه اینکه هر یک گزارش از محصولات کشاورزی استراتژیک استان میگیریم. عارضههایی که وجود دارد، مشکلاتی که وجود دارد و پیشنهاداتی که دوستان باید بدهند. اینها از دل انجمنهای تخصصی یا از اتاقهایی که در رفسنجان و بم و جاهای دیگر وجود دارد خارج میشود و سعی میکنیم ارجاع بدهیم به مقامات بالاتر یا اگر نیاز به فعالیت در سطح استان وجود داشته باشد از طریق استانداری یا سایر حوزههای دیگر پیگیری میکنیم.
آقای مهندس این نقد را میپذیرید برخی از کمیتههای کمیسیون کشاورزی هم چندان فعال نیستند. گویا کمیته دام وطیور کلا منحل شده؟
ما در سال جاری وضعیت کمیتهها را تغییر دادیم. چون تغییرات در ساختار اتاق بازرگانی ایران و کرمان به وجود آمد. یک جلسه با اعضا برگزار کردیم و دو تا پیشنهاد به آنها دادیم. اول اینکه کمیتههای تخصصی جدید را پیشنهاد بدهند ثانیا اعضا و روسای جدید را برای کمیتهها مشخص بکنند.
مشخصا وقتی کمیتههای ما کمیتههایی هستند که هیچگونه منفعت مالی برای افراد نداشته باشد و الزام خاصی هم برای افراد نداشته باشد، ممکن است در گذر زمان به دلایل مختلف سرخورده بشوند یا اصلا نخواهند فعالیت بکنند. به همین دلیل سعی کردیم نیروهای جوانتری را دوستان معرفی کردند ما بررسی کردیم و میخواهیم کمیتههای جدید به وجود بیاوریم.
در دوره جدید قرار شد کمیته باغبانی، زراعت و دام و طیور کلا یک کمیته بشوند. کمیته کود و سم که بیشتر فعالیت انجام میداد یک کمیته بشوند. اسامی کمیتهها را هم بررسی میکنیم و کمیتههای جدیدی تشکیل میدهیم که فعالتر باشند. انتقاد را میپذیریم و در همین راستا میخواهیم تغییراتی به وجود بیاوریم.
گفتید در کمیته زراعت و باغبانی مسوولیتها را به انجمنها واگذار کردید. شاید انجمن خرما یا پسته در سال های گذشته، استثنا باشند اما در کل انجمنها کارنامه قابل قبولی در استان نداشتند و چه بسا به صنعت ضربه زدند. مثلا ما شاهد عملکرد نه چندان مطلوب انجمن سیر و ... بودیم. خودتان این نقد را چقدر میپذیرید؟
اینکه شما میفرمایید کاملا درست است. انجمنها ارتباط مستقیمی با فرهنگ منطقه و تمایل دوستان به کارهای اجتماعی و دانستن ادبیات مشترک و سیستم برد- برد و فعالیتهای تیم ورک دارد. بعضی از حوزهها مثل سیر افرادی خیلی کمی و هم تمایل خیلی کمی به انجام فعالیتهای مشترک داشتیم. سیاستهای جدید اتاق هم دقیقا در همین راستا است که انجمنهای فعال را کمک کنیم و انجمنهایی که غیر فعال هستند بتوانیم به هر نحوی با انتخابات جدید افراد جدید بیاوریم و به هر طریق بتوانیم آنها را فعالتر کنیم.
در حوزه گردو الان خیلی بهتر شده ولی در حوزه سیر انجمنهایی که احساس کردیم نمیتوانند فعالیت انجام بدهند دوستان اتاق دستور دادند کلا غیر فعال کنیم و هر زمان تعدادشان به حد نصاب رسید که بخواهند فعالیت انجام بدهند و آدمهای توانمندی بودند مجددا بیایند فعالشان کنیم.
در همین فضا شکل گیری یکسری از انجمنهای جدید هم مثل انجمن گیاهان دارویی مطرح شد.
انجمن گیاهان دارویی فعال شده و خیلی انجمن خوبی هم هست. دکتر مصطفوی ریاست آن را برعهده دارند و آقای رشیدفرخی دبیر آن انجمن هستند و جلسات خیلی خوبی هم برگزار کردند. جزو نیازهای استان کرمان با توجه به کم آبی است. حداقل پنج شش ماه است که فعالیت میکنند ولی در چند ماه اخیر خیلی فعالتر شده است. دوستانی هم برای راه اندازی انجمن کودهای الی تلاش می کنند.
یکی از چالشهای کشاورزی بحث سم و کود است. همیشه دغدغه تقلب و تخلفات در این حوزه مطرح میشود و عملا هم در برخورد با متخلفین اتفاق خاصی نمیافتد.
یکی از بهترین کمیتههایی که در کمیسیون کشاورزی داشتیم که میتوانیم به آن اعتنا بکنیم همین کمیته سم و کود است. چون هم از کود و سم، هم جهادکشاورزی، هم نظام مهندسی همه در این جلسات بودند. 40 جلسه تشکیل شد
تاثیری گذاشت روی بازار؟
بحث چنین حالتی نبود.
گفته می شود این جلسات متعددی که شما به آن اشاره میکنید، هیچ خروجی نداشت!
من نباید در مورد فعالیت کمیته نقد بکنم یا نظر بدهم. مهم تر از همه این است که مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید. از دوستان و کسانی که در حوزههای کود و سم فعالیت میکنند باید توضیح خواسته بشود. من بحث اصلی ام این است که محصولات کشاورزی مانند خرما که 250 هزار تن تولید داریم و... با یک فعالیت یک تیم محدود اصلا نمیتواند یک تغییر محسوس در آن بوجود بیاید.
نخواستیم انجمنها مثلا پسته استان را کاملا کن فیکون کنند. تا جایی که در حیطه فعالیتهای آن هست بتواند بهترین فعالیت را انجام بدهد.
من کاملا فرمایش شما را قبول دارم. آنجور که باید و شاید تاثیر شگرف و عمیقی نگذاشته که همه متوجه آن بشوند. ولی تا جایی که مرتبط بوده و میتوانسته فعالیت کنند فعالیت خوبی داشتند. خودتان بهتر میدانید هرجایی که بحث منافع مالی وجود داشته باشد در کشور مثل کود و سم و تقلبات مرسوم صورت میگیرد.
تلاشمان این است که در حد توانمان تغییرات به جود بیاوریم ولی یکی از بهترین کمیته هایی که من از فعالیتهایشان دفاع میکنم و به نظرم در این دوره چند ساله خیلی خوب فعالیت کرده همان کمیته کود و سم است. انجمن جدید که عرض کردم کودهای آلی هست.
زمانی بحث بود کودهایی که به عنوان کود آلی عرضه میشوند حتی هیومیک اسیدها که بازار تبلیغ شان داغ است اساسا هیچگونه خاصیتی ندارند و مواد تقلبی هستند. چگونه میخواهید تشکلی در این حوزه راه اندازی کنید که سالم عمل کند؟
دقیقا بحث ما هم همین است. گفتیم انجمنهایی وجود داشته باشند که تا حد زیادی بتواند روشنگری کنند. تا ما بفهمیم که کودی که تولید میکنند کود سالمی هست. انجمنها بزرگترین مزیتشان این است که یک قدرت اجرایی و قدرت ارتباطات بین سازمانهای دولتی را هم پیدا میکنند. تا نماینده آنها بتواند از حق و حقوقشان دفاع کند.