نویسنده: اخترمحمد ماکویی
هرات: هر اتفاقی که درباره پرونده هستهای ایران میافتد، بر افغانستان نیز به دلیل همسایهبودن، داشتن روابط تجاری گسترده و حضور تعداد کثیری از افغانها که برای کار در ایران به سر میبرند، تأثیر میگذارد. واکنشها به اجرای برجام هم کم نبود؛ بیشتر این واکنشها در شبکههای اجتماعی بهخصوص فیسبوک ظاهر شد که بیشترین کاربر را در افغانستان دارد. این واکنشها هم از همان ساعت اعلام بیانیه مشترک دکتر ظریف و فدریکا موگرینی آغاز شد. بیشتر توجه افکار عمومی افغانستان درباره اجرای برجام، افزایش احتمالی نرخ برابری تومان در برابر «افغانی» بود و ابراز امیدواری میکردند از روز بعد از رفع تحریمها، درآمد کسانی که در ایران مشغول به کار هستند و درآمدشان را به این کشور میفرستند، افزایش پیدا کند. بیربط هم این موضوع را بیان نمیکردند؛ چون تا قبل از ظهر روز یکشنبه در بازار صرافیهای هرات یک میلیون تومان تا ١٩هزارو ۳۰۰ افغانی معامله شد، یعنی ٥٠٠ افغانی بیشتر از روز قبل. یکی از صرافان این بازار میگوید افزایش قیمت تومان در برابر افغانی از چند روز قبل آغاز شده بود. وی ادامه داد که افزایش قیمت یکشنبه صبح مقطعی بود و بعد از چند ساعت دوباره به حالت روزهای گذشته بازگشت. بازار دوباره شاهد افراد زیادی بود که آمده بودند تومان بخرند! چون میدانند قبل از اعمال تحریمها علیه اقتصاد ایران و بهویژه تحریمهای کشتیرانی و خارجشدن بانکهای ایرانی از شبکه «سوئیفت»، این نرخ برابری بالای ٤٠ هزار افغانی بود. اجرای برجام چند روز قبل از آغاز گفتوگوهای صلح در افغانستان آغاز شد و بعضی از کاربران این دو موضوع را به یکدیگر ربط دادهاند مثلا؛ کاربری نوشته است: «برای ملت ایران، برجام به فرجام رسید. آیا ملت افغانستان حق ندارد برجامهایش را به فرجام رساند؟ برای افغانها برجام، صلح است. آیا این کار ممکن است؟». نام دکتر ظریف و کارهای ارزشمند او نیز بخشی از پستهاست. مثلا کاربری نوشته است: «برجام، با فرجامی نیک برای افغانستان. ای کاش ما هم ظریف میداشتیم. آیا افغانستان توان داشتن فرزندی مانند ظریف را دارد؟». برخی از پستها هم کمی تحلیلیتر بودند مانند: «سرانجام، برجام به فرجام رسید؛ مذاکره و عقلانیت بر جنگ و خشونت پیروز شد. پس از ۱۲ سال مذاکرات پیچیده و نفسگیر میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا، سرانجام برجام اجرائی شد. این پیروزی را به همه ملتهای صلحدوست و آزاده جهان بهویژه مردم مسلمان ایران تبریک میگویم.به امید روزی که صلح و امنیت، مذاکره و آشتی، بر جنگ و خشونت، کشتار و ویرانگری در کشور اسلامی افغانستان نیز پیروز شود». واکنش رسمی دولت افغانستان اما از جانب رئیس اجرائی این کشور بود. «عبدالله» لغو تحریمها علیه ایران را برای منطقه و افغانستان سودمند دانست و گفت لغو تحریمهای ایران خبری خوب برای صلح، تجارت، اقتصاد و حملونقل در منطقه است.