معاون اسبق سازمان تربیت بدنی و دبیرکل کمیته ملی المپیک :
سعید فائقی: معتقد است وضع مدیریت ورزشی در ایران مطلوب نیست، چرا که مدیرانی برای ورزش انتخاب می کنند که در حوزه های دیگر قبولشان ندارند!
تا چند سال قبل درباره فوتبالیست های ایرانی که در تیم ملی گل می کاشتند و به فوتبال اروپا هم می رفتند، یک جمله ساده بیان می شد: هر چندین سال یک بار، یک فوتبالیست خوب در ایران ساخته می شود؛ چون سیستم و برنامه ریزی درستی برای این کار وجود ندارد!
با گذشت حدود 100 سال از آمدن فوتبال به ایران، تاریخ مصرف این جمله تقریبا تمام شده چرا که در سال های اخیر فوتبالیست های جوان متعددی خوش درخشیدند؛ نه در فوتبال بلکه در والیبال، بسکتبال، شمشیر بازی و ... که تا چندی قبل مدال آور نبودند هم حالا جوان ها حرف اول را می زنند.
اما در عین حال هنوز می توان این جمله را در بخش مدیریت ورزش به کار برد! باید گفت هر چندین سال یک بار یک مدیر خوب در راس یک تشکیلات ورزشی در ایران قرار می گیرد. در همه سال هایی که ورزش ایران با مشکلات زیادی همراه بوده، نقش ضعف مدیریتی در این مشکلات، بیش از هر بخش دیگری بوده و متاسفانه هیچ تغییری هم در این کار به وجود نیامده است. گاف هایی که مدیران ورزش طی سالیان گذشته و به ویژه در یکسال اخیر در فوتبال داده اند، نمونه بارزی بر بحران مدیریت ورزشی در ایران است.
محرومیت استقلال، پرسپولیس و تراکتورسازی از فصل نقل و انتقالات زمستانی به خاطر پرونده های انضباطی، شکست ایران در دعوای حقوقی با عربستان، برکناری روسای برخی از فدراسیون ها به دلایل بی اهمیت و ... نمونه های دیگری بر شدت گرفتن بحران مدیریت در ایران است.
سعید فائقی - معاون اسبق سازمان تربیت بدنی در دولت های مرحوم هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی، جزء مدیرانی است که بعد از یک دوره مدیریت موفق مانند خیلی های دیگر عطای کار در ورزش را به لقایش بخشید تا کماکان ورزش در بخش مدیریتی در بحران دست و پا بزند.
دبیرکل سابق کمیته ملی المپیک بعد از مدت ها وضعیت مدیریت در ورزش را نامطلوب خواند اما معتقد است در این سال ها چند مدیر مسلط بر امور ورزشی هم وجود داشته اند اما جلوی پای آن ها سنگ اندازی شده است.
مدیرانی برای ورزش انتخاب می کنند که در حوزه های دیگر قبولشان ندارند!
وضعیت فعلی مدیریت ورزشی ایران را چطور ارزیابی می کنید؟
نیازی به گفتن ندارد! هر کسی که پی گیر اتفاقات ورزش باشد، می داند که این وضع مطلوب نیست. روند توسعه ورزش در ایران کند است و با وجود مخاطبان زیاد و رسانه های متعدد در بخش ورزش، حاشیه ها بیشتر از متن است. به نظر من مدیرانی را در بخش ورزشی انتخاب می کنند که در حوزه های دیگر قبولشان ندارند. کمتر مدیری را دیده ام که به خاطر شایستگی خود به مدیریت امور ورزشی گماشته شود. اکثر مدیران در ایران نان رابطه خود را می خورند.
مدیران نه در قهرمانی که در بخش همگانی هم کاری انجام ندادند
ورزش در ایران بر خلاف سایر کشورهای توسعه یافته، بیشتر درگیر مسائل حاشیه ای است و کارشناسان معتقدند این موضوع به طور مستقیم به مدیران ورزشی ارتباط دارد که در اداره ورزش ناتوان هستند!
نه تنها در بخش قهرمانی و حرفه ای شاهد مدیریت درستی نیستیم، بلکه در بخش همگانی هم مدیران ما کاری را انجام ندادند. سرانه ورزش در ایران بسیار کم است اما کسانی هم که فقط اخبار ورزشی را دنبال می کنند، کم نیستند. کوچک ترین اشتباهی از چشم کسی پوشیده نمی ماند. در کشورهای توسعه یافته مدیریت بخش ورزشی را به مدیران کارآمد خود می سپارند اما در ایران اینطور نیست. مدیری که هیچ شناختی از ورزش ندارد و تمام عمر خود را در بخش های دیگر سپری کرده، به یک باره مدیر ورزشی می شود؛ آن هم در شرایطی که دانش کافی برای مدیریت را ندارد، چه برسد بخواهد در بخش ورزش هم فعالیت کنند و بخش اعظمی از جامعه را همراه خود داشته باشند.
مشکل اصلی این است که سیاست و برنامه ای برای اداره ورزش نداریم
رویکرد دولت دوازدهم را در اداره ورزش چطور می بینید؟
وزیر ورزش و جوانان دولت دوازدهم البته بیشتر از وزرای گذشته در جریان امور ورزشی است اما هنوز کم و کاستی ها وجود دارد. سلطانی فر نیاز به معاونان قدرتمندی دارد. قرار نیست یک مدیر درباره یک تیم تصمیم بگیرد. مدیریت کلان به این معنی است که باید درباره سیاست گذاری های ورزش تصمیم گیری کنند و معاونان و دستیاران که نقش مدیران میانه را دارند، آن ها را تحقق بخشند. من فکر می کنم مشکل اصلی ما این است که سیاست و برنامه ای برای اداره ورزش نداریم. آیا به طور مثال مانند آلمان یا حتی کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس، می دانیم ورزش مان به کدام سمت می رود؟! آیا می دانیم تا چهار سال دیگر اوضاع ورزشمان باید به چه صورت باشد؟!
فقط در شعار برنامه بلندمدت داریم
منظورتان این است که ورزش ما برنامه بلند مدت ندارد.؟
در شعار، برنامه بلندمدت داریم اما مشکل اینجاست که در عمل طبق برنامه میان مدت و کوتاه مدت هم پیش نمی رویم. چقدر به هدف گذاری های خودمان نزدیک هستیم؟ چقدر این هدف گذاری ها را می دانیم؟ ما هنوز گامی در جهت تحقق برنامه های بلندمدت گذشته برنداشتیم. تا زمانی که مدیران کلان برای ورزش سیاست گذاری نکنند و از مدیران میانه مستعد و کاربلد استفاده نکنند، به تغییر و تحول در ورزش خوشبین نیستم.
برخی معاونان و مشاوران کمکی به مدیران نمی کنند
مشاوران، معاونان و مدیران میانه چقدر در این تغییر و تحول نقش دارند؟ در مدت زمان اخیر مدیران میانه گاف های کمی نداده اند که شاید هم از مشاورانشان کمک مناسبی نگرفته اند
بعضا مشاور و معاون با تجربه و با دانش، می تواند مسیر را برای یک مدیر کلان روشن کند. معاونان و مشاوران با توانایی های مختلف، در تحقق امور به مدیر رده بالایی خود کمک می کنند. قبول دارم و می بینم که مدیران از معاونان و مشاوران خوبی استفاده نمی کنند.
مدیران ناتوان صندلی مدیران موق را لق می کنند!
روند حضور مدیرانی که طی سالهای گذشته وارد ورزش شده اند را چگونه ارزیابی می کنید؟
در همه بخش های ورزش بعضا مدیرانی حاضر می شوند که کارشان را خوب انجام می دهند و این نشأت گرفته از دانش و توانایی آنهاست. این دسته از مدیران معمولا زیاد در ورزش نمی مانند چون نمی گذارند کار کنند. بعد از خروج از ورزش هم بیکار نیستند و معمولا سمت هایی با حساسیت های بیشتر به آنها محول می شود. وضعیت فعلی برای من این معنی را دارد که مدیری که از ورزش رفت و پیشرفت کرد، تاییدی برکارآمدی خود زده است. مدیرانی که توانمند نیستند، صندلی مدیران موفق را لق می کنند و نمی خواهند آنها هم به درستی کار کنند.
اکثر مدیران ورزشی اخیر سابقه روشنی در خارج از ورزش نداشته اند
در بین مدیرانی که در این سالها وارد ورزش شدند، اکثرا سابقه بسیار روشن و شفافی در خارج از ورزش نداشته اند. وقتی هم که به ورزش ورود کردند حضور و غیبت آنها تغییری در ورزش به وجود نیاورده است. ورزش نیاز به یک خانه تکانی دارد و یا گروهی باید حضور داشته باشند که با خود صاف و صادق باشند و بگویند وضعیت فعلی مطلوب نیست. کسی که از وضع فعلی ابراز رضایت کند، معلوم است که دروغ می گوید یا از ورزش شناخت ندارد.
تصور عقل کامل داشتن در تصمیم گیری برای فدراسیون ها، ورزش ایران را به اینجا رساند!
راهکاری برای اصلاح نسبی شرایط فعلی وجود دارد؟
مدیر ورزش در وهله نخست باید بتواند به درستی از حوزه رسانه بهره ببرد، یعنی نقد رسانه ها را بررسی کرده و حرف درست را مورد توجه قرار دهد. روزی که بحث الحاق بند معروف حق عزل و نصب روسای فدراسیون‌ها توسط وزیر یا رئیس سازمان تربیت بدنی به اساسنامه فدراسیون‌ها اضافه شد، بسیاری از رسانه‌ها عواقب این کار را گوشزد کردند! این رویکرد نادرست که ریشه در این نگرش دارد که من عقل کامل هستم! ورزش را به اینجا رساند. این در حالی بود که ما به درستی به این نتیجه رسیده بودیم که نمی‌توان با یک رئیس سازمان و چند معاون، ورزش را درست و اصولی مدیریت کرد. نیازی به توجه به حاشیه ها و مطالب زرد در برخی از روزنامه ها نیست بلکه می توان به راحتی انتقادهای درست را تشخیص داد.
