توسط محققان دانشگاه شیراز حاصل شد
محققان دانشگاه شیراز در پژوهشی آزمایشگاهی، نانوکامپوزیت پروتئینی را تولید کرده‌اند که می‌توان از آن به‌منظور ترمیم بافتهای استخوانی استفاده کرد.
محققان دانشگاه شیراز در پژوهشی آزمایشگاهی، نانوکامپوزیت پروتئینی را تولید کرده‌اند که می‌توان از آن به‌منظور ترمیم بافتهای استخوانی استفاده کرد.
به گزارش ایسنا، مهدی سادات شجاعی، مجری طرح اظهار کرد: مهندسی بافت علمی است که با به کارگیری روش‌های نوین به تولید بافتهای بدن به‌منظور ترمیم آسیب‌دیدگی آن‌ها می‌پردازد. بدین صورت که با ساخت داربست‌های سه‌بعدی به شکل بافتهای مختلف بدن و اعمال سلول‌های قابل رشد درون آن‌ها، زمینه رشد سلول‌ها در محیط بدن را فراهم می‌آورند. ترمیم بافتهای استخوانی یکی از مهمترین شاخه‌های این علم بشمار می‌رود که تا کنون تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده است.
وی با اشاره به گام‌های مهم برداشته شده به‌سوی استفاده از مهندسی بافت جهت درمان آسیب‌های شدید اسکلتی به صورت کلینیکی گفت: هدف از انجام این طرح، تولید و معرفی یک داربست استخوانی است که عملکرد آن از نقطه نظرهای خواص مکانیکی، زیست سازگاری، زیست فعالی و قابلیت بازسازی استخوان نسبت به نمونه‌های مشابه بهبود یافته است.
مجری طرح در رابطه با خصوصیات برتر این داربست استخوانی نانوکامپوزیتی افزود: ساختار جدید معرفی شده در طرح حاضر، قابلیت این را دارد که تعداد بسیار بیشتری از سلول‌های استخوانی را در حجم کم جای دهد. به‌علاوه که خواص مکانیکی داربست‌های سنتی را نیز داراست. بر همین اساس، از کارایی بیشتری برای بازتولید بافت طبیعی استخوان برخوردار است.
وی با تاکید بر این‌که برخی از خواص مکانیکی و زیستی این نانوکامپوزیت‌ها در مقایسه با نمونه‌های مشابه بهینه شده است، تصریح کرد: هیدروژل‌های پروتئینی به دلیل خواص مکانیکی بسیار ضعیف عموماً تنها برای ترمیم بافتهای نرم مورد توجه هستند. با این حال این مواد خواص بی‌نظیری از قبیل برهمکنش عالی با سلول‌ها و توانایی کپسوله کردن تعداد بسیار زیادی سلول را در حجم کم دارا هستند. نتیجه حاصل از این طرح یک داربست سه‌بعدی نانوکامپوزیتی متشکل از نانوذرات استخوانی، هیدروژل پروتئینی و نانوالیاف پلیمری است. در واقع نانوالیاف کامپوزیتی پلیمری نقش استحکام‌بخشی مکانیکی را ایفا کرده و هیدروژل پروتئینی خواص زیستی داربست را تأمین می‌کند.
دکتر سادات شجاعی درباره روند دستیابی به اهداف مورد نظر این پژوهش گفت: ابتدا نانوذرات استخوانی (هیدروکسی آپاتیت) با قابلیت زیست سازگاری و زیست فعالی بالا با روشی بهینه سنتز شدند تا بتوان از آن‌ها برای ساخت داربستی زیست فعال استفاده کرد. در ادامه یک هیدروژل پروتئینی با روش‌های شیمیایی خاص اصلاح شد، تا قابلیت ایجاد پیوندهای عرضی در مولکول‌های پروتئین ایجاد شود. همچنین برای شبیه‌سازی هر چه بیشتر داربست استخوانی به ECM طبیعی انسان، با به‌کارگیری روش الکتروریسی، یک لایه نانوکامپوزیتی الکتروریس شده از یک پلی‌استر و نانوذرات استخوانی تهیه شد. در نهایت یک قطعه سه‌بعدی پیچیده متشکل از هیدروژل پروتئینی اصلاح شده، نانوذرات استخوانی و لایه نانوکامپوزیتی الکتروریس شده تولید شد و آزمون‌های مربوطه جهت ارزیابی عملکرد این قطعه صورت گرفت.
مجری طرح خاطرنشان کرد: بر اساس نتایج تحلیل‌های سلولی، سلول‌های استخوانی به مرور زمان تشکیل یک شبکه سه‌بعدی را در سرتاسر ساختار کامپوزیتی می‌دهند که نتیجه مستقیم آن تسریع در روند بهبود استخوان آسیب دیده خواهد بود. به‌علاوه، به دلیل حضور نانوذرات زیست فعال توزیع شده در لایه‌های داربست، ایجاد جوانه‌های استخوانی در زمانی کوتاه میسر شده است.
نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش‌های دکتر مهدی سادات شجاعی، عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز و دکتر محمدتقی خراسانی و دکتر احمد جمشیدی از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر است، در مجله Chemical Engineering منتشر شده است.
