اطلاعات نامه جلیلی را چه کسی منتشر کرد؟

امتداد نوشت: در چند روز گذشته ابتدا خبر نامه ۲۰۰ صفحه‌ای جلیلی به رهبری در مورد مذاکرات هسته‌ای منتشر شد و بعد گزارش روزنامه شرق از محتوای این نامه در رسانه‌ها انعکاس یافت. گزارشی که تاکنون از سوی جلیلی و مخاطب آن تکذیب نشده است. اما سئوال این است که چرا محتوای نامه منتشر شد؟ خصوصا با توجه به اینکه نه در رسانه‌های نزدیک به حاکمیت بلکه در یک رسانه اصلاح طلب مفاد نامه منتشر می‌شود، نشانه روشنی است از اینکه «منبع آگاه» شرق، تعمدا آمده بود تا آنچه جلیلی در پشت در‌های بسته نوشته را به اطلاع مردم برساند. اما انگیزه این کار چیست؟ و اساسا چرا باید به بخشی از حرف‌های جلیلی توجه کرد و بر آن نور تاباند؟
اولا: جلیلی در سال ۹۶ به رئیسی لطف کرد و نه تنها برخلاف قالیباف در انتخابات ثبت نام نکرد، بلکه به ستاد رئیسی رفت و برایش شهر به شهر سخنرانی کرد. اما با شکست رئیسی معتقد بود که او نباید بار دیگر وارد انتخابات شود؛ لذا شخصا این بار نیز ثبت نام کرد و حاضر به کناره گیری نشد. تیم جلیلی معتقد بودند قالیباف و رئیسی باید در جایگاه ریاست قوا باقی بمانند. او همچنین حاضر نشد مانند زاکانی و قاضی زاده هاشمی، به نفع رئیسی انصراف دهد و یک پست دولتی دریافت کند.
ثانیا: به پاسخ سخنگوی وزارتخارجه دقت کنید که نشان می‌دهد این نامه را «ضد تیم مذاکره کننده» ارزیابی می‌کند. از همین رو گفته بود: «مناسب است پاسخ این سوال را از خود ایشان بگیرید، اما می‌توانم بگویم ما با اجماع در حال مذاکره در وین هستیم و همه باید این سرمایه را پاسخ بدهند.»
ثالثا: روزنامه شرق در مورد محتوای نامه به نقل از یک منبع آگاه می‌نویسد که جلیلی ضمن «فراتر رفتن از نقد برجام»، خواهان ترک مذاکره، خروج از برجام و غنی سازی بیش از ۹۰ درصد شده است؛ و مدعی است که طرف‌های دیگر برجام برای پیگیری سازوکار ماشه (اسنپ بک) و بازگرداندن تحریم‌های اصلی هسته‌ای به مشکل حقوقی خواهند خورد و نیازمند مراجعه به شورای امنیت سازمان ملل متحد میشوند. در آنجا نیز روسیه و چین به نفع ما آن را وتو می‌کنند.
این درحالی است که اساسا مکانیسم ماشه برای بازگرداندن سریع تحریم‌ها ابتکار خود روسیه در مذاکرات بود که هم اوباما به آن اشاره کرد و هم وندی شرمن. شرمن در بخشی از کتاب خود با عنوان «من ترسو نیستم» نوشته است که وقتی طرفین مذاکره به این مرحله رسیده بودند که اگر بعد از توافق ایران از تعهدات خود منحرف شد چگونه می‌توان تهران را مجازات کرد؟ در میان چنین بحثی این روسیه بوده است که طرح مکانیزم ماشه را مطرح کرده است!
اما در طرف مقابل برعکس حرف‌هایی که جریان ضد برجامی دلواپس می‌زدند، زمان نشان داد حرف تیم مذاکره کننده قبلی درست بود. عراقچی بهمن‌ماه سال ۹۶ در برنامه «جهان‌آرا» گفته بود: «در بند ۳۶ اگر ادعا کنیم طرف مقابل نقض تعهدات کرده، مکانیسمی وجود دارد که کمیسیون مشترک را در سطح معاونان و در قدم بعدی در سطح وزرا فعال می‌کنیم و اگر قانع نشدیم دوباره برنامه‌مان را فعال می‌کنیم. به همین آسانی! در صورتی که طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند، ناظر و مجری خودمان هستیم!» آن روز‌ها می‌گفتند این حرف‌ها درست نیست. اما امروز نگاه کنید که ایران گام‌های فراتر از برجام را برداشته و غنی سازی ۶۰ درصدی انجام می‌دهد، میزان اورانیوم‌ها را بالا برده، اما هیچ کس حرف از فعال کردن اسنپ بک نمی‌زد؟ چرا؟ به همان دلیلی که عراقچی گفته بود یعنی ایران در کمیسیون مشترک توانسته اثبات کند که این آمریکا بوده که از برجام خارج شده پس ایران هم می‌تواند برنامه خود را فعال کند.
اما نکته نهایی این است که جلیلی سعی کرده تا حساب خود را از تیم مذاکره کننده جدا کند و همچنان نقش اپوزیسیون برجام را ایفا کند. منبع منتشر کننده نامه یا باید جلیلی باشد یا رهبری یا وزارتخارجه (به عنوان دستگاهی که نامه به آن‌ها ارجاع شده است). دو منبع اول طبیعی است که آن را منتشر نکنند. اما سکوت هر دو تاییدی است بر محتوای خبر‌های منتشر شده. اما مشخص است که وزارت خارجه نیز از رفتار جلیلی به شدت ناراحت است و انتشار جزییات این نامه گام اول وزارت خارجه علیه جلیلی است و ممکن است حتی کار فراتر از این برود. وقتی که جلیلی به خود جرات دهد به صورت علنی به مخالفت با مذاکرات بپردازد.