گرمخانه نمی‌تواند واژه ناآشنایی برای ما باشد و ولو اینکه خیلی سرسری و بی‌اعتنا از کنارش گذشته باشیم باز این نام را چندباری شنیده‌ایم و اگر پای همنوع دوستی و دغدغه‌های انسانی در میان باشد به یک کنجکاوی تبدیل می‌شود و با کمی جستجو می‌توان دریافت که گرمخانه محلی برای اسکان افراد بی‌سرپناه و کارتن‌خواب‌هاست که با گسترش جمعیت و معضلات ناشی از آن ایجاد شد.
گرمخانه نمی‌تواند واژه ناآشنایی برای ما باشد و ولو اینکه خیلی سرسری و بی‌اعتنا از کنارش گذشته باشیم باز این نام را چندباری شنیده‌ایم و اگر پای همنوع دوستی و دغدغه‌های انسانی در میان باشد به یک کنجکاوی تبدیل می‌شود و با کمی جستجو می‌توان دریافت که گرمخانه محلی برای اسکان افراد بی‌سرپناه و کارتن‌خواب‌هاست که با گسترش جمعیت و معضلات ناشی از آن ایجاد شد.
اگرچه وجود افراد بی‌خانمان یا کارتن خواب در سطح شهرهای کشور، مشکل‌آفرین و نیازمند برنامه مدون برای حل ریشه‌ای موضوع است، اما با این حال وجود گرمخانه‌ها می‌تواند حداقل مقداری از آلام این بی‌پناهان بکاهد.
مدیرکل بهزیستی کرمان با اشاره به اینکه مراکز سرپناه شبانه بهزیستی استان با توجه به آغاز فصل سرما آماده اسکان معتادان خیابانی هستند، گفت: ۲ مرکز سرپناه شبانه ویژه آقایان و بانوان در شهر کرمان وجود دارد و افراد گرفتار آسیب‌های اجتماعی می‌توانند از خدمات این مراکز استفاده کنند.
به گزارش ایرنا، علیرضا وحیدزاده با اشاره به دلایل ایجاد مراکز سرپناه شبانه برای افراد گرفتار دچار بیماری اعتیاد گفت: بعضی اوقات برای برخی از انواع اعتیاد سازوکارهایی در نظر گرفته می‌شود که زیرمجموعه موضوعات مدیریت، کنترل و کاهش آسیب است، از این رو مراکز سرپناه شبانه در ردیف مراکز کنترل و کاهش آسیب هستند که افراد گرفتار و وابسته به مواد می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند و آنجا از خدماتی که وجود دارد بتوانند استفاده کنند و شبی را آنان که جا و مکان ندارند به صبح برسانند.
وی بیان کرد: افراد دچار اعتیاد می‌توانند با مراجعه به مراکز سرپناه شبانه در آنجا مستقر شوند، دوش بگیرند و یک وعده غذای گرم میل کنند تا قرار نباشد در خیابان پراکنده شوند یا پرسه بزنند که خودشان یا دیگران را دچار مسائل متعدد کنند.
وحیدزاده با تاکید بر اینکه ابزارهای مختلفی برای مواجهه موثر با کسانی که دچار موضوع اعتیاد شده‌اند وجود دارد، گفت: افرادی که به مواد عادی و سنتی یا حتی مواد صنعتی بسیار پیچیده وابستگی پیدا کرده باشند، متناسب با نوع، جنس و موادی که مصرف می‌کنند گرفتار یکسری مسائل و پیامدهایی می‌شوند که باید این موضوع مدیریت و کنترل شود.
وی با اشاره به اینکه دستگاه‌های مختلف بسته به حوزه وظایفشان در حوزه سرپناه‌های شبانه فعالیت می‌کنند، تصریح کرد: دانشگاه‌های علوم پزشکی و گرمخانه‌های شهرداری نیز در ارائه خدمات به افراد دچار مشکل سرپناه و اعتیاد کمک می‌کنند.
مراکز سرپناه شبانه بر خدمات تخصصی تکیه دارند
مدیرکل بهزیستی کرمان با اشاره به اینکه مراکز سرپناه شبانه بهزیستی استان با توجه به آغاز فصل سرما آماده اسکان معتادان خیابانی هستند، گفت: ۲ مرکز سرپناه شبانه ویژه آقایان و بانوان در شهر کرمان وجود دارد و افراد گرفتار آسیب‌های اجتماعی می‌توانند از خدمات این مراکز استفاده کنند.
وی بیان کرد: وقتی ما یک مرکزی را ایجاد می‌کنیم این مرکز فقط برای این نیست که یک آدم بیاید آنجا و شبی را به صبح برساند؛ در این نوع مراکز مانند مراکز سرپناه شبانه، دی‌سی‌ها، ون موبایل‌ها) خدمات تخصصی به افراد دچار بیماری اعتیاد داده می‌شود.
وحید زاده با تاکید بر اینکه مراکز سرپناه شبانه مراکز کنترل آسیب‌های اعتیاد است ادامه داد: فردی که دچار اختلال اعتیاد تجاهری است می‌تواند هم به خود و هم به اطرفیان آسیب بزند ما سازوکاری را فراهم می‌کنیم تا یکسری خدمات در اختیارش قرار گیرد و حداقل به خود و دیگران آسیب نزد و اگر اختلالی نیز وجود دارد آن اختلال مدیریت شود.
ابزارهای متعدد مواجهه با معتادان پُرخطر
وی با اشاره به اینکه یکسری خدمات کلی در این مراکز سرپناه شبانه ارائه می‌شود گفت: مثلا بگوییم اینجا ۴۰ نفر ظرفیت دارد و بیشتر از آن پذیرش نمی‌کند وجود ندارد، در این گونه مراکز ظرفیت‌ها آزاد است و فرد معتاد می‌تواند بیاید و از خدمات استفاده کند؛ عموما هم هیچ وقت به سقف نمی‌رسند چون تعداد استقبال‌ها آنقدر نیست که بیاییم سقف تعیین یا محدودیت ایجاد کنیم.
وحیدزاده افزود: وقتی می‌گوییم ۲ مرکز یکی برای آقایان و یکی برای بانوان داریم یعنی ضرورت اقتضا نکرده که ما مراکزمان را گسترش دهیم و این مراکز در ظرفیت تعریف و پذیرفته شده خود کار می‌کنند که اگر احساس نیاز به توسعه باشد ما ناگزیر هستیم مراکز سرپناه شبانه‌مان را گسترش دهیم.
سرمای استخوان‌سوزِ کرمان و آمادگی بهزیستی برای شب‌مانی کارتن‌خواب‌ها
وی با اشاره به مراجعه نکردن تعدادی از افراد معتاد به مراکز سرپناه شبانه از ابزارهای جایگزین برای ارائه خدمات به این افراد در محل گفت: ابزارهای مختلفی برای مقابله با اعتیاد تجاهری و معتاد متجاهر در شهر کرمان داریم و در این زمینه علاوه بر مراکز سرپناه شبانه، گرمخانه‌ها، کانکس‌های مستقر در مناطق پُر خطر، مراکز سیار DIC( امداد رسانی سیار برای مصرف کنندگان تزریقی)، موبایل ون‌ها(کارشناسان بهزیستی در ون مناسب‌سازی شده به سراغ معتادان متجاهر می‌روند و علاوه بر ارائه خدمات کامل برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های ناشی از اعتیاد توضیحاتی ارائه می‌دهند) و مراکز ماده ۱۶ (متجاهر به اعتیاد، با دستور مقام قضایی برای مدت یک تا سه ماه در مراکز دولتی و مجاز درمان و کاهش آسیب نگهداری می‌شوند) به ارائه خدمات به افراد دچار این بیماری می‌پردازند.
ارائه خدمات به افرادی که به سرپناه نمی‌روند
وی گفت: پاتوق‌ها و خرابه‌هایی که افراد بی‌سرپناه که بیشتر معتادان متجاهر هستند شناسایی شده و علاوه بر اینکه افراد در این اماکن به مرکز خدمات روزانه معرفی می‌شوند در شب‌های سرد نیز در سرپناهای شبانه اسکان داده می‌شوند.
وحید زاده با اشاره به افرادی که تمایل به رفتن به مراکز سرپناه شبانه ندارند، افزود: افراد معتاد متجاهر، کلونی‌های خود را(مجموعه) دارند و گاهی اوقات دور هم جمع می‌شوند و مصرف می‌کنند که از دور هم بودن و ارتباط متقابل نیز لذت می‌برند؛ لذا همان جا مواد می‌خرند، مصرف می‌کنند و می‌روند دنبال کارشان؛ اینطور نیست اینکه در داخل خیابان پرسه بزنند.
مدیرکل بهزیستی کرمان ادامه داد: بخشی از این افراد معتاد کار و مسکن دارند، دُرست است اعتیادشان پُرخطر است ولی مصرف می‌کنند بعد می‌روند دنبال کارشان؛ تیم‌های سیار به ما این امکان را می‌دهند که به این کلونی‌ها دسترسی پیدا کنیم و در همان فضای تجمعی به غیر از مراکز شبانه ثابت در قالب تیم‌های سیار خدمات را ارائه دهیم و در بعضی مواقع حتی این مجموعه‌ها را شناسایی و آنجا کانکس مستقر کنیم تا دسترسی این افراد به ما برای دریافت خدمات تخصصی آسان باشد.
مراکز ماده ۱۶ آخرین راه‌حل برای مقابله با معتادان متجاهر
مدیرکل بهزیستی کرمان در عین حال بیان کرد: ده‌ها سازوکار برای مقابله با افراد دچار اعتیاد تجاهری وجود دارد اما اکنون فقط روی مراکز ماده ۱۶ تمرکز شده؛ در حالی که ابزارهای دیگری وجود دارند که برای مواجهه موثر با بحث اعتیاد تجاهری می‌توان از آنها استفاده کرد.
وحیدزاده ادامه داد: در مراکز ماده ۱۶، ۲ یا سه ماه یک نفر را از صحن جامعه دور می‌کنند و آنجا می‌خواهند بهبود پیدا کند و دوباره به جامعه برگردد که این اتفاق هم می‌افتد و دوباره هم بر می‌گردد ولی ما می‌گوییم در بطن جامعه در شرایط عادی ابزارهای دیگر به جز مراکز ماده ۱۶ هم وجود دارد و این مراکز آخرین چاره است.
گرمخانه‌ها در کنار مراکز سرپناه شبانه
مدیرکل بهزیستی کرمان با اشاره به اینکه محوریت فعالیت گرمخانه‌ها با شهرداری است همانطور که سرپناه شبانه از سوی بهزیستی اداره می‌شود افزود: برخی مواقع نیز طرح‌هایی داریم که می‌توانیم با محوریت گرمخانه‌ها ارائه کنیم.
وی با بیان اینکه در شرایط خاص و با اقتضای اجرای یک طرح از ظرفیت گرمخانه‌ها استفاده می‌کنیم اظهارداشت: عموما ما با این مراکز همکاری داریم و شهرداری هم با ما در مراکز سرپناه شبانه همکاری می‌کند و پروژه‌های مشترک زیاد داریم.
