بررسی وضعیت صنایع تبدیلی و تکمیلی در جنوب استان:
پتانسیل بالای جنوب استان ازنظر محصولات زراعی، باغی و دامی، نیاز به ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و فرآوری محصولات کشاورزی در جنوب استان را بیشتر نمایان می‌کند. هدفی که مدت‌ها است در دستور کار مدیریت صنایع روستایی قرار دارد. صنایعی که به نظر می‌رسد بعد از گذشت چندین سال هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده است.
سمیرا کریمی افشار:
پتانسیل بالای جنوب استان ازنظر محصولات زراعی، باغی و دامی، نیاز به ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و فرآوری محصولات کشاورزی در جنوب استان را بیشتر نمایان می‌کند. هدفی که مدت‌ها است در دستور کار مدیریت صنایع روستایی قرار دارد. صنایعی که به نظر می‌رسد بعد از گذشت چندین سال هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده است.
معاون صنایع کشاورزی جنوب استان در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص صنایع تبدیلی فعال در جنوب استان گفت: حدود 100 واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی داریم؛ که اکثر آن‌ها در حوزه سردخانه و بسته‌بندی‌اند.
الهام پادگانی خاطرنشان کرد: حدود 12 کارخانه رب گوجه‌فرنگی فعال و 2 کارخانه نیمه فعال، 3 مورد فراوری عرقیات گیاهی و 2 واحد مرکبات داریم.
این کارشناس صنایع تبدیلی و تکمیلی ادامه داد: در حوزه مرکبات شرکت پاک دیس در قلعه گنج احداث‌شده است که بیشتر کنسانتره را تبدیل به آب‌میوه می‌کند. شرکت سنوس در باقرآباد جیرفت هم در حوزه آب گریپ‌فروت در بعضی از سال‌ها کار می‌کنند.
پادگانی بابیان اینکه در خصوص خرما فقط صادرات داریم و فراوری آن در دست اقدام است، گفت: درزمینه فراوری خرما واحدی که به بهره‌برداری رسیده باشد نداریم؛ و در مراحل تسهیلات بانکی قرار دارند که کار احداث را انجام دهند.
پادگانی هم همانند سایر کارشناسان و فعالان حوزه صنایع تبدیلی صراحتاً گفت: چون محصول جنوب به‌صورت تازه خوری بهتر است درنتیجه بیشتر در حوزه سردخانه فعال بودیم؛ و ازنظر فراوری به دلیل اینکه توجیه اقتصادی نداشته است وارد نشدیم.
او همچنین خاطرنشان کرد: اولویت اصلی ما نگهداری و بسته‌بندی محصولات کشاورزی است نه فراوری. چراکه فراوری در خصوص محصولات در جه 3 و 4 کارکرد دارد؛ و محصولات اینجا برای صادرات به خارج از کشور و مصرف داخل بیشتر کارایی دارد.
پادگانی با اشاره به اینکه به خاطر کیفیت بالای محصولات کشاورزی، ماده اولیه برای فراوری در جنوب نداریم، خاطرنشان کرد: در حوزه مرکبات چون میوه‌های درجه 4 و 3 خیلی کم است ارزش ندارد در حوزه فراوری کار می‌کنیم.
او در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه اگر صنایع تبدیلی وجود داشته باشند کشاورز می‌تواند محصول درجه 3 و 4 خود را برای فراوری به کارخانه بدهد به‌جای اینکه دور بریزد، گفت: برای گوجه‌فرنگی این کار را انجام دادیم، باوجود کارخانه‌های فعال تولید رب گوجه‌فرنگی بازهم اگر قیمت گوجه‌فرنگی در بازار افزایش یابد و یا اینکه شرایط بازار نامناسب باشد کشاورز دیگر گوجه را به کارخانه نمی‌دهد.
او بابیان اینکه پارسال قیمت گوجه‌فرنگی افزایش یافت و کشاورز ترجیح داد همه را در بازار بفروشد گفت: حتی اگر قرارداد ببندند دو طرف شرایط برایشان مناسب نباشد به قراردادشان متعهد نمی‌مانند. او در ادامه افزود: شرایط بازار تعیین‌کننده است تا آن‌ها به تعهداتشان پایبند باشند.
او برخلاف عده‌ای که سردخانه‌ها را جزء صنایع تکمیلی قلمداد می‌کنند، گفت: سردخانه‌ها جزء صنایع نگهداری محصولات کشاورزی محسوب می‌شود.
نظر دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی در خصوص صنایع تبدیلی و تکمیلی را نیز جویا شدیم که در ادامه می خوانید:
دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی در خصوص صنایع تبدیلی و تکمیلی و نیز محصولات فراوری‌شده خرما صراحتاً گفت: کرمان و جنوب کرمان فرهنگ استفاده از محصولات فراوری‌شده خرما را ندارند.
مقداد تکلو زاده افزود: در کرمان و سیستان و بلوچستان، به‌جز مناطقی که تولیدکننده خرما هستند فرهنگ استفاده از فراورده‌های خرمایی را ندارند. او خاطرنشان کرد: حتی شهرهای بم و جیرفت و سایر مناطق جنوب کرمان نیز مانند بوشهر و خوزستان مصرف‌کننده فراورده‌های خرما نیستند.
تکلو زاده قیمت بالای خرمای مضافتی کرمان را دلیلی برشمرد بر اینکه این خرما چندان برای فراوری به‌صرفه نیست؛ و قیمت تمام‌شده فراوری آن بالا است و کسی به سمت این کار نمی‌رود. درنتیجه ارزش تازه خوری آن بیشتر است؛ و باعث شده است به سمت فروش تازه خوری بروند.
تکلو زاده با اشاره به اینکه 5 - 6 کارخانه فراوری خرما در کل استان کرمان وجود دارد گفت: شهرهای رفسنجان، راین و کرمان که کارگاه و یا کارخانه‌دارند تولید کلمپه و کماچ به‌صورت صنعتی را بیشتر مدنظر دارند.
تکلو زاده در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه بم با داشتن بیش از 10 هزار هکتار سطح زیر کشت خرما آیا صنایع تبدیلی و تکمیلی دارد، گفت: در بم فقط یک کارخانه تولید شیره خرما و خمیر خرما داریم؛ و یکی دوتا کارگاه که به‌صورت تعاونی زنان و بانوان است و کلمپه و کماچ تولید می‌کنند.
او در خصوص بهره‌برداری طرح‌های مرتبط با صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان کرمان به خبرنگار ما گفت: بیش از 25 مورد از این طرح‌ها مجوز بهره‌برداری گرفته است؛ اما خیلی از آن‌ها به بهره‌برداری نرسیده است و در حد زمین گرفتن باقی ماندند. چراکه خیلی‌ها به این نتیجه رسیدند این کار به لحاظ هزینه به‌صرفه و منطقی نیست.
این در حالی است که حمیدرضا ارجمند معاون صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان در اظهارنظر خود در سال 95 در خصوص توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی استان عنوان کرده است: از سال 92 حدود 473 فقره جواز تأسیس با میزان سرمایه 6 هزار و 345 میلیارد ریال صادرشده است و از این تعداد 107 فقره پروانه با سرمایه‌گذاری 845 میلیارد ریال به بهره‌برداری رسیده است و بقیه طرح‌ها در حال تکمیل است.
تکلو زاده در واکنش به صحبت‌های ارجمند گفت: این آماری که توسط ایشان مطرح‌شده است شامل سردخانه، بسته‌بندی، سورتینگ و نگهداری است. اگر می‌گویند به‌عنوان‌مثال 200 مورد صنایع تبدیلی و تکمیلی داریم منظورشان سردخانه است حتی بسته‌بندی هم نیستند. متأسفانه سردخانه‌ها را جز صنایع تبدیلی تکمیلی در نظر می‌گیرند.
تکلو زاده خاطرنشان کرد: فراورده‌هایی که منتج به تولید شیرینی و شکلات و محصولات باکیفیت بالا و متنوع می‌شود اصلاً در استان وجود ندارد.
تکلو زاده در ادامه تأکید کرد: باید تولید فراورده‌ها را به‌صورت کارگاهی افزایش دهیم چراکه کارخانه هزینه‌های تولید را بالا می‌برد.
به باور تکلو زاده باید یک کشاورزی پایدار براساس صنایع پایدار داشته باشیم. او در همین راستا عنوان کرد: ورود به صنایع تبدیلی و تکمیلی و یا هر صنعت دیگری باید زیرساختی و اصولی انجام شود تا پایدار بماند. چراکه نمی‌شود به‌صورت دستوری و با پرداخت وام این کار را انجام داد. همان‌طور که وام‌ها از بین می‌روند این کارخانه‌ها نیز از بین می‌روند.
منبع: صدای تاک
