گزارشی از بازارسیاه ویزا در آژانس های هواپیمایی
اگر سری به آگهی‌نامه یکی از روزنامه‌ها بزنید، قسمتی به نام «ویزا» وجود دارد که آگهی‌های رنگارنگی دراین‌باره داخل آنها دیده می‌شود. پس از تماس با یکی از آژانس‌های آگهی دهنده به محل این شرکت در خیابان سهروردی می‌روم.
سفر به آمریکا و کانادا و حتی کشورهای اروپایی آرزوی برخی از خانواده‌های قشر متوسط یا حتی متوسط رو به بالاست اما برخلاف بعضی از کشورهای همسایه که با استفاده از قانون ورود بدون روادید توانسته‌اند سهم قابل توجهی از گردشگران ایرانی را به خود جذب کنند، سد ویزا در مقابل گردشگران ایرانی برای سفر به اروپا یا قاره آمریکا همچنان برجای خود باقی است.
وقایع‌اتفاقیه نوشت: «پرینت شش‌ماهه حساب بانکی با مانده حداقل 50 میلیون تومان، مدارک کامل شغلی، سند ملکی به نام درخواست‌کننده ویزا یا حتی دعوت‌نامه از یک یا شرکت معتبر»، از شرایط اولیه درخواست ویزا برای یک ایرانی از کشورهای اروپایی است. گرچه باوجود تمام این مدارک ممکن است باز هم مهر قرمز ریجکت (عدم قبول صدور ویزا) بر گذرنامه مردم نقش ببندد و این یعنی محترمانه عذر شما را خواسته‌اند و امکان سفر به آن کشور را ندارید!
اگر سری به آگهی‌نامه یکی از روزنامه‌ها بزنید، قسمتی به نام «ویزا» وجود دارد که آگهی‌های رنگارنگی دراین‌باره داخل آنها دیده می‌شود. پس از تماس با یکی از آژانس‌های آگهی دهنده به محل این شرکت در خیابان سهروردی می‌روم.
ویزای تضمینی آمریکا
چون در آگهی، ویزای آمریکا را تبلیغ کرده بود از او راجع به تور آمریکا می‌پرسم. مدیر آژانس که شخصاً گفت‌وگو با من را به عهده گرفته می‌گوید: «تور آمریکا که نداریم و چون غیرقانونیه! ولی اگر بخوای می‌تونم از ابوظبی برات ویزا بگیرم».
از او شرایط دادن ویزا را می‌پرسم: «باید مدارکت قوی باشه. سند ملکی، مانده حساب بالای 100 میلیون و حتماً باید سهام‌دار یه شرکت باشی یا بیمه‌ات از یه جایی رد بشه».
به ظاهر این مدارک برای عده زیادی در قبال سفر به آمریکا مشکل بزرگی محسوب نمی‌شود. از مدیر آژانس قیمت این کار را می‌پرسم: «قابلی نداره! 50 میلیون تومان. چهار ماه هم طول می‌کشد!». او اشاره می‌کند در سفارت آشنا دارد و صد درصد ویزا را می‌گیرد و در صورت صادر نکردن کل مبلغ عودت داده می‌شود. در پایان از او می‌پرسم که اگر کسی مدارکش کامل نباشد کار او را پیگیری می‌کند؟ بلادرنگ پاسخ می‌دهد: «بله! ولی هزینه‌اش میشه 100 میلیون تومان».
او در آخر بعد از اینکه مطمئن می‌شود قصد سفر دارم به بازار گرمی می‌پردازد. ولی در آخر جمله‌ای می‌گوید که شک‌برانگیز است: «50 درصد مبلغ رو اول و مابقی رو آخر می‌گیریم».
بعد از خروج برای اینکه اطمینان حاصل کنم، از آنجا با یکی از دوستانم که آژانس هواپیمایی دارد تماس می‌گیرم. او می‌گوید: «کلاه برداریه رفیق، گولشون رو نخور! مگه میشه کسی تو سفارت آشنا داشته باشه اونم آمریکا؟»
دوباره با آژانس تماس می‌گیرم و به مدیر آژانس می‌گویم حاضرم بیشتر از 100 میلیون بدهم، ولی بعد از گرفتن ویزا. پاسخ می‌دهد: «نه پسر جون رابط ما تو سفارت پول رو اول می‌گیره». او ادامه می‌دهد: «اگر خواستی از کانادا هم می‌تونم برات بگیرم. 80 میلیون میشه ولی شرایط پرداخت همونه». بااین‌حال، او مدت ویزای آمریکا و کانادا را شش ماهه یک بار ورود اعلام می‌کند.
تفاوت 30 میلیونی ویزای آلمان و یونان
به یکی دیگر از آژانس‌های هواپیمایی در خیابان میرداماد مراجعه می‌کنم تا درباره ویزای اروپا سؤال کنم. خانم جوانی با توضیح اتفاق‌های اخیر در فرانسه و سخت‌شدن صدور ویزا برای ایرانی‌ها می‌پرسد «مهمه کدوم کشور برین؟»
بعد از اینکه متوجه سؤال من می‌شود، توضیح می‌دهد: برخی از مسافرانی فقط ویزا می‌خواهند نه به قصد سفر که به قصد ترک دیار ویزا می‌گیرند و پس از ورود به کشور مقصد، اعلام پناهندگی می‌کنند. برای همین هرکدام قصد ورود به کشور خاصی را دارند. از او قیمت کشورها را می‌پرسم و چنین پاسخی می‌شنوم: «آلمان از همه‌جا گرون‌تره و ویزاش بدون مدارک کامل، میشه 50 میلیون تومان، فرانسه و ایتالیا 35 میلیون تومان و یونان 20 میلیون تومان».
او هم توضیح می‌دهد، از طریق یک آشنا این کار را انجام می‌دهد و 80 درصد مبلغ را اول می‌گیرد و 45 روزکاری هم طول می‌کشد تا ویزای اتحادیه اروپا برای شخص صادر شود. او در آخر قیمت ویزای انگلستان را هم 80 میلیون تومان اعلام می‌کند. به‌نظرم جای چانه‌زدن هم دارد. وقتی به او می‌گویم من قصد بازگشتن دارم و می‌خواهم از تور مسافرتی استفاده کنم و به همین خاطر رقبتی به ادامه صحبت نشان نمی‌دهد و می‌گوید «با تور بخوای بری باید مدارکت کامل باشه تازه اگر ویزا بدن هم باید 50 میلیون تومان ضمانت بازگشت بذاری، در ضمن فعلاً تور نداریم».
یکی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران می‌گوید: قرارداد صدور ویزای تک غیرقانونی بوده و با آژانس متخلف برخورد می‌شود، درضمن برای برگزاری تورهای اروپا هم آژانس حتماً باید از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان مربوطه مجوز شش‌ماهه داشته باشد. البته در آن، کل کشورهایی که آژانس هواپیمایی می‌تواند برنامه سفرش را اجرا کند، کامل قید شده است. با این وجود، بسیاری از آژانس‌های هواپیمایی هستند که در عمل هیچ توری برگزار نمی‌کنند و با تجارت ویزا گذران امور می‌کنند. قیمت‌ها هم تقریباً مشابه هم است.
ویزاهای کم‌دردسر و ارزان
به غیر از اروپا و آمریکا آگهی ویزایی کشورهای دیگری هم به چشم می‌خورد که ظاهراً هم حساسیت نظارتی بر روی آنها کمتر است هم قیمتشان بسیار ارزان‌تر و بیشتر مورد استفاده تاجران است و شامل کشورهای شرق آسیا می‌شود. سنگاپور، هنگ کنگ، چین و تایلند از جمله این کشورها هستند که برای گرفتن ویزای آنها از 200 هزار تومان تا یک میلیون تومان باید بپردازید.
دوباره با دوستم که آژانس هواپیمایی دارد تماس می‌گیرم و از او می‌پرسم اگر نیمه پر لیوان را ببیند و واقعا آژانس هواپیمایی بتواند ویزا را بگیرد، چه مقدار سود می‌کند؟ «تعدادشون خیلی کمه ولی اگر طرف اینکاره باشه حداقل 10 میلیون رو اروپا و 30 میلیون رو بقیه که سخت‌تر هستند می‌خوره چون هم مسافر کمه هم بازارش انحصاریه».
گرچه بازار وسوسه‌انگیزی به نظر می‌رسد و سود خوبی دارد، ولی در سال‌های اخیر بسیاری از هموطنان از همین طریق ضرر کردند و نه تنها ویزایی دریافت نکردند بلکه در آخر با در بسته آژانس و متواری‌شدن مدیر آن مواجه شده بودند!
