گزارشی از مخاطرات تندروی و هیجان‌زدگی در مجلس دهم؛
یکی از برنامه‌های اصلاح‌طلبان در آستانه انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، تبیین خطر اندیشه‌ای و رفتاری افراد تندرو برای منافع ملی (نمونه اخیر مقاومت در برابر توافق بین‌المللی برجام)، آرمان‌ها و ارزش‌های عقیدتی و فرهنگی است
یکی از برنامه‌های اصلاح‌طلبان در آستانه انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، تبیین خطر اندیشه‌ای و رفتاری افراد تندرو برای منافع ملی (نمونه اخیر مقاومت در برابر توافق بین‌المللی برجام)، آرمان‌ها و ارزش‌های عقیدتی و فرهنگی است. کمتر کسی است که اصطلاح «افراطیون» را نشنیده باشد؛ اصطلاحی که برای نخبگان و آگاهان سیاسی، حجم انبوهی از خاطرات تلخ و تبعات دردناک را تداعی می‌کند و بار سنگین آثار این تندروی‌ها در مدت تسلط در دولت نهم و دهم و نیز حضور برخی از آنها در چند مجلس بر اقتصاد، سیاست، تقنین و... همچنان سنگینی می‌کند. راجر اسکروتُن در فرهنگ اندیشه سیاسی، در تعریف «افراط‌گرایی» می‌گوید: «افراط‌گرایی، یعنی یک اندیشه سیاسی را به افراط‌کشاندن، بدون توجه به عواقب ناگوار آن که هدفش نه تنها مقابله، بلکه درهم‌شکستن هر نوع انتقاد و مخالفت است.» او در ادامه این تعریف می‌افزاید: «افراط‌گرایی یعنی توسل به وسایلی برای کسب اهداف سیاسی که حاکی از بی‌حرمتی نسبت به زندگی، آزادی و حقوق انسانی دیگران است.»
اشخاصی که مایل به اتخاذ سبک افراط‌گرایی در سیاست هستند، در بیشتر موارد از موضوعاتی دفاع می‌کنند که اساسا «مواضع حاشیه‌ای» به‌شمار می‌آیند. این را هم نباید از قلم انداخت که افراط‌گرایی، مانع از آن می‌شود که ما مسائل مهم را درک کنیم و به توان ما برای انجام انتخاب‌های هوشمندانه و آگاهانه، لطمه می‌زند. از مهم‌ترین مشخصه‌های افراط‌گرایی می‌توان به ترور شخصیت، بدوبیراه‌گفتن و برچسب‌زدن، تعمیم‌دادن‌های غیرمسئولانه، ترجیح منافع شخصی و گروهی بر منافع ملی، اعتیاد به نگرش‌های سیاه و سفید، توجیه‌کردن وسیله به‌خاطر هدف و کسب هویت با تنفرگرایی اشاره کرد.
هر افراطی، مادر تفریط است
تاریخ ثابت کرده است که مبتلایان به افراط‌گرایی، سرانجام به دامن تفریط خواهند افتاد؛ تا هم با افراط‌هایشان و هم با تفریط‌هایشان، همچنان به نقش آسیب‌رسان و خطرساز خود عمل کرده باشند. ازاین‌رو باید چشم انتظار روزی باشیم که تندروهای سیاسی، سر از وادی کندروی در بیاورند؛ اتفاقی که دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد. اینجاست که عقل و تدبیر ایجاب می‌کند همواره با چشم بی‌اعتمادی به افراط‌گرایان نگریسته شود و از دادن فضا به این تندروهای هزینه‌ساز، خودداری شود.
احمدی: مجلس نماینده بی‌ترمز نمی‌خواهد
نعمت احمدی، حقوقدان و فعال سیاسی، درباره افراط‌گرایی به «وقایع اتفاقیه» گفت: «تندروی همیشه سبب اختلال در معادلات منطقی و محاسبات عقلانی یک جامعه می‌شود. تندروی‌هایی که جناحی و برخلاف حرکت منطقی و عقلانیت جمعی جامعه باشد، همیشه خطرآفرین است.»
وی با اشاره به برخی چهره‌های تندروی حاضر در مجلس نهم که حتی در برابر توافق بین‌المللی برجام که مورد تأیید مقام معظم رهبری است، فریاد مخالفت سر داده‌اند بیان کرد: «معتقدم که این افراد تندرو و ترمز بریده، همیشه برداشت‌های شخصی و جناحی خودشان را از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، بیان می‌کنند.» این فعال سیاسی، خاطرنشان کرد: «مجلس جایگاه قانون‌گذاری و عقلانیت است؛ بنابراین به نماینده بی‌ترمز هیجان‌گرا نیاز ندارد؛ همان‌طور که خیابان‌ها جای رانندگی با ماشین بی‌ترمز نیست.»
برائت‌جویی اصول‌گرایان میانه از اصول‌گرایان افراطی
افراطیون کار را به جایی رسانده‌اند که حتی اصول‌گرایانی نیز که تلاش می‌کنند، رفتاری میانه داشته باشند، از این طیف تندرو با حفظ فاصله یا حتی به صورت آشکار و زبانی اعلام برائت کنند. محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب مؤتلفه، دراین‌باره، ضمن اعتراف به‌وجود طیف تندرو در میان اصول‌گرایان، با بیان اینکه «نباید با اصول‌گرایان افراطی مماشات کرد»، می‌گوید: «معتقدم در جریان اصول‌گرایی در مواردی افراط و تفریط‌هایی صورت گرفته که نباید انتظار داشت دیگران به حل این مشکل بپردازند، بلکه عقلای داخل جریان اصول‌گرایی باید به این مهم پرداخته و به رفع آن اقدام کنند.» حشمت‌الله فلاحت‌پیشه از دیگر اصول‌گرایانی است که دراین‌باره اعلام برائت کرده و گفته است: «ائتلاف با افراطی‌های اصول‌گرا سودی برای اصول‌گرایان میانه‌رو ندارد.»
ائتلاف به خاطر رأی
البته باوجود این اعلام برائت‌ها، لیست اصول‌گرایان به دلیل نیاز مبرم این جریان به کسب آرا برای در امان‌ماندن از شکست احتمالی در انتخابات پیش رو، البته با لحاظ مشارکت حداکثری از چهره‌های غیر‌اعتدالی خالی نیست، به‌گونه‌ای که لیست انتخاباتی ارائه‌شده از سوی این جریان، میزبان جمعی از اصول‌گرایانی است که متعلق به جبهه پایداری یا نزدیکان به تفکر پایداری‌ها هستند. این ماجرا تا جایی پیش رفته که از این لیست 30نفره، 15 سهمیه (50 درصد) به پایداری‌ها و افراد نزدیک به دولت نهم و دهم اختصاص داده شده است.
محمود نبویان، مرتضی آقاتهرانی، مهرداد بذرپاش، لطف‌الله فروزنده، پرویز داوودی، محمد سلیمانی، بیژن نوباوه، فاطمه آلیا، محمدجواد عامری شهرابی، حجت‌الله عبدالملکی، سیدعلی قریشی، اسماعیل کوثری، محمدناظمی اردکانی و زهره طبیب‌زاده، 15 کاندیدای طیف تندرو اصول‌گرایی هستند که در لیست اصول‌گرایان حضور دارند.
حسن بیادی از فعالان سیاسی اصول‌گرا روز گذشته در گفت‌وگو با ایلنا با بیان اینکه «80 درصد لیست اصول‌گرایان تهران از پیش تعیین شده بود»، در پاسخ به ادعای برخی اصول‌گرایان مبنی‌براینکه لیست آنها مورد تأیید رهبر انقلاب است، گفته است: «بنده از این جنس مدارکی که آنها ارائه می‌دهند ندارم.» بیادی ضمن اشاره به اختلاف عقیده بین اصول‌گرایان بیان کرده است: «80 درصد لیست ائتلاف اصول‌گرایان از پیش تعیین شده بوده است و این مسئله که بسیاری شعار عدم سهم‌خواهی می‌دادند نشان می‌دهد، لیست نمی‌توانسته تصادفا تنها از بین سه تا چهار گروه خاص انتخاب شده باشد؛ به‌طوری‌که یک گروه ۳۰درصد و دیگری ۲۰درصد سهم داشته باشد، بنابراین این چینش کاندیدا‌ها تصادفی نبوده است.» به‌هررو، اصول‌گرایان با این فرضیه که تندروها به‌دلیل‌آنکه اهل هیاهو، جنجال و خبرسازی هستند، از شهرت برخوردارند و می‌توانند به افزایش آرای اصول‌گرایان کمک کنند، باوجود اعلام برائت‌های ظاهری، در عمل به مثابه یک تاکتیک عمل کرده و با طیف تندروی اصول‌گرایی دست دوستی و اتحاد داده‌اند.
کیانوش‌راد: خطرات تقویت اصول‌گرایان افراطی را برای مردم روشن می‌کنیم
در‌همین‌راستا، محمد کیانوش‌راد فعال سیاسی اصلاح‌طلب و نماینده ادوار مجلس به ایلنا گفته است: «اصلاح‌طلبان باید با روشنگری، خطرات تقویت جبهه اصول‌گرایان افراطی را برای مردم آگاه سازند و تلاش کنند مردم به عناصر تند و افراطی رأی ندهند؛ چراکه معتقدیم انتخابات یکی از بهترین روش‌های تقویت نظام مردم‌سالار در کشور است و مردم با رأی خویش، تغییرات را در کشور رقم خواهند زد.»
