گزارش گفتارنو از مناقشات بر سر قلیان
مساله این شده است؛ قلیان! کشیدن یا نکشیدنش البته محل مناقشه نیست. دعوا بر سر عرضه است. آن هم در فضایی که تقاضا روند فزاینده یافته است. در واقع همه جدل ها بر سر چگونگی عرضه است. کار بدان جا رسیده که برخی می‌گویند قرار است که قلیان جلوی چشم برخی نباشد وگرنه حذف شدنی نیست.
گفتارنو/ محبوبه فیروزآبادی:
مساله این شده است؛ قلیان! کشیدن یا نکشیدنش البته محل مناقشه نیست. دعوا بر سر عرضه است. آن هم در فضایی که تقاضا روند فزاینده یافته است. در واقع همه جدل ها بر سر چگونگی عرضه است. کار بدان جا رسیده که برخی می‌گویند قرار است که قلیان جلوی چشم برخی نباشد وگرنه حذف شدنی نیست.
اما ماه بانو معصوم زاده عضو شورای شهر کرمان قول داده است که شش ماهه قلیان را جمع کند.دیدگاه معصوم‌زاده خوشبینانه به نظر می رسد چه این که دیگر اعضای شورای شهر هم با او همراهی لازم را ندارند. به هر روی قلیان این روزها حاشیه ساز شده است.
پای مافیا در میان است
مسوولان امر سلامت می گویند: «متاسفانه مافیایی پشت قلیان هست که بسیار تا بسیار فروش آن را درآمدزا کرده است».
معاون بهداشتی علوم پزشکی کرمان در گفت‌وگو با فردای‌کرمان می‌افزاید: «در قانون آمده که فقط قلیان‌سراها مجازند قلیان عرضه کنند و دیگر مکان‌ها از جمله چایخانه، سفره‌خانه و رستوران و کافی‌شاپ به هیچ عنوان نباید اقدام به عرضه‌ی قلیان کنند؛ چراکه دود قلیان نه‌تنها برای خود صاحبان و کارکنان این اماکن خطرناک است بلکه برای دیگرانی که حتی از قلیان استفاده نمی‌کنند و در این محیط قرار می‌گیرند هم ضرر دارد.»
دکتر سید وحید احمدی‌طباطبایی اظهار می‌کند: «به همین دلایل است که قانون‌گذار، مصوب کرده نباید در اماکن عمومی قلیان عرضه شود و فقط قلیان‌سراها اجازه‌ی این را دارند؛ که در کرمان تعدادشان خیلی محدود و در حد چند تا بیشتر نیست».
احمدی‌طباطبایی تاکید می‌کند: «مجوز رستوران و چایخانه و سفره‌خانه به هیچ عنوان مربوط به عرضه‌ی قلیان نیست».
وی ادامه می‌دهد: «همین قانون می‌گوید که به رستوران و چایخانه و سفره‌خانه‌هایی که قلیان عرضه می‌کنند، ابتدا تذکر داده شود، اگر توجهی نکردند، سه اخطار داده شود و بعد اگر احیانا جمع‌آوری نکردند، طبق قانونی که شورای اصناف، معاون بهداشتی علوم پزشکی، شورای شهر، استانداری و فرمانداری و دیگر متولیان آن را امضا کرده‌اند، موظفند برخورد قانونی بشود که با حکم دادستان ممکن است منجر به پلمپ این واحد صنفی هم بشود».
احمدی‌طباطبایی در پاسخ به اینکه عرضه‌ی ادوات قلیان و تنباکو و زغال اما به‌راحتی در سطح شهر در حال انجام است و برخی معتقدند استان مقابله با قلیان را از آخر شروع کرده است؛ می‌گوید: «قانون اعلام کرده که در سوپرمارکت‌ها عرضه‌ی مواد دخانی از جمله سیگار و تنباکو نباید علنی باشد. ما نمی‌توانیم این مواد را از فروشگاه‌ها جمع‌آوری کنیم و تنها اگر علنی باشند باید تذکر داده و برخورد کنیم».
معاون بهداشتی علوم پزشکی کرمان در خصوص اینکه مگر در کل کشور این قانون در حال اجراست؟ اظهار می‌کند: «الان شما به شهر یزد بروید؛ با اینکه تعداد سفره‌خانه‌های زیادی دارد اما هیچ‌جا قلیان عرضه نمی‌شود، یا در مشهد حتی در پارک‌ها هم قلیان عرضه نمی‌شود؛ استان کرمان دیرتر از خیلی استان‌های کشور وارد این موضوع شده و دارد قانون را دیر اجرا می‌کند».
کرمان را مستثنا نکنید
یوسف جعفری، رییس اتاق اصناف استان کرمان اما با معاون بهداشتی علوم پزشکی کرمان هم نظر نیست و می‌گوید: «اگر قرار است قلیان را جمع کنند؛ همه‌ی کشور باید این کار را بکند». وی می‌افزاید: «بسیار متاسفم از اینکه قانون را در تهران می‌نویسند و مصوب می‌کنند اما در کرمان می‌خواهند آن را اجرا کنند».
وی بیان می‌کند: «من خودم در جاهای مختلفی در کشور دیده‌ام که قلیان عرضه می‌شود؛ بگذارید آدرس هم بدهم. با آقای مویدی داشتیم می‌رفتیم سر پیچ شمیران دیدیم دود عجیبی در هواست. درِ یک مکان که دود از آنجا می‌آمد را باز کردیم، جمعیتی داشتند قلیان می‌کشیدند؛ دود قلیانها مثل دود تنور بلند شده بود. یا همین روبه‌روی مجلسی که قانون ممنوعیت را نوشته، یک قلیان‌سرا دایر است. بله ما هم معتقدیم اگر قلیان سرطان‌زاست، باید جمع‌آوری شود اما شیوه‌ی اجرا خیلی مهم است».
جعفری ادامه می‌دهد: «جوازی که به متقاضیان داده شده، نه در گذشته و نه در حال و نه در آینده هرگز اجازه نداده و نمی‌دهد که در چایخانه و سفره‌خانه قلیان عرضه بشود. حالا این واحدهای صنفی خودشان طی سال‌های گذشته به این کار اقدام کرده‌اند؛ در کل کشور هم اینگونه بوده است». رییس اتاق اصناف استان کرمان اظهار می‌کند: «علوم پزشکی معتقد است که قلیان سرطان‌زاست و برای سلامتی ضرر دارد؛ اگر این‌طور است چرا اجازه‌ی تولید تنباکو را می‌دهند؟ چرا اجازه‌ی عرضه و فروش آن را در بازار می‌دهند؟ من می‌توانم میوه بخرم و ببرم منزل و به خانواده‌ام بگویم این میوه را نخورید چون سرطان‌زاست؟!».
قلیان کشی زیرزمینی می‌شود
وی با تاکید بر فرهنگسازی برای کاهش مصرف قلیان در جامعه می‌گوید: «هرچه که بوده و مقصر هر که بوده، تعدادی از همشهریان ما که اکثرا هم جوانان هستند، وام گرفته و سرمایه‌گذاری کرده و چایخانه و سفره‌خانه راه انداخته‌اند و معتقدند ممنوعیت عرضه‌ی قلیان درآمد آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پیشنهاد ما این است که مسوولین بیایند با این افراد جلسه‌ای بگذارند، به آنها تسهیلاتی بدهند تا رسته‌ی خود را تغییر بدهند. یک بازه‌ی زمانی هم برایشان تعیین کنند اگر در این مدت عمل نکردند، بعد با آنها برخورد شود».
وی نگران است که این شیوه‌ی برخورد، موجب بشود قلیان‌کشی زیرزمینی صورت بگیرد. جعفری می‌گوید: «وقتی در مکان‌های عمومی قلیان می‌کشند، می‌توان نظارت داشت اما با ممنوعیت عرضه به شیوه‌ی فعلی، قطعا زیرزمینی و پنهانی قلیان را به مشتریان ارایه می‌کنند و ما نگران این وضعیت هستیم».
مالیات ببندیم
سیدعلی معین‌زاده، نایب رییس اتحادیه هتل، تالار و رستوران‌داران کرمان هم معتقد است باید دست از برخوردهای قهری برداریم.
وی در گفت‌وگو با فردای‌کرمان پیشنهاد می‌کند به‌جای چنین تصمیماتی، از ابزارهای مالی برای کنترل مصرف قلیان در اماکن عمومی استفاده بشود.
او می‌گوید: «اگر عوارض و مالیات بر ارزش افزوده را برای عرضه‌ی قلیان در چایخانه‌ها و سفره‌خانه‌ها به گونه‌ای تعیین کنیم که یک سرویس قلیان برای مشتری صرف نکند، همزمان هم کار فرهنگسازی را انجام بدهیم، می‌توان در مدت یک سال شاهد دستاوردهای آن بود».
وی بیان می‌کند: «متاسفانه برخی فقط می‌گویند: قلیان جلوی چشم ما نباشد! خوب وقتی اینگونه به برخوردهای قهری متوسل می‌شویم، چون تقاضا وجود دارد، مصرف‌کنندگان قلیانها را برمی‌دارند می‌روند خارج از شهر، می‌روند در خانه‌ها، یا حتی عرضه‌ی غیرمجاز آن پا می‌گیرد».
معین‌زاده می‌افزاید: «الان که عرضه ممنوع شده، ممکن است برخی از این واحدها، باز هم اقدام به عرضه‌ی قلیان بکنند؛ اما با قیمتی بالاتر. چون به هر حال دارند ریسک می‌کنند و هر لحظه ممکن است ماموران سراغ آنها بیایند. پس، درآمد این واحدهای متخلف بیشتر هم می‌شود بدون اینکه چیزی نصیب دولت بشود».
نایب رییس اتحادیه هتل، تالار و رستوران‌داران کرمان با اشاره به تجربه‌ی ممنوعیت عرضه در دولت سابق در برخی از استان‌های کشور می‌گوید: «وقتی عرضه در اماکن عمومی را ممنوع کردند، در زیرزمین‌ها دوربین گذاشته و مشتریان‌شان را می‌پذیرفتند و به آنها قلیان را می‌دادند. طبیعی است تا وقتی تقاضا وجود داشته باشد، راهی برای عرضه می‌یابند
وی بیان می‌کند: «راه‌حل این مشکل، یک مصوبه از سوی شورای شهر کرمان است. البته شاید باز هم محدودیت‌های قانونی وجود دارد و نمی‌توان برای چیزی که عرضه‌ی آن قانونی نیست، عوارض تعیین کرد. اما به هر حال، باید راهی وجود داشته باشد؛ برخوردهای قهری اما هرگز جواب نمی‌دهد شاید تنها در کوتاه‌مدت نتایجی برایمان داشته باشد».
طمع عامل اصلی مخالفت با طرح مقابله با قلیان است
از سوی دیگر رئیس کمیسیون بهداشت شورای شهر کرمان چند روز پس از آن‌که چایخانه داران در مقابل استانداری و فرمانداری تحصن کردند، می‌گوید: قول می‌دهم تا شش ماه آینده کرمان شهر بدون قلیان خواهد شد.
رییس کمیسیون بهداشت شورای شهر کرمان در مورد تجمع برخی از چایخانه‌داران به طرح مقابله با قلیان اعتراض دارند و تجمع‌هایی در برابر فرمانداری و دانشگاه علوم پزشکی انجام داده‌اند، می‌افزاید: طمع عامل اصلی مخالفت با طرح مقابله با قلیان است و هیچ کدام از این افراد تجمع کننده مجوز نداشتند و زیر تمام مجوز‌ها نوشته عرضه قلیان ممنوع است پس این جا باید بگوییم که چرا کار خلاف انجام داده‌اند که به آن وابسته شوند.
ماه‌بانو معصوم‌زاده در گفت‌وگو با گفتارنو در مورد مقابله با عرضه و مصرف قلیان اظهار داشت: مضرات قلیان بیشتر از سیگار است و پیامدهای مصرفش چه در خانم‌ها و چه در آقایان و چه در کودکان غیرقابل جبران است پس بنا بر این شد که با توجه به قانونی که در سال ۸۵ مصوب شده به خصوص در اماکن عمومی قلیان جمع‌آوری شود.
او ادامه داد: جلسات متعددی تشکیل شده که ریاست جلسات مقابله با قلیان عملا با فرمانداری است .
معصوم‌زاده با اشاره به بازنگری در اقدامات انجام شده در جامعه در بحث مقابله با قلیان گفت: برای شروع، عرضه و مصرف قلیان در اماکن عمومی ممنوع اعلام شد که فرمانداری همراه با اداره اماکن و مسوولان بهداشت شهرستان از مراکز توزیع و عرضه قلیان بازدید کردند و حدود ۴۵ مورد از آن‌هایی که مجوز نداشتند پلمپ کردند.
وی ادامه داد: به آن‌هایی هم که مجوز داشتند ولی کارشان تداخل صنفی داشت، تذکر کتبی داده شد که این تداخل صنفی و قلیانها را حذف کنند و به آنها بین دو روز تا یک ماه فرصت داده شده که در بازدید مجدد اگر اصلاح نگرده باشند پلمپ خواهند شد.
این عضو شورای شهر کرمان با بیان اینکه در بحث مقابله با قلیان فرهنگسازی همراه با واکنش‌های قهری به صورت هم زمان پیش می‌رود، گفت: امیدوراریم طی چند هفته آینده به نتیجه مطلوب در زمینه مقابله با قلیان برسیم.
معصوم‌زاده ادامه داد: من این قول را می‌دهم که تا شش ماه آینده کرمان شهر بدون قلیان خواهد شد، همان طور که تبریز شهر بدون گدا است.
عضو شورای شهر کرمان ادامه داد: من در مورد مسائل اقتصادی صحبت نمی‌کنم، اصناف تصمیم گرفتند به این افراد مجوزهایی نظیر شربت‌خانه بدهند یا مجوزهایی نظیر بر گزاری موسیقی زنده دهند یا اجازه ورود یک میز بیلیارد را بدهند و با تداخل‌های صنفی راحت‌تر کنار بیایند.
معصوم‌زاده با تاکید بر اینکه کسی که از راه قلیان کسب درآمد می‌کرده است، مرتکب اشتباه شده است، ابراز داشت: ما اقتصاد را به سلامت مردم نمی‌فروشیم و تجمع‌ها مقطعی است و از بین خواهد رفت.
دیگر به من رای ندهید
پس از این مصاحبه بود که در اولین جلسه ای که شورا تشکیل جلسه داد ، چایخانه داران به نشانه اعتراض در مقابل شورای شهر تجمع کردند و بر علیه ماه بانو معصوم زاده شعارهایی سر دادند. معصوم زاده که اعتراض چایخانـه داران را دید، روی سـکویی رفـت و از مضـرات قلیـان و لـزوم اجـرای قانـون ممنوعیـت عرضه گفـت. او تاکید کـرد که »این قانون کشـوری اسـت. شـماها بخواهیـد یـا نخواهید این قانون اجرا می شـود. اعتراض شـما حقتان اسـت.
اصفهان و مشـهد هم قلیان ممنوع شده اسـت. شـماها شغل داشـتید و از دسـت دادید. 11 بخـش در اجرای این قانون دخیل هسـتند و مـی تواننـد پاسـخ دهنـد. مـا یـک قسـمت هسـتیم. مـن سلامت بهداشـت مـردم برایـم اهمیـت دارد. قلیـان 40 برابـر سـیگار ضـرر دارد. همـه ایـن هـا را در نظـر بگیریـد. چقـدر بایـد بیـن قلیانـی هـا فاصله باشـد؟ مشـخص نیسـت چراکه یک شـغل تعریف نشـده اسـت. مـا چنیـن شـغلی نداریـم. اتـاق اصنـاف مـی گویـد چایخانـه داریم که قلیان نبایـد بدهند.
چایخانه داران در واکنش به اظهارات معصوم زاده شعار دادند. شـعار آنهـا بـا این پاسـخ معصـوم زاده روبـرو شـد: »دیگـر به من رأی ندهیـد.«
ورود شورا به ایـن موضوع درسـت نبـود
مهنـوش مؤمنـی دیگـر عضـو شورای شهر و عضو کمیسـیون بهداشـت شـورای شـهر کرمـان در رابطـه بـا قانـون ممنوعیـت عرضـه قلیـان به »پیـام ما« می‌گوید: این قانون مربوط به وزارت بهداشـت و وزارت کشـور اسـت. به نظـر من ورود شـورا به ایـن موضوع درسـت نبـود.«
این اظهار نظر واکنش ماه بانو معصوم زاده را در پی داشت. به گزارش آرمان کرمان معصوم زاده می‌گوید: این که به مقوله های مهم اجتماعی ورود نکنیم که رای مان ریزش پیدا نکند ظلم و جفا به خود مردم است و بی شک در پیشگاه خداوند مسئول خواهیم بود، نگران شکست رای نیستم.
رئیس کمیسیون بهداشت شورای شهر ادامه می‌دهد: من تنها پزشک شورای شهر هستم اگر در شورای شهر پزشکان دیگری نیز عضو داشت قطعا سلامت مردم برایشان بیشتر مهم بود.
معصوم زاده با بیان این که مجموعه ی استانداری، مجموعه ی فرمانداری و شخص استاندار و فرماندار به عنوان مدیریت اجرایی این طرح انتخاب شده اند بیان می‌دارد: مراکز بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ،اماکن، اصناف و نیروی انتظامی حمایتشان جدی است بنابراین منطقی تر این است که کمک کنیم این طرح به نتیجه برسد تا سلامت مردم حفظ شود.
رئیس کمیسیون بهداشت شورای شهر با بیان این که شورای شهر وظیفه ی نظارت در اجرای مصوبات را دارد، بیان داشت: حذف قلیان یک مصوبه است که شورای شهر باید در جهت اجرای آن نظارت داشته باشد و با توجه به این که یک ماه از اجرای این مصوبه می گذرد ولی اقدامی صورت نگرفته بود شورای شهر و بنده به عنوان پزشک و رئیس کمیسیون بهداشت به این زمینه ورود پیدا کردیم.
برای رای، به مردم جفا نکنیم
معصوم زاده در رابطه با سخن یکی از اعضای شورای شهر مبنی بر این که ورود شورا به بحث قلیان درست نبود بیان داشت: این که بخواهیم رای مان با چیزهایی که منطقی نیست، زیاد کنیم حال با ظاهر و آرایش و یا با ورود نکردن به مقوله های مهم اجتماعی چون می دانیم تبعاتی خواهد داشت اشتباه است.
وی تاکید کرد: ما قسم خوردیم که برای مردم کار کنیم اگر جایی هم تبعاتی وجود دارد می پذیریم و تلاش می کنیم که مثل خواهران و برادران خودمان به بهترین نحو مشکل آن ها را نیز حل بکنیم.
رئیس کمیسیون بهداشت شورای شهر ادامه داد: این که به مقوله های مهم اجتماعی ورود نکنیم که رای مان ریزش پیدا نکند ظلم و جفا به خود مردم است و بی شک در پیشگاه خداوند مسئول خواهیم بود.
عضو شورای شهر در پاسخ به تهدیدی که بعضی افراد در تجمع داشتند مبنی بر این که اگر شما مقوله ی قلیان را پیگیری کنید دیگر به شما رای نخواهیم داد و نمی گذاریم که خانواده مان به شما رای دهد، تاکید کرد: ما به واسطه ی جذب کردن رای نمی توانیم از انجام وظیفه ی مان سرباز زنیم در حالی که یک کار قانونی است و باید پیگیری کنیم طبیعتا باید به قسمی که خورده ایم و مسئولیتی که در پیشگاه خداوند داریم ،پایبند باشیم.
معصوم زاده در پایان بیان داشت: اگر بواسطه ی رای بخواهید که خلاف قوانین دولتی و خلاف نظر شخص استاندار و فرماندار عمل کنیم و تهدیدمان کنید، می توانید که رای ندهید.
تصمیم شورا نیست
از سوی دیگر "علی اکبر مشرفی" رییس شورای شهر کرمان در گفت‌وگو با ایسنا، منطفه کویر، در خصوص مساله منع عرضه قلیان در شهر کرمان، با تاکید بر این که این مساله تصمیم شورا نمی باشد، می‌گوید: جمع آوری قلیان بعد دیگری نیز دارد که باید به آن بعد نیز توجه شود و نمی توان بدون توجه به آن، مساله قلیان را حل نموده و آن این است که عده زیادی از همشهریان ما در سال های گذشته مجوزی را برای استفاده قلیان در مغازه های خود اخذ کرده اند و عملا محور کار و درآمد آنها عرضه قلیان بوده است.
مشرفی با اشاره به تبعات منع ناگهانی عرضه قلیان، می‌گوید: اگر عرضه قلیان را برای اینگونه افراد به صورت یک دفعه ممنوع کنیم، زندگی آنها دچار مشکل و ضرر می گردد و نمی توان یک بحثی را فقط از یک بعد در جامعه مورد بررسی قرار داد.
وی می‌افزاید: توقع بنده به عنوان نماینده مردم در شورای شهر کرمان این می باشد، مقامات همه ابعاد این موضوع را در نظر گرفته و منافع افرادی که از قلیان زندگی خود را سپری می کنند، نیز در نظر گرفته و جایگزینی برای آن پیدا کنند و یا اینکه مقداری سلامت قلیان را تضمین کنند، به عبارت دیگر مثلا قلیان ها با توتون خاص خودش ارایه دهند.
رییس شورای شهر کرمان با تاکید برآنکه یک بعدی نگاه کردن به این قضایا صحیح نمی باشد، اذعان می‌کند: هیچ کس منکر مضرات قلیان و اینکه باعث آسیب سلامت جامعه می شود و خطر بسیار زیادی در جامعه ایجاد می کند، نیست؛ اما توقع ما این است که این موضوع از ابعاد مختلف بررسی گردد.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۲
درودبرخانم معصوم زاده
ما از زحمات شما تشکر می کنیم که به فکر سلامت جامعه کرمان هستید
بخشی از جامعه که با سهل انگاری مسئولین درگیر مواد مخدر است ، این بخش را هم که می خواهند درگیر قلیان کنند .
سازمان های مردم نهاد یا علی