همایش بهینه سازی مصرف آب در کشاورزی در حالی روز چهارشنبه در سیرجان برگزار شد که اختلاف نظر سخنرانان بر سر چگونگی میزان مصرف آب در کشاورزی و صنعت عملا موضوع اصلی همایش را به حاشیه برد.
به گزارش خبرنگار گفتارنو از سیرجان نماینده کشاورزان سیرجان در این همایش که در سالن هلال احمر این شهر برگزار میشد، به صراحت از مسوولان خواست که به مساله تجمیع زمینهای کشاورزی در قالب شرکتهای کشاورزی توجه کنند. چرا که به عقیده «استوار» سطح مالکیت خرد موجب شده کشاورزان توان و انگیزه کافی برای استفاده از سیستمهای نوین آبیاری را نداشته باشند. استوار در بخش دیگری از سخنانش از طرح موضوع مصرف بالای 90 درصدی آب در بخش کشاورزی، انتقاد کرد و گفت: «مسوولانی که این آمار را میدهند قصد دارند بگویند بخش صنعت بیشتر از بخش کشاورزی بهره وری دارد و بیشتر فرصت شغلی ایجاد میکند. اما آیا واقعا چنین است؟ وی با بیان اینکه برای مثال اکنون ایران هر متر مکعب گاز را 50 سنت به ترکیه صادر میکند، افزود: همین گاز در کشور به بخش صنعت سه و نیم سنت فروخته میشود. آیا کسی از این 5/46 سنت سوبسید به بخش صنعت حرف میزند؟» این کشاورز سیرجانی انتقادهایش اینگونه تکمیل کرد: «حامیان صنعت آیا تاثیر مخرب این بخش بر محیط زیست را هم ارزیابی کردهاند؟ به عقیده من باید درباره آثار اشتغال زایی و تبعات توسعه صنعت هم واقع بین باشیم.» استوار به مسوولان توصیه کرد اگر میخواهند کشاورزان در طرحهای مدیریت منابع آب مشارکت کنند بایستی حق مالکیت کشاورزان محترم شمرده شود و با زبان «زور» با آنها سخن گفته نشود. او تجربه موفق خاموشی یک ماهه موتورپمپهای کشاورزی را نشانهای از موفقیت طرحهای مشارکتی آمیخته با همدلی دانست.
سیلی خورده ایم
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمان سخنران بعدی این همایش بود. بختیاری تلاش کرد در سخنانش از «حق» بخش صنعت دفاع کند و وضعیت بحرانی آب را با عدد و رقم تبیین کند. او با اشاره به مصرف بیش از 90 درصد آب در بخش کشاورزی، گفت: بخش صنعت در استان کرمان فقط از یک درصد آب استفاده میکند. بختیاری با تاکید بر اینکه «بحران آب بسیار جدی است»، افزود: «باید باور کنیم که ما در استان کرمان و به خصوص در شمال استان خیلی وقت است سیلی خوردهایم و حواس مان نیست.» بختیاری با دفاع از لزوم استفاده بخش صنعت از آب گفت: در هیچ کشور توسعهای یافتهای بخش صنعت کمتر از 25 درصد منابع آب را استفاده نمیکند. او از راه حلهای دولت هم سخن گفت: «ما با جدیت موضوع پلمب چاههای غیرمجاز را دنبال میکنیم و استان کرمان در این زمینه رتبه دوم کشور را دارد. ما تاکنون 3500 حلقه چاه را پلمب کردهایم.» بختیاری از انتقال آب بهشت آباد به کرمان به عنوان یکی دیگر از تمهیدات دولت اشاره کرد و اینکه این طرح امسال با تصویب دولت اجرایی شده است.
یک قطره آب به سدتنگوئیه ندادیم
مدیرعامل آب منطقه ای کرمان در خلال صحبت هایش کوشش کرد به چالش انتقال آب سدتنگوئیه سیرجان به گل گهر هم اشاره کند. چندی پیش شهباز حسن پور نماینده سیرجان در مجلس، در گفت وگو با یک هفته نامه محلی گفته بود: آب منطقه ای در صدور مجوز انتقال آب سدتنگوئیه تخلف کرده است. حسن پور این ادعا را هفته گذشته در مصاحبه با تلویزیون هم تکرار کرد از پیگیری این «تخلفها» سخن گفت. بختیاری هم که به نظر از اظهارات حسن پور دلخور بود، بدون اشاره به نام او گفت: «سدتنگوئیه 35 میلیون متر مکعب ظرفیت دارد اما فقط 5 میلیون متر مکعب آب پشت آن وجود دارد. که این آب قرار نیست به بخش صنعت داده شود. هر چند طبق قانون بخش صنعت سهم داشته است.» او تاکید کرد که قراردادهای منعقد شده با گل گهر هم مربوط به 6 سال قبل است و فعلا آبی به گل گهر منتقل نشده و این شرکت نیازش را طبق قانون از محل خرید چاه تامین کرده است.
استاندار دعوت به اتحاد کرد
اما سخنان مدیرعامل آب منطقه ای با اعتراض شدید برخی کشاورزان هم روبه رو شد که عقیده داشتند بختیاری نسبت به بخش کشاورزی بی مهری کرده و بیشتر جانب بخش صنعت را گرفته. اما علیرضا رزم حسینی استاندار کرمان کوشش کرد موضوع را از سطح تقابل کشاورزی و صنعت به سطحی کلانتر سوق دهد. او به حاضران گفت: «نیامده ایم تقصیر را گردن یکدیگر بیندازیم بلکه آمده ایم با کمک و همفکری همدیگر درباره بحرانی که به وجود آمده چاره اندیشی کنیم.» رزم حسینی گفت که دولت درباره بحران آب «بیدار» است اما باید مردم هم بیدارتر شوند تا با کمک یکدیگر بحران مدیریت شود. او سپس با لحنی گلایه آمیز گفت: متاسفم که آقای فرماندار طرح همیار آب را خوب برای شما تبیین نکردهاند تا بدانید که آب برای دولت تدبیر و امید چقدر مهم بوده است. وی افزود: آقای فرماندار و سایر مسوولان و امامان جماعت مساجد بایستی طرح همیار آب را برای کشاورزان توضیح دهند تا در این باره اجماع عمومی شکل بگیرد. استاندار کرمان تاکید کرد که حضور و مشارکت بخش خصوصی میتواند در کاهش مشکلات موجود بخش کشاورزی موثر باشد: «قبول دارم سیستم ما مانع رشد شماست اما بایستی مشارکت کنید و با این مشارکت روز به روز دولت را کوچکتر کنید. رمز موفقیت ما در فعالیت بخش خصوصی است.»
آمار را قبول نداریم
اما اسکندر زند معاون وزیر جهادکشاورزی و رییس سازمان تحقیقات کشاورزی بر خلاف مدیرعامل آب منطقه ای با کشاورزان همدلانه تر سخن گفت. او به صراحت گفت: 20 درصد اشتغال کشور متعلق به بخش کشاورزی است. ما آمار ارائه شده مبنی بر مصرف 90 درصد آب در بخش کشاورزی را قبول نداریم و باید در این زمینه تحقیق و بررسی دقیق تری صورت گیرد. زند در سخنان کوتاهش به کشاورزان اطمینان داد که وزارت جهادکشاورزی از آنها حمایت میکند و نبایستی از بابت تعطیلی بخش کشاورزی نگرانی داشته باشند.
سخنان معاون استاندار و ترک ناگهانی سالن توسط معاون وزیر
معاون عمرانی استانداری کرمان آخرین سخنران این همایش بود. کامیاب قرار بود بنا به دستور استاندار کرمان درباره طرح همیار آب سخن بگوید اما او در دقایق اولیه باز هم از مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی سخن گفت و بدون اشاره مستقیم به سخنان معاون وزیر، گفت: «95 درصد آب در بخش کشاورزی مصرف میشود نباید بیاییم با اظهاراتمان تقابل درست کنیم. ما الان در استان به 941 روستا با تانکر آب رسانی میکنیم. افت سطح آب زیرزمینی را هم که نمیشود کتمان کرد. پس بهتر است واقع بین باشیم.» سخنان کامیاب هنوز به نیمه نرسیده بود که معاون وزیر به همراه رییس سازمان جهادکشاورزی و برخی مسوولان این وزارتخانه سالن همایش را ترک کردند. کامیاب البته سخنانش را ادامه داد و سرانجام سالنی که در زمان شروع بیش از 450 نفر را در خود جای داده بود در نهایت با نیمی از صندلیهای خالی تمام شد.