اظهارات قابل توجه علیرضا حکاک‌زاده دبیر سابق شورای ترافیک:
نظر شهردار محترم که مورد حمایت کامل شورای محترم اسلامی شهر کرمان قرار دارد آن است که روگذر به صورت ناقص و غیر ایمن افتتاح نشود. با توجه به سرمایه‌گذاری سنگینی که توسط شهرداری کرمان در این روگذر صورت گرفته؛ عزم شهردار محترم و همه‌ی مدیران و کارشناسان شهرداری و استادان محترم ذیربط دانشگاه‌های کرمان و سایر متخصصین و مشاورین شهر کرمان برآن است که دغدغه‌ها و نگرانی‌های پیش گفته حتی‌المقدور رفع و یا کاهش یابد.
علیرضا حکاک‌زاده دبیر سابق شورای ترافیک استان که مدتی است به عنوان مشاور ترافیک شهردار کرمان نیز منصوب شده در گفت‌وگو با هفته‌نامه استقامت در پاسخ به سوالات این رسانه گفته است:
جناب مهندس! درباره‌ی روگذر باغ ملی اخیرا اظهارنظرهای غیررسمی مطرح شده مبنی بر اینکه اصول فنی در طراحی این روگذر رعایت نشده است. می‌خواهم نظر شما را در این باره بدانم. آیا این روگذر اشکال دارد؟
قبل از آنکه سازه‌ی یک روگذر یا زیرگذر طراحی شود باید مطالعات امکان‌سنجی ایجاد آن انجام شود و در صورت تصویب در مراجع صلاحیت‌دار فاز طراحی صورت گیرد. متاسفانه در مورد این روگذر مطالعات امکان‌سنجی انجام نشده و طراحی آن با توجه به تصمیمات مدیریتی صورت گرفته است.
درباره‌ی مطالعات امکان‌سنجی بیشتر توضیح می‌دهید؟در این نوع مطالعات به چه پرسش‌هایی پاسخ داده می‌شود؟
مطالعات امکان‌سنجی برای سرمایه‌گذاری‌های سنگین و از جمله در پروژه‌های حمل‌ونقل شهری از قبیل ساخت تقاطع‌های غیر همسطح و پروژه‌های ریلی و… انجام می‌شود.
به‌طور مشخص درباره‌ی روگذر باغ‌ملی، چه بررسی‌هایی پیش از شروع پروژه باید انجام می‌شد؟
مطالعات امکان‌سنجی شامل مراحلی است؛ برنامه‌ی زمان‌بندی که باید جزئیات آن توسط مشاور ذیصلاح تهیه و ارائه شود، آمارگیری کامل ترافیکی و استفاده از مدل‌های ریاضی در خصوص تقاصای سفرهای شهری که قبلا در مطالعات جامع حمل و نقل شهری طراحی شده است، شبیه‌سازی جریان ترافیک با استفاده از تغییرات ناشی از اجرای گزینه‌های احتمالی و تولید گزینه‌های امکان‌پذیر و مقایسه و ارزیابی آن‌ها.
اینکه گفتید طبق یک تصمیم مدیریتی شروع شده یعنی مجوز شورای ترافیک را هم ندارد؟
همان‌گونه که اشاره کردم نه‌تنها در خصوص پروژه‌ی روگذر باغ‌ملی، بلکه در مورد سایر پروژه‌های نیمه‌تمامی که در سال‌های اخیر شروع شده، مطالعات امکان‌سنجی به‌صورت علمی انجام نشده است و راهکارهای ارائه شده بیشتر جنبه‌ی «پیش امکان‌سنجی» داشته است. متاسفانه اغلب این پروژه‌ها، فاقد گزارش واقعی و دقیق از نقطه‌نظر علمی هستند و اکثرا بر مبنای تجربیات و خاطرات و علائق و سلایق شخصی تصمیم‌گیرندگان شکل گرفته است. شورای ترافیک بعد از شروع برخی از این پروژه‌ها و با اصرار بنده مبنی بر ضرورت تصویب در شورا ورود کرد و برخی را تصویب و تعدادی را هم تصویب نکرد!
روگذر باغ‌ملی مصوب شده است؟
بله روگذر باغ ملی در شورای ترافیک مطرح و به تصویب رسید اما بدون انجام مطالعات امکان‌سنجی و بدون آنکه یک روند علمی درخصوص بررسی تاثیر ایجاد روگذر باغ ملی درحوزه‌ی نفوذ جغرافیایی پیرامونی آن انجام شده باشد.
در مورد روگذر باغ ملی یک نگرانی جدی مطرح می‌شود و آن اینکه پس از بهره‌برداری، سد راه اورژانس بیمارستان باهنر می‌شود. با توجه به حساسیت این مسئله و ارتباط مستقیم با جان بیماران، صراحتا بفرمایید چقدر این نگرانی به‌جاست؟
بیمارستان و اورژانس شهید باهنر نیز از جمله ده‌ها کاربری عمده‌ی جاذب سفرهای شهری هستند که در حوزه‌ی نفوذ این روگذر قرار می‌گیرند! ضمن اینکه اوژانس و بیمارستان باهنر تنها مرکز ترومای استان هستند که باید خدمات درمانی نه تنها به بیماران بلکه به مصدومین و حادثه‌دیدگان حوادث رانندگی ارائه کنند.
نگرانی نیز بیشتر از همین بابت است. آیا این روگذر مشکل جدی در رفت‌وآمد به اورژانس ایجاد می‌کند؟
با اجرای روگذر باغ‌ملی سهولت دسترسی آمبولانس‌ها به این مرکز ضعیف‌تر می‌شود و در صورتی که تغییراتی در «نقطه‌ی پیوند دسترسی به شبکه» در این کاربری صورت نپذیرد، این نگرانی‌ها به‌صورت جدی وجود خواهد داشت.
در واقع ما با مشکل دیگری هم مواجه هستیم که همزمان با مشکل اول بروز خواهد کرد؛ منظورم اجرای طرح توسعه‌ی بیمارستان باهنر بدون توجه به اثرات آن روی شبکه‌ی معابر اطراف آن است!
منظورتان از تغییرات در نقطه‌ی پیوند دسترسی به شبکه که گفتید چیست؟
تغییراتی که اشاره شد شامل جابجایی دسترسی اورژانس از محل کنونی به خیابان وحشی بافقی (گزینه‌ی احتمالی) و احداث پارکینگ طبقاتی با ظرفیت برآورد شده‌ی مورد نیاز است. به هر حال سرمایه‌گذاری برای توسعه‌ی این نوع مراکز درمانی بزرگ که کارکردهای نه صرفا شهری، بلکه استانی و منطقه‌ای دارند، باید با مطالعه و دقت انجام می‌شد.
پس منتظر یک چالش ترافیکی در این محدوده باشیم. درست است؟
همواره در شهرها ضرورت دارد قبل از احداث و یا توسعه و بهره‌برداری از یک کاربری مهم از جمله بیمارستان، سینما، مجتمع تجاری و … در خصوص برآورد دقیق نرخ تولید سفر و جذب سفر، تعیین تعداد پارکینگ مورد نیاز و چگونگی دسترسی به آن مطالعه و تحلیل لازم صورت گیرد و پیشنهادات و راهکارهای اجرایی برای کاهش اثرات منفی تغییرات پیش گفته روی شبکه معابر اطراف ارائه شود. این نوع مطالعات که به «مطالعات عارضه‌سنجی» معروف است، متاسفانه در پروژه توسعه‌ی این مرکز درمانی انجام نشده است و مشکلات جدی در این محدوده ایجاد خواهد شد. سایت‌های دارای پتانسیل بالای جذب و تولید سفرهای شهری مانند این مرکز درمانی باید دارای شبکه‌ی فرعی اختصاصی دسترسی باشند تا ترافیک عادی شبکه‌ی معابر اطراف را کمتر تحت تاثیر قرار دهند.
به جابه‌جایی دسترسی اورژانس اشاره کردید. این جابه‌جایی آیا زمان رسیدنِ بیمار به محل اورژانس را طولانی‌تر نمی‌کند؟ برای یک بیمار اورژانسی، هر ثانیه یک فرصت طلایی برای نجات است.
بله، همین‌طور است. من بیشتر نگران رسیدن مصدومین حوادث رانندگی به اورژانس باهنر هستم. طبق اعلام رئیس پلیس راهور استان در هشت ماهه‌ی اول امسال فقط در شهر کرمان تعداد چهار هزار و ۵۶۶ نفر مصدوم حوادث ترافیکی داشته‌ایم که نسبت به سال گذشته این آمار پنج درصد افزایش داشته است. ضمن اینکه شهر کرمان به‌تنهائی ۵۸ درصد از مصدومین حوادث رانندگی در استان را به خود اختصاص داده است.
درباره‌ی تاثیر روگذر باغ‌ملی پس از بهره‌برداری بر کتابخانه ملی و ترددهای سمت خیابان خورشید هم نگرانی‌هایی مطرح است. شما چه نگرانی‌ای در این باره دارید؟
ورودی اصلی کتابخانه ملی متاسفانه در نقطه‌ای قرار گرفته که جریان سریع ترافیک بعد از عبور از روگذر با جریان ترافیکی راستگرد از خیابان ابن‌سینای جنوبی ادغام می‌شود. متاسفانه سرعت و ترکیب این دو جریان ترافیک دسترسی به کتابخانه ملی را با مشکلاتی مواجه می‌سازد و در صورت عدم اتخاذ تمهیدات لازم ایمنی پیادگان را با مخاطراتی مواجه می‌سازد. مشکل دیگر این نقطه‌ی دسترسی اتوبوس‌های شهری از پایانه‌ی خیابان ابن‌سینا به سمت خیابان‌های جنوبی است.
با توجه به اینکه در آستانه‌ی بهره‌برداری از روگذر باغ‌ملی هستیم و از آنجا که جنابعالی به عنوان مشاور ترافیک شهردار کرمان منصوب شده‌اید؛ این نگرانی و دغدغه‌ها درمورد این پروژه را به چه شکل دنبال خواهید کرد؟
پروژه‌ی روگذر باغ‌ملی از مجموع ۱۰ حرکت ترافیکی که سه حرکت آن حالت ادغام و هفت حرکت دیگر به صورت متقاطع عمل می‌کنند، فقط دو حرکت یعنی حرکات شمال به جنوب و جنوب به شمال را جدا و غیر متقاطع کرده و پنج حرکت دیگر به صورت متقاطع باقی می‌ماند که باید ساماندهی شود. ضمنا در صورتی‌که قرار باشد دسترسی اورژانس از خیابان وحشی بافقی تامین شود، یک حرکت از خیابان شهید رجائی به سمت خیابان وحشی بافقی اضافه می‌شود (در این وضعیت جمعا با شش حرکت متقاطع روبه‌رو هستیم) که برای حل مشکل نیاز به استفاده از چراغ راهنمایی( فرماندهی) وجود دارد.
استفاده از چراغ راهنمائی در سطح یک، عبور پیادگان از عرض خیابان‌های منتهی به این تقاطع را ایمن‌تر کرده و تاحدی مشکل تعارض به‌وجود آمده که ناشی از برتری دادن به حرکت سریع سواره در مقایسه با نقش اجتماعی و ارتباطی آن است را کاهش می‌دهد. در آستانه‌ی بهره‌برداری از روگذر باغ‌ملی جلسات متعددی برای بررسی مشکلات پیش‌رو، تحلیل مسائل و دستیابی به بهترین راهکارهای ممکن (باتوجه به محدودیت‌های موجود) برگزار شده و نظر شهردار محترم که مورد حمایت کامل شورای محترم اسلامی شهر کرمان قرار دارد آن است که روگذر به صورت ناقص و غیر ایمن افتتاح نشود. با توجه به سرمایه‌گذاری سنگینی که توسط شهرداری کرمان در این روگذر صورت گرفته؛ عزم شهردار محترم و همه‌ی مدیران و کارشناسان شهرداری و استادان محترم ذیربط دانشگاه‌های کرمان و سایر متخصصین و مشاورین شهر کرمان برآن است که دغدغه‌ها و نگرانی‌های پیش گفته حتی‌المقدور رفع و یا کاهش یابد.
