با پیوستن آذربایجان به‌عنوان عضو ناظر به مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تعداد اعضای این مجمع به ١٨ کشور رسید
نشست فوق‌العاده وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز دیروز به ریاست بیژن زنگنه، وزیر نفت و هفدهمین نشست عادی وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ای‌سی‌اف) با ریاست امانوئل ایبه کاچیکوو که به‌تازگی به‌عنوان وزیر نفت نیجریه برگزیده شده است، برگزار شد.
پیش از این قرار بود ابتدا نشست عادی و سپس نشست فوق‌العاده برگزار شود، اما با تغییر برنامه، این روند معکوس شد. در پایان این دو نشست، آذربایجان به‌عنوان هجدهمین عضو به مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ای‌سی‌اف) پیوست. به‌این‌ترتیب با پیوستن آذربایجان به‌عنوان عضو ناظر به مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تعداد اعضای این مجمع به ١٨ کشور رسید. امام مهم‌ترين خبر اين اجلاس انتخاب دبيركل جي.اي.سي.اف بود. روسیه، لیبی و نیجریه نیز کاندیداهایی برای احراز دبیرکلی معرفی کرده بودند. اين در حالي است كه تا صبح ديروز تنها نماینده کشور لیبی کاندیدای پست دبیرکلی شده و نماینده نیجریه نامزدی خود را پس گرفته است. اما در نهایت، دبيركلي محمدحسين عادلي براي دوسال ديگر تمديد شد. او پیش از این مشاور وزیر نفت در امور بین‌الملل، معاونت وزارت خارجه در امور اقتصاد و انرژی، رئیس کل بانک مرکزی، مشاور رئیس‌جمهوری، سفیر ایران در ژاپن، کانادا و انگلستان بود.
وزير نفت در نخستين اظهارنظر بعد از انتخاب عادلي به دبيركلي كشورهاي صادركننده گاز مذاكرات را بسيار سخت عنوان كرد. همچنين با تصميم اعضاي مجمع كشورهاي صادركننده گاز، محمدبن‌صالح‌الساده، وزير انرژي و صنعت قطر، به عنوان رييس مجمع كشورهاي صادركننده گاز و بيژن زنگنه، وزير نفت ايران به عنوان نايب‌رئيس اين مجمع انتخاب شدند تا از ژانويه ٢٠١٦در اين مجمع عهده‌دار مسئوليت‌شوند. کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه‌استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و امارات، ١٢ عضو اصلی این مجمع جهانی به‌شمار می‌روند و هلند، نروژ، عراق، عمان و پرو به‌عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز مطرح هستند.
زنگنه: برای صادرات گاز به اروپا منتظر ترکیه نمی‌مانیم
وزیر نفت از احتمال امضای تفاهم‌نامه در حاشیه برگزاری اجلاس کشورهای صادرکننده گاز در تهران خبر داد و گفت: انتخاب دبیرکل مهمترین بحث هفدهمین نشست عادی جی‌ای‌سی‌اف است.
بیژن نامدارزنگنه با اعلام اینکه برای ورود نفت ایران به بازار جهانی از هیچ‌کس اجازه نمی‌گیریم، از ارسال نامه‌ای به اوپک مبنی‌بر بازگشت نفت ایران به بازار خبر داد و گفت: برای صادرات گاز به اروپا به‌جای مسیر ترکیه گزینه دیگری در نظر داریم و از هیچ‌کس و سازمانی برای بازگشت نفت به بازار اجازه نخواهیم گرفت؛ این حق مسلم ماست.
وزیر نفت با تأکید بر اینکه اولویت صادرات گاز ایران با کشورهای همسایه و حاشیه خلیج‌فارس است، در مورد صادرات گاز به اروپا گفت: این موضوع بستگی به کشور ترکیه دارد که چطور می‌خواهد به این موضوع نگاه کند؛ می‌خواهد گاز را از ایران تحویل بگیرد و خود صادر کند یا حق ترانزیت بگیرد. درحال‌حاضر نرخی که آنها اعلام کرده‌اند بسیار بالاست. به همین دلیل ایران تصمیم گرفته است برای صادرات گاز به اروپا واحدهای ال‌ان‌جی ایجاد کند.
زنگنه افزود: این مجمع همچنین پیامی به کاپ٢١ فرانسه با محوریت اهمیت گاز و تأثیر آن بر بهبود محیط‌زیست و تغییرات آب‌وهوایی ارسال خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران در زمینه همکاری با کنفرانس کاپ٢١ تعهداتی را پذیرفته که این موارد به صورت رسمی اعلام می‌شود.
روسیه شریک راهبردی ایران است
وی در پاسخ به این سؤال که آیا ایران با روسیه برای افزایش نفت مذاکره خواهد کرد، از ملاقات با نوواک، وزیر انرژی روسیه، خبر داد و گفت: روسیه شریک راهبردی ایران است که همکاری‌های مهمی در زمینه نفت و گاز با ما دارد. اینکه برای افزایش قیمت نفت با کشورهای تولیدکننده غیراوپک مذاکره شود تأثیر چندانی نخواهد داشت چراکه این بازار است که قیمت را به بازیگران دیکته خواهد کرد.
وزیر نفت در مورد تأثیرگذاری مجمع جی‌ای‌سی‌اف بر قیمت نفت گفت: تأثیرگذاری فقط به جی‌ای‌سی‌اف برنمی‌گردد بلکه بازار هم در این زمینه مؤثر است. درحال‌حاضر وزن محموله‌های اسپات کم است، اگر این نوع محموله‌ها در بازار گاز افزایش یابند آن‌وقت می‌توان در مورد عرضه از طریقه جی‌ای‌سی‌اف تصمیم‌گیری کرد.
زنگنه از علاقه روسیه و ترکمنستان برای سوآپ گاز از مسیر ایران خبر داد و گفت: درحال‌حاضر با چند شرکت ترکمنستانی و روسیه به‌طور جدی در این زمینه مذاکره کرده‌ایم البته تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا قرار است ترکمنستان گاز خود را از طریق ایران به عمان صادر کند، گفت: با توجه به مسافت، این کار منطقی نیست البته موضوع سوآپ با ترانزیت متفاوت است. در سوآپ گاز از شمال دریافت و گاز تولیدشده در جنوب به کشور مقصد ارسال می‌شود؛ با توجه به ظرفیت واحد ال‌ان‌جی عمان، ایران می‌تواند گاز مورد نیاز این کشور را از این طریق تأمین کند.
وزیر نفت در مورد فعالیت‌های ایران در بخش گاز پس از لغو تحریم‌ها گفت: در پساتحریم چند قرارداد گازی باید فعال شود؛ از جمله قرارداد پاکستان، دو قرارداد صادرات گاز به عراق، ایران ال‌ان‌جی و طرح‌های مینی ال‌ان‌جی.
محکوميت تحریم‌های یک‌جانبه علیه صادرات گاز
زنگنه در مورد بیانیه‌ای که قرار است در اجلاس سران مجمع جی‌ای‌سی‌اف تصویب شود، گفت: یکی از بندهای این بیانیه محکوم‌کردن تحریم‌های برون‌مرزی یک‌جانبه علیه صادرات گاز است؛ روسیه نیز به دلیل تحت فشار قرارگرفتن در این زمینه تمایل ندارد که چنین تحریم‌هایی علیه کشورها وضع شود.
وزیر نفت در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود مجمع جی‌ای‌سی‌اف مانند اوپک سیاسی شده است، توضیح داد: هرجا قدرتی باشد سیاست هم به‌دنبال آن می‌آید اما همکاری اعضا در مجمع جی‌ای‌سی‌اف بسیار خوب است.
سیاسیون بازار گاز را سیاسی نکنند
وزیر نفت با تأکید بر اینکه ایران مخالف سیاسی‌شدن بازار جهانی گاز است، گفت: با لغو تحریم‌ها، طرح صادرات مستقیم گاز ایران به عمان اجرائی می‌شود. سیاسی‌کردن بازار تولید و صادرات گاز در بلندمدت مشکلات متعددی برای امنیت عرضه گاز در بازار جهانی ایجاد می‌کند.
وزیر نفت همچنین منصفانه‌ترین قیمت برای فروش نفت را از سوی اکثر کشورهای عضو اوپک، قیمت نفت بشکه‌ای ۷۰ دلار هر بشکه نفت عنوان کرد.
زنگنه همچنین خبر از نهایی‌شدن پیش‌نویس بیانیه سومین اجلاس سران جی‌ای‌سی‌اف داد و گفت: پیش‌نویس بیانیه نشست سوم سران در روز گذشته نهایی شده و این پیش‌نویس برای تصویب به نشست فوق‌العاده وزارتی ارائه شده است. در بیانیه نشست‌های گذشته دو اصل مدنظر قرار گرفته است که یکی تأکید بر حقوق حاکمیتی اعضا نسبت به منابع انرژی خود و دیگری تقویت همکاری‌ها و اتخاذ سیاست‌های هماهنگ است. این دو اصل در پیش‌نویس بیانیه نشست سوم نیز مدنظر قرار گرفته‌اند.
زمانی‌نیا: احتمال تمدید دبیرکلی ایران در اوپک گازی
معاون امور بین‌الملل وزیر نفت نیز در حاشیه این اجلاس با بیان اینکه امکان افزایش اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز وجود دارد، گفت: به احتمال زیاد در نشست عادی وزیران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) در صورت فقدان مخالفت جدی با تمدید دبیرکلی محمدحسین عادلی، نماینده ایران، موافقت می‌شود. وی ابراز امیدواری کرد که این مجمع بتواند در ١٠ سال آینده برای صادرات و قیمت جهانی گاز تصمیم‌گیر باشد.
عادلی: اهمیت نتایج اجلاس GECF برای بازارهای جهانی گاز
محمدحسین عادلی، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز اعلام کرد: نتایج اجلاس جی‌ای‌سی‌اف، اهمیت ویژه‌ای برای بازارهای جهانی گاز خواهد داشت.
عراقچی: جایگاه ویژه اقتصاد در سیاست خارجی
عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، هم در این نشست حضور تعداد بالای سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) را در نشست تهران نشانگر رویکرد جدید جامعه جهانی در مورد جمهوری اسلامی ایران در دوران پس از برجام دانست و گفت: سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز، نخستین جلسه‌ای است که در سطح بسیار بالا بعد از توافق برجام در کشورمان برگزار می‌شود و استقبال بالا از این اجلاس، نشانگر رویکرد جدید جامعه جهانی در ارتباط با ایران در دوران پس از برجام است.
معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امورخارجه، پیگیری مباحث اقتصادی را دارای جایگاهی ویژه در سیاست خارجی ایران دانست و افزود: پیگیری سیاست‌های اقتصادی دولت، از جایگاه مهم‌تری در دستگاه دیپلماسی کشور برخوردار است، زیرا در سیاست خارجی برای تأمین منافع اقتصادی کشور جدی هستیم.
واکنش جدید روس‌ها درباره تهاتر نفت و کالا با ایران
آلکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، درباره معاملات نفت در برابر کالا میان ایران و روسیه که در آغاز سال جاری میلادی در خبرها مطرح شد، گفت: در سال ٢٠١٤ میلادی سند تفاهمی میان تهران و مسکو برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری امضا شد و همچنان معتبر است و شرکت‌های تجاری همچنان به همکاری با یکدیگر ادامه می‌دهند.
نواک همچنین با انتقاد از تحریم‌های یک‌جانبه و ناقض حقوق بین‌الملل، گفت: این مسئله سبب ایجاد ریسک در دسترسی و پیش‌بینی‌پذیری می‌شود و به همین دلیل است که ما باید رویکردهای متوازنی ایجاد کنیم که حقوق حاکمیتی ما را تضمین می‌کند.
وی اعلام کرد که نمی‌توان نتیجه نشست ماه دسامبر اوپک را پیش‌بینی کرد، اما اظهار امیدواری کرد که اعضای این سازمان بتوانند با تصمیم خود بر وضع نابسامان کنونی قیمت نفت تأثیری مثبت داشته باشند.
وزیر انرژی روسیه در پایان اعلام کرد که توسعه میدان‌های مشترک، تنها یکی از زمینه‌های همکاری ایران و روسیه است و گفت: ایران جایگاه نخست را در زمینه ذخایر گازی دارد و به همین دلیل ظرفیت‌های بالایی دارد و همکاری میان دو کشور، برای هر دو طرف مهم است.
رایزنی نفتی الجزایر در حاشیه اجلاس جی‌ای‌سی‌اف
در حاشیه این نشست وزرای کشورهای عضو جی‌ای‌سی‌اف نیز به اظهارنظر پرداختند. صالح الخبری، وزیر نفت الجزایر، در حاشیه نشست فوق‌العاده وزیران عضو جی‌ای‌سی‌اف در گفت‌وگو با شانا ضمن اشاره به ارتباط مستمر میان وزیران انرژی کشورهای عضو اوپک، اعلام کرد که در حاشیه اجلاس جی‌ای‌سی‌اف در تهران، با همتایان اوپکی خود نیز درباره مسائل بازار نفت همفکری و رایزنی داشته است. وزیر نفت الجزایر همچنین با اشاره به برگزاری اجلاس سران و وزیران عضو جی‌ای‌سی‌اف در تهران اعلام کرد که این کشور برای همکاری با مجموع کشورهای صادرکننده گاز آماده است.
وزیر نفت عراق: اتحاد اعضای اوپک باید حفظ شود
وزیر نفت عراق با بیان اینکه اتحاد اعضای اوپک برای مدیریت بازار نفت باید حفظ شود، گفت: در حال تلاش برای پیشبرد راهکارهایی قاطعانه هستیم تا قیمت‌های جهانی نفت خام بهبود یابد.
عادل عبدالمهدی در جمع خبرنگاران با تأکید بر ضرورت اجرای راهکارهایی برای بهبود قیمت نفت گفت: بازارهای جهانی نفت خام هم‌اکنون شرایط دشواری را پیش‌رو دارد و بازار با مازاد عرضه روبه‌روست و قیمت‌های جهانی نفت خام هنوز در سطح پایینی قرار دارد.
