مدیرعامل شرکت زغال‌سنگ کرمان مطرح کرد
به‌موقع سرمایه‌گذاری نشده است. در همین استان کرمان یکی از بزرگ‌ترین معدن پابدانا است؛ بعد از انقلاب هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری در این معدن صورت نگرفته است.
محبوبه فیروزآبادی در صدای تاک نوشت: مدیرعامل شرکت زغال‌سنگ کرمان کم‌تر در برابر رسانه‌ها آفتابی می‌شود؛ اما این بار با تلاش مسئول روابط عمومی شرکت زغال‌سنگ کرمان، این فرصت فراهم شد تا از ایرج فلاح در خصوص صنعت زغال استان کرمان بپرسیم. فلاح در این گفت‌وگو باحوصله به سؤالات من پاسخ داد که می‌خوانید.
آقای مهندس! این حال‌وروز برای صنعت زغال‌سنگ استان پیش‌بینی می‌شد. شما از حال این صنعت در استان کرمان برایمان بیشتر بگویید؟
معادن زغال کشور به‌جز بخش کوچکی از معادن زغال‌سنگ که به علت سرمایه‌گذاری خوب دولت وضع‌شان متفاوت است، حال‌وروز خوشی ندارند و در شرایط نامطلوبی به سر می‌برند. برخی شرکت‌ها از پرداخت حقوق و مزایای کارگران با شرایط سخت کار عاجز هستند و اکثر معادن بیش از چند ماه حقوق معوقه دارند و شرایط بدی است.
مسئله صنعت زغال استان کرمان چیست؟ اساساً استخراج زغال از معادن استان اقتصادی است؟
اتفاقاً صنعت زغال کاملاً اقتصادی است اما به خاطر شرایط سخت این معادن، در همه جای دنیا از این شرکت‌ها به خاطر سختی کار و مخاطرات زیادی که معادن را تهدید می‌کند حمایت می‌کنند. قاعدتاً شرکت‌ها بدون حمایت نمی‌توانند توسعه داشته باشند و یا خود را اقتصادی کنند. من فکر می‌کنم این روند که شاهد هستیم مربوط به بازه زمانی خاصی نیست. از دهه 80 این وضعیت شروع‌شده و این روزها به نقطه اوج خود رسیده است.
در حال حاضر چالش معادن زغال‌سنگ استان دقیقاً چیست؟
شاید به‌موقع سرمایه‌گذاری نشده است. در همین استان کرمان یکی از بزرگ‌ترین معدن پابدانا است؛ بعد از انقلاب هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری در این معدن صورت نگرفته است.
از افقی که در سال 55 بنا گذاشته، از همان افق تاکنون نزدیک 8 میلیون تن استخراج‌شده است و افق جدیدی آماده نکردیم و اگر نتوانیم در سال‌های نزدیک سرمایه‌گذاری مناسبی انجام دهیم بیش از 800 شغل را در همین معدن از دست خواهیم داد. عدم توجه به معادن و سرمایه‌گذاری به‌موقع از علت‌های اصلی است. در کک سازی سرمایه‌گذاری کلانی صورت گرفته اما متأسفانه در بخش تأمین مواد اولیه آن سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است.
یک بخش آن به مقاومتی که شرکت زغال نسبت به واگذاری معادن بزرگ داشت برنمی‌گردد؟
دولت تصمیم به واگذاری معادن گرفت و حتی برخی معادن بزرگ هم واگذار شدند تا بخش خصوص سرمایه‌گذاری کند ولی متأسفانه بخش خصوصی توانمندی وارد این حوزه نشد. کار زغال ذاتاً سخت است. اعتقاددارم برخی کارها بخش خصوصی توانمند ورود نمی‌کند به خاطر مخاطرات بسیار بالا و ریسک بسیار بالایی که دارد. در بخش زغال باید خود دولت بیشتر حمایت و کمک کند تا بتوان از این وضعیت خارج شود.
چرا حمایت دولت به معدن طبس خلاصه شد و در معادن کرمان حمایت کافی را شاهد نبودیم؟
به خاطر اینکه معدن طبس، بکر بود. در ابتدا برنامه‌ریزی‌شده است اما بعداً سیاست‌ها تغییر کرد و در دهه 80 سیاست‌ها به سمت واگذاری معادن رفت و احساسمان این است که واگذاری‌ها خیلی نتوانست کمکی به صنعت زغال کمک کند.
برخی معتقدند پس از واگذاری‌ها بخش دولتی روند تولیدش رو به کاهش بوده و بخش خصوصی روند افزایشی داشته است. این مسئله را تائید می‌کنید؟
تا زمانی که شرکت دولتی بوده شاید سرمایه‌گذاری آن‌چنانی صورت نگرفت اما کاهش تولید نداشتیم. از سال 91 (بعد از واگذاری) شاهد کاهش تولید در معادن خود هستیم اما قبل از سال 91 که دولتی بودیم کاهش تولید نداشتیم.
ظاهراً مخالف واگذاری هستید؟
مخالف واگذاری نیستم اما این نحوه واگذاری مناسب نبود. واگذاری باید به اهل این کار باشد تجربه و تخصص داشته باشد، در برخی واگذاری‌ها ناکام بودیم. الآن بیشترین مشکلات را معادن بخش خصوصی دارند. الآن معدن پابدانای جنوبی و برخی دیگر که دچار مشکل شدند واحدهایی بودند که توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند.
قبول دارید سیاست‌گذاری خوبی نداشتیم و تصمیمات مقطعی گرفته می‌شد؟
سال 87 و 88 کاملاً شرکت موفق بوده است و تولید بسیار خوبی بوده است و با نظارت و مالکیت دولت بیشترین تولید را در همین سال‌ها داشتیم.
در سال 89 تصمیمی گرفته شد که به‌یک‌باره 3 هزار نیرو از پیمانکاری به نیروهای رسمی شرکت تغییر وضعیت داده شدند. با این حجم نیروی انسانی شاهد کاهش تولید و زیان‌های سنگینی هستیم.
ظاهراً جریمه معوقات بانکی شرکت زغال‌سنگ عدد قابل‌ملاحظه‌ای است و هرروز متضرر می‌شوید؟
ما پایان سال 94 نزدیک به 40 میلیارد تومان زیان داشتیم. بالغ‌بر 200 میلیارد تومان زیان انباشته داریم؛ اما سعی کردیم با تدابیر جدید این زیان را کم کنیم و تا پایان سال 95 تمام آن زیان به 18 میلیارد تومان رسیده است. اگر در سال 96 آن حمایت‌ها را داشته باشیم این زیان به حداقل خواهد رسید.
فراموش نکنیم همه دولت‌ها از شرکت‌های زغال‌سنگ به خاطر مخاطراتی که معدن را تهدید می‌کند، در قالب معافیت‌های مالیاتی و بیمه‌ای، حمایت می‌کنند.
حادثه در معدن زغال‌سنگ اجتناب‌ناپذیر است و باید از معادن زغال‌سنگ با تسهیلات کم‌بهره و درازمدت حمایت کنیم تا شرکت‌ها بتوانند به‌موقع بهسازی و آماده‌سازی داشته باشند.
اکنون یکی از معضلات که از سال 93 شروع شد بار مالیاتی به‌عنوان مشاغل سخت و همان 4 درصد است که بار سنگینی بر دوش شرکت‌ها گذاشت. باید بگویم برخی شرکت‌ها با این وضعیت ادامه حیات نخواهند داشت و دولت با حضور خود باید این بار سنگین را از دوش معادن بردارد.
برخی از کارشناسان اقتصادی استان می‌گویند زغال کرمان کیفیت لازم را ندارد و اساس استخراج زغال از این معادن فریب روس‌ها است. نظر شما چیست؟
از بدو تأسیس ذوب‌آهن، پایه‌گذاری اصلی بر روی معادن استان کرمان گذاشته‌شده است. برای صنعت فولاد که به کک نیاز داریم دارای مشخصات کیفی است. کیفیتی که برای تهیه کک لازم است این کیفیت را کاملاً در کرمان داریم. به اعتقاد من زغال کرمان ازنظر کیفی هیچ‌گونه مشکلی ندارد و از نظر کیفی مورد تائید است.
زغال‌سنگ کرمان توان رقابت با انواع وارداتی زغال را دارد؟
نمی‌توان زیاد با بازار جهانی مقایسه کرد. نوسانانت در بازار جهانی زغال زیاد است. با بررسی یک سال اخیر قیمت زغال می‌توان دید که قیمت در برخی مواقع از 100 دلار به 300 دلار رسیده است. ما نمی‌توانیم با بازار جهانی کارکنیم زیرا ساختار ما با بازار جهانی طراحی نشده است. اعتقادداریم باید بر اساس نرخ تورم این قیمت اضافه شود و ما نمی‌توانیم با بازار جهانی کارکنیم. عدم افزایش به‌موقع قیمت در سال‌های اخیر باعث بحران‌های اخیر زغال شده است.
پس دست ما زیر ساتور ذوب‌آهن اصفهان است؟
در شرایط فعلی تنها مصرف‌کننده ذوب‌آهن اصفهان است. با راه‌اندازی طرح کوره بلند زرند که امیدواریم تا پایان سال به بهره‌برداری برسد قطعاً این انحصار شکسته می‌شود و این مشکلات از بین خواهد رفت
پیش‌فرض برخی این است که کارگران صنعت زغال استثمار می‌شوند و این شائبه با حوادث معدنی تقویت می‌شود. وضعیت کارگران زغال اکنون چگونه است؟
ما مطابق با قانون عمل می‌کنیم و تلاش ما این است سال‌به‌سال شرایط را برای کارگران بهتر کنیم سیاست‌ها کلی شرکت این است که وضعیت را بهتر کنیم؛ اما برخی شرکت‌ها توانمند نبودند و مطمئناً مجبورند یکسری مسائل را رعایت نکنند و احتمالاً دستمزدهای پایین به کارگرانشان می‌دهند.
