یک فعال بازار مسکن در گفت و گو با گفتار نو مطرح کرد:
در استان کرمان هم میانگین کاهش ساخت و ساز همین 50درصد است، البته در بعضی شهرستان های استان کرمان این احتمال وجود دارد که تا 70 درصد هم ساخت و ساز افت پیدا کرده باشد.
گفتار نو/ مرضیه قاضی زاده:
با افزایش قیمت مصالح ساختمانی در 12 ماهه اخیر، مسکن نیز به تدریج افزایش قیمت داشت البته با شیب ملایم تری نسبت به افزایش قیمت مصالح ساختمانی، به طوری که به گفته رئیس مشاوران املاک در اواخر سال گذشته علی رغم افزایش چند برابری قیمت مصالح ساختمانی قیمت مسکن در کرمان تنها 30 درصد افزایش قیمت داشته است.
این مسئله که خود می تواند نشان از پایین آمدن حاشیه سود در ساختمان سازی باشد در حالی رخ داده است که بازارهای ارز و سکه، طلا و خودرو رشد های 300 تا 500 داشته اند و نقدپذیری بیشتر این بازارها موجب شده است که جذابیت بازار مسکن در کنار سایر بازارهای رقیب پایین بیاید، نشانه های این تغییر جهت سرمایه گذاری از بازار مسکن به سایر بازارها را می توان در پایین آمدن حجم معاملات و تعداد پروانه های ساختمان دید.
اگر چه ساخت و ساز و خرید مسکن تنها جنبه سرمایه گذاری ندارد و هنوز بسیاری از اقتصاددانان به مسکن به عنوان یک کالای مصرفی نگاه می کنند ، اما باید گفت که همان طور که اثرات تورمی، بازار مصالح ساختمانی را در بر گرفت و حاشیه سود ساختمان سازی را پایین آورد، تورم در سایر بخش ها و کالاهای مصرفی نیز با رشد قابل ملاحظه ای رو به رو شد و همین امر با توجه به اینکه اثر تورم در کالاهای مصرفی به طور مستقیم بر قدرت خرید مردم و جهت گیری های خرید اثر می گذارد منجر شدکه خرید مسکن کمتر در سبد خرید خانوارها جایی داشته باشد.
کاهش50 درصدی سرمایه گذاری در بازار مسکن زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که بدانیم نرخ رشد خانوار از نرخ رشد واحدهای مسکونی به تدریج پیشی گرفته و در کنار آن هرم جمعیتی کشور در سال 95 نیز نشان می‌دهد که بدنه کثیر جمعیتی کشور، در سنین 19 تا 35 سال قرار گرفته اند که این خود حاکی از این است که در آینده ای نزدیک نیاز به مسکن بیش از پیش حس می شود.
یکی از فعالین بازار مسکن کرمان در خصوص وضعیت سرمایه گذاری و ساخت و ساز به گفتار نو می گوید: درست است که در ظرف دو سال گذشته بعد از جهش قیمتی که در سال 96رخ داد و قیمت زمین، ساختمان و اجاره در برخی از شهرهای بزرگ من جمله تهران، شیراز و اصفهان تا صد درصد افزایش پیدا کرد، اما در جایی مثل کرمان این افزایش چیزی در حدود 30 تا 40 درصد بوده است.
محمدرضا بنی واهب در این رابطه می افزاید: این امر باعث شد که سرمایه گذاری در بخش مسکن یک مقدار مشکل شود ، وقتی قیمت ها گران می شوند این تصور که مردم بهتر می خواهند سرمایه گذاری کنند درست نیست چرا که هزینه ها به همین تبع بدون اینکه اختلاف جدی در کیفیتشان و در استانداردهایشان داشته باشند افزایش یافته اند؛ به طور مثال قیمت آهن، سیمان، گچ و سایر مصالح ساختمانی به شدت افزایش داشته است.
بنی واهب با اشاره به روند 3 ساله ساخت ساختمان ، باری دیگر به افزایش های گاهاً تا چند برابری قیمت مصالح ساختمانی اشاره می کند و از توقف تعداد وسیعی از ساخت و سازها در کرمان خبر می دهد.
این فعال بازار مسکن در خصوص میزان احتمالی کاهش ساخت و ساز می گوید: من آمار دقیقی ندارم چون مراکز آماری اطلاعات دقیقی ارائه نداده اند اما از شواهد امر بر می آید که ساخت و ساز تقریباً در همه ایران حداقل 50 درصد کاهش یافته است و حتی شاید در برخی از نقاط بیشتر از 50 درصد کاهش یافته باشد.
او در خصوص میزان احتمالی کاهش ساخت و ساز در کرمان می افزاید: در استان کرمان هم میانگین کاهش ساخت و ساز همین 50درصد است، البته در بعضی شهرستان های استان کرمان این احتمال وجود دارد که تا 70 درصد هم ساخت و ساز افت پیدا کرده باشد.
برای مملکتی که سالیانه حداقل یک میلیون واحد مسکونی باید ساخته شود ، این اعداد و ارقام کارساز نیست.
بنی واهب با اشاره به افزایش قیمت تولید ساختمان و پایین آمدن حاشیه سود در این بخش از کاهش رغبت سرمایه گذاری در این بخش خبر می دهد و می گوید: افزایش قیمت های ساخت یک بخش است اما بخش مهمتری که کار تولید مسکن را به تعویق می اندازد به این عامل بر می گردد که تولید مسکن یک کار درازمدت و سرمایه ای است .
او با گلایه از عملکرد بانک ها می افزاید: در این مملکت بانک ها از ارائه خدمات سر باز زدند؛ در حال حاضر شما به ندرت بانکی را می توانید پیدا کنید که در بحث تولید مسکن سرمایه گذاری کند و یا همراهی کند و به مردم وام دهد .
این فعال بازار مسکن در ادامه تصریح کرد: اگر چه گاهاً به صورت دستوری در بانک مسکن و یا بانک رفاه یک اعداد جزیی برای پرداخت وام گفته می شود و در گزارش ها می اید ولی برای مملکتی که سالیانه حداقل یک میلیون واحد مسکونی باید ساخته شود این اعداد کارساز نیست.
درسه سال اینده به شدت با مشکل کمبود مسکن مواجه خواهیم شد
بنی واهب در خصوص پیش بینی برخی از اقتصاددانان مبنی بر کمبود مسکن تا سه سال آینده می گوید: من از سال 65 کار مسکن انجام می دهم و قبل از ان هم از سال 40 تا 45 همه روندهای کاهش ها و افزایش تولید قیمت های مسکن و سطح سرمایه گذرای در تولید مسکن را خوانده گزارش تهیه کردم این مطلب کاملا ً درست است که ما در سه سال اینده به شدت با مشکل کمبود مسکن مواجه خواهیم شد.
او در ادامه می افزاید: عدم تولید مسکن مناسب قطعا در دو سال اینده و تا سال 1400 یک معضل و یک بحران می شود لذا دولت باید همت کند و اعداد و ارقام بزرگی را به سرمایه گذاری در بخش مسکن چه به صورت دولتی و چه خصوصی اختصاص دهد.
بنی واهب با تأکید بر این نکته که «تولید مسکن یک مفهوم دارد و مسکن مناسب مفهوم دیگر» به صراحت می گوید: 500 و یا 200 خانه می سازند و اسمش را می گذارند تولید مسکن، اما این مسکن، مسکن مناسب نیست؛ در مناطق شهر نشینی و در حاشیه شهرها نیز همین طور است ؛ می آیند و شروع به ساخت واحد های کوچک مسکن برای رفع معضل حاشیه نشینی می کنند و آمار آن ها را در آمار تولید مسکن می آورند ولی این ها مسکن مناسبی نیستند و فقط سر پناه هستند.
اگر چه او بر ضرورت توجه به لول مسکن در ارائه آمار تاکید دارد اما در بخشی از صحبت هایش به این نکته اشاره می کند که حتی در حال حاضر همین آمار هم کاهش پیدا کرده است.
این فعال حوزه مسکن در ادامه با انتقاد از عملکرد اجرایی مسکن مهر می گوید: از سال 86 تا 89 براساس یک برنامه کارشناسی نشده تحت عنوان مسکن مهر برای 3 میلیون واحد مسکن نام نویسی شد و من به جرات می توانم بگویم که بعد از گذشت 10 سال از این زمان کمتر از یک میلیون از این مسکن های نام نویسی شده قابل بهره برداری است .
او می افزاید: پیش از این یک خانواده در سطح متوسط درآمدی می توانست با یک سرمایه 50 الی 60 میلیونی به یک خانه برسد؛ ولی در حال حاضر دیگر آن خانواده نمی تواند به خانه ای برسد چرا که نه آن خانه ای که سرمایه گذاری کرده ، قابل استفاده است و نه دیگر پولی دارد که بتواندسرمایه گذاری کند.
