یخدان روستای محمودآباد سیرجان از بناهایی با قدمت ۲۲۰ ساله به شمار میرود که در بارشهای شدید هفته گذشته بخشی از آن تخریب شد و آنطور که مسئولان میراث فرهنگی استان کرمان اعلام میکنند، مرمت غیراصولی عامل اصلی تخریب بوده است.
یخدان روستای محمودآباد سیرجان از بناهایی با قدمت ۲۲۰ ساله به شمار میرود که در بارشهای شدید هفته گذشته بخشی از آن تخریب شد و آنطور که مسئولان میراث فرهنگی استان کرمان اعلام میکنند، مرمت غیراصولی عامل اصلی تخریب بوده است.
به گزارش ایرنا، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان در این خصوص گفت: این یخدان مالک خصوصی دارد و چند سال قبل بدون هماهنگی با میراث فرهنگی نسبت به مرمت بنا اقدام کرد.
محسن موحدی ادامه داد: مرمت یخدان محمودآباد سیرجان با پوشش آجری انجام شده که کار غیراصولی بود، در صورتی که باید با مصالح همگن و زیر نظر کارشناسان مرمت اداره کل میراث فرهنگی انجام میشد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان خاطرنشان کرد: البته چندسال گذشته تذکر و توضیح لازم برای مرمت این یخدان داده شد که به دلیل نیمهکار بودن مرمت امکان تغییر مصالح نبود، اما در مرمت جدید باید به طور حتم این کار با نظارت میراث فرهنگی باشد.
وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی در استان کرمان توانمندی، تجربه و فناوری مرمت بناهای تاریخی را دارد بیان کرد: در هر بنای تاریخی که مالک خصوصی دارد اگر دخل و تصرف بیرویه و غیر کارشناسی انجام شود، به بنا بیشتر آسیب وارد میآید.
موحدی تاکید کرد: مرمت و دخل و تصرف غیراصولی نهتنها از نظر فیزیکی به بنای تاریخی آسیب میزند بلکه روح و اصالت بنا را هم از بین میبرد.
وی با بیان اینکه بنای تاریخی بر اساس اقلیم محل و منطقه احداث شده است تصریح کرد: وقتی تغییر اقلیم صورت میگیرد بناها در معرض تخریب بیشتر قرار میگیرند و در مناطقی از استان کرمان به دلیل بارندگیها و تغییر اقلیم خسارتهایی وارد شده است.
رییس اداره میراث فرهنگی سیرجان نیز زمان مرمت غیراصولی یخدان محمودآباد این شهرستان را سال ۹۰ اعلام کرد.
محمد کارآمد اظهار داشت: مالکیت این یخدان کاملا شخصی بوده و هنوز ثبت ملی هم نشده، علت اینکه تا کنون در فهرست آثار ملی قرار نگرفته نیز همکاری نکردن مالک و مرمت غیراصولی آن بوده است.
وی با بیان اینکه قدمت بنا به حدود ۲۲۰ سال قبل بر می گردد تصریح کرد: دیوارهای متصل به یخدان از نظر مقاومت در وضعیت خوبی هستند و میتوان با همکاری مالک و دهیاری شورا روستا نسبت به مرمت اصولی آن اقدام کرد تا در نهایت پس از ارزیابی کارشناسان متولی در صورت داشتن شرایط پس از مرمت نسبت به ثبت ملی آن اقدام شود.
رییس اداره میراث فرهنگی سیرجان تاکید کرد: در حال بررسی برآورد خسارت و هزینه به منظور احیای این بنا از سوی کارشناسان هستیم تا پس از تهیه طرح مرمت با همکاری عوامل متولی نسبت به مرمت یخدان اقدام شود.
وی خاطر نشان کرد: قلعه تاریخی محمود آباد سیرجان نیز از بناهای قدیمی این منطقه است که نیاز به مرمت برای ثبت در آثار ملی دارد.
یخدانها با معماری خاص و مبتکرانه در روزهای سرد تابستان محل انبار کردن یخ برای فصل گرما محسوب میشد که اغلب در عمق زمین و در مسیر قنات احداث شدهاند.
