اگرچه تا اولین مهلت ٩٠روزه دونالد ترامپ برای تمدید تعلیق تحریمهای هستهای ایران یک ماه زمان مانده است؛ اما ارسال نامهای از سوی وزیر خارجه آمریکا به کنگره میتواند نشانهای از تمایل آنها به این تمدید باشد.
رکس تیلرسون در این نامه به پل رایان، نماینده ارشد جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان، نوشته است: «ایران تا روز ۱۸ آوریل [۲۹ فروردین] به تعهدات خود در برجام پایبند بوده است». این اولین موضع یک مقام آمریکایی در دولت ترامپ درباره پایبندی ایران به تعهداتش در برجام است. البته خبرگزاری آسوشیتدپرس این نامه را تمدید تعلیق تحریمهای هستهای ایران از سوی ترامپ تلقی کرده است.
به گزارش ایرنا، در نامه تیلرسون آمده است: «دولت آمریکا در حال بررسی توافق هستهای برای ارزیابی این موضوع است که آیا ادامه تعلیق تحریمها در راستای منافع ملی آمریکا قرار دارد یا نه». در بیانیه وزارت خارجه به نقل از تیلرسون آمده است: «پرزیدنت دونالد جی. ترامپ چند سازمان را تحت هدایت شورای امنیت ملی مأمور کرده است تا برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را ارزیابی و مشخص کنند آیا تعلیق تحریمهای ایران در پی امضای برجام، در راستای تأمین منافع حیاتی امنیت ملی آمریکا بوده است؟ زمانی که این بازبینی میانسازمانی به اتمام برسد، دولت خواهان همکاری با کنگره درباره این مسئله است».
نوبت پیشین تمدید تعلیق تحریمها در روزهای آخر دولت اوباما انجام گرفته بود و برخی نگران تصمیم ترامپ درباره تمدید دوباره بودند. بر مبنای توافق هستهای ایران و ١+٥، رئیسجمهوری ایالات متحده آمریکا هر سه ماه یکبار باید لغو تحریمها را تمدید کند. به نظر میسد نتیجه این بازبینی میانسازمانی میتواند در تمدید تعلیق تحریمها که باید یک ماه دیگر از سوی ترامپ انجام شود، تأثیرگذار باشد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، با انتشار بیانیهای دراینباره گفت: «وزارت خارجه ایالات متحده در تماس با پل رایان، نماینده مجلس نمایندگان، این موضوع را تأیید کرد که ایران تا روز ۱۸ آوریل [۲۹ فروردین] به تعهدات خود در برجام پایبند بوده است». او در این نامه گفته: ایران تاکنون از مفاد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تبعیت کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس بر اساس این نامه گزارش داده: «دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، با تأیید پایبندی ایران به تعهدات خود در برجام، تعلیق تحریمهای هستهای را برای یک دوره ٩٠روزه دیگر تمدید کرد»؛ اما این تمدید، در نامه تیلرسون بهصراحت ذکر نشده، در این نامه به نکاتی دیگر نیز درباره برجام پرداخته شده است.
ترامپ از ابتدای مناظرههای انتخاباتی، معتقد بود برجام توافقی بد است؛ چون منافع اقتصادی آمریکا در آن لحاظ نشده است. او در یکی از سخنرانیهایش هم گفته بود این توافق را پاره میکند؛ اما از زمانی که روی صندلی ریاستجمهوری نشست، با ادبیات آرامتری درباره این توافق صحبت کرد و در بیشتر موارد، درباره آن سکوت کرد. چندی پیش کاخ سفید بر لزوم «اجرای سفت و سخت» توافق جامع اتمی میان ایران و قدرتهای جهانی تأکید کرده بود؛ اما هیچ توضیحی درباره این نحوه اجرا نداد. تنها نکتهای که بر آن تأکید داشتند این است که نحوه اجرای برجام از سوی ایران را بررسی میکنند. به گواه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که نهاد پایشگر برجام است، جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در این توافق بینالمللی پایبند بوده است؛ اگرچه ایران انتقادهایی نسبت به نحوه اجرای برجام از سوی آمریکا و انگلیس دارد. ایران معتقد است انگلیس بهعنوان یکی از اعضای ١+٥ که باید متعهد به اجرای این توافق باشد، در ماجرای خرید اورانیوم از قزاقستان در حال ممانعت است. همچنین آمریکا برخلاف تعهداتش، برای ترغیب بانکهای آمریکایی کوشش نمیکند. در گزارش جدید وزارت خارجه ایران درباره برجام که روز شنبه به کمیسیون امنیت ملی ارائه شد، مواضع مقامهای دولت دونالد ترامپ، «تردیدهایی را درباره جدیت» آمریکا «در ایفای کامل و با حسننیت تعهداتش» در این توافق ایجاد کرده است.
اگرچه در این نامه بر پایبندی ایران نسبت به تعهداتش در برجام مهر تأیید زده شده؛ اما ادعاهای آمریکا درباره ایران به پایان نرسیده است. در نامه تیلرسون هم از نقش ایران بهعنوان «دولت حامی تروریسم» ابراز نگرانی شده است. از این دست ادعاها در کابینه ترامپ کم نیست. وزیر دفاع این کشور که در سفری منطقهای به سر میبرد، در ریاض مدعی شده: «ایران به حوثیها موشک میدهد». به گزارش ایسنا، به نقل از المستقبل، جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا، مدعی شد: ایران در درگیریهای یمن مداخله دارد و ما میبینیم ایران به حوثیها موشک میدهد تا عربستان را بزنند و این امری است که باید متوقف شود؛ زیرا مردم بیگناه زیادی در این درگیریها میمیرند.
وی در ادامه گفت: آمریکا برای حل درگیریهای یمن و انجام مذاکرات تحت نظر سازمان ملل حرکت میکند و ما و همپیمانانمان برای آغاز این مذاکرات تلاش میکنیم. گفته میشود وزیر دفاع آمریکا در این سفر با سلمان بنعبدالعزیز، پادشاه عربستان و محمد بنسلمان، جانشین ولیعهد، دیدار خواهد کرد. او قرار است بعد از عربستان به مصر، اسرائیل، قطر و جیبوتی نیز سفر کند. به نظر میرسد او در مقاصد پیشرو نیز چنین ادعاهایی را درباره نقش منطقهای ایران تکرار کند.
درهمینحال، استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا، از تحریمهای بیشتر ایران سخن گفته است. او تحریمها علیه کشورهایی مانند ایران و کرهشمالی را دارای اهمیت زیادی دانسته و گفته: تحریمهای غیرهستهای علیه تهران تشدید خواهد شد.
به گزارش روز سهشنبه وبسایت فایننشنالتایمز، وزیر خزانهداری آمریکا در گفتوگو با این روزنامه چاپ لندن به مسائلی مانند برنامه اصلاحات مالیاتی، کرهشمالی و ایران پرداخته است. استیون منوچین در ادامه این مصاحبه با تأکید بر اینکه تحریمها علیه کرهشمالی افزایش خواهد یافت، اظهار کرد: این تحریمها بسیار اهمیت دارند و بخش مهمی از وظایف من هستند. وزیر خزانهداری آمریکا تصریح کرده است: ما هفته گذشته تحریمهایی علیه ایران به دلیل نقض حقوق بشر اعمال کردیم و تحریمهای غیرهستهای بیشتری علیه ایران اعمال خواهد شد. ما ایران را بهدقت زیر نظر داریم.