رییس جامعه هتلداران استان کرمان در گفت‌وگو با گفتار نو مطرح کرد
وقتی چنین مسایل بزرگی پیش می‌آید باید مدت زمانی بگذرد تا به یک حداقل‌هایی برسیم. تغییرات به صورت فوری دست یافتنی نیست. تولیدی نیست که فوری انجام شود.
گفتارنو/ محبوبه فیروزآبادی:
سیدعلی معین زاده رییس جامعه هتلداران استان کرمان معتقد است که در کرمان بستر مناسبی برای سرمایهگذاری در خانه‌های میراثی وجود ندارد. او می‌گوید این خانه‌های قدیمی پتانسیل خوبی برای ایجاد اقامتگاههای توریستی و گردشگری است که در عین حال به حفظ آنها نیز کمک می‌کند. او در گفت‌وگو با گفتارنو از روند اخذ مالیات بر ارزش افزوده از برخی هتل‌ها انتقاد می‌کند و بر این اعتقاد است که این مالیات‌ها به مالیات مسقیم تبدیل شده است. گفت‌وگوی گفتارنو با سیدعلی معین زاده در پی می‌آید.
آقای معین زاده ! فکر می‌کنید تغییر و تلاطم‌های مدیریتی در مجموعه میراث فرهنگی، چقدر بر صنعت گردشگری استان تاثیر گذاشته است؟
بسیار تاثیر منفی می‌گذارد. مدت‌هاست میراث فرهنگی مسوولی ندارد، مسلم است که تاثیر می‌گذارد. ما در همین هفته فرهنگی کرمان بیشترین انتقاد را از سازمان میراث فرهنگی داریم. نه از سازمان کرمان بلکه از سازمان مرکزی و آقای سلطانی‌فر. به عنوان یکی از فعالان این بخش یک هفته رفتیم تهران، حتی رییس سازمان رغبت نکرد در یکی از سخنرانی‌ها شرکت کند. حداقل می‌آمد و می‌گفت شما برای گردشگری چه کرده‌اید؟ حتی معاون ایشان حاضر نشد بیاید. در شب گردشگری صبح معاون گردشگری سازمان در جلسه بود از ایشان دعوت کردند که به عنوان سخنران حضور داشته باشد. گفتند معاون سازمان میراث فرهنگی کشور در جلسه حاضر نشدند.
هفته فرهنگی اقتصادی کرمان در برج میلاد،هفته موفقی برای گردشگری کرمان بود؟
بله. شب گردشگری هم بهترین شب بود.
منظورتان این است که در جذب گردشگر تاثیر گذاربود؟
گردشگری چیزی نیست که امروز بگوییم، فردا گردشگر وارد شود. ولی برنامه موفقی بود از نگاه گردشگری. فقط سخنرانان بد انتخاب شدند. بهترین‌شان آقای اینانلو بود که صحبت‌های غیر کارشناسی می‌کرد که ارتباطی با ایشان ندارد. ایشان یک گزارشگر است. کویر ما را با همین گزارش‌های غیر علمی که منتشر کرد، خراب کرد. ایشان گزارشگر است و بسیار هم گزارشگر موفق است. خوب حرف می‌زند و کارهای خوبی می‌کند، ولی علمی نیست.
آقای معین‌زاده! در کل وضعیت گردشگری استان بعد از برجام تفاوتی پیدا کرده یا نه؟
نمی‌گویم به خاطر این توافق، ولی از زمان روی کار آمدن دولت جدید تغییرات برای ما محسوس بود. حالا یا به توافق بستگی دارد یا دولت جدید، ولی در هر حال محسوس بوده است.
پیش از توجیه اقتصادی نداشتن فعالیت هتلداران گفته بودید! الان وضعیت چطور است؟
وقتی چنین مسایل بزرگی پیش می‌آید باید مدت زمانی بگذرد تا به یک حداقل‌هایی برسیم. تغییرات به صورت فوری دست یافتنی نیست. تولیدی نیست که فوری انجام شود. در مورد گردشگری هم همین طور است. فعلا وضعیت بهتر است. اما در زمینه مسایل اقتصادی هنوز وضعیت بسیار ابهام دارد. مشکلات هنوز خیلی خیلی زیاد است. اگر به همین طریق رشد داشته باشیم، امید داریم تغییراتی در سال آینده شاهد خواهیم بود.
در حال حاضر گردشگرانی که به کرمان می‌آیند، بیشتر از چه کشورهایی هستند؟
بیشتر اروپایی هستند. هنوز گردشگران ژاپن و خاور دور بر نگشته‌اند. آلما‌نی‌ها هم هنوز برنگشتند. اما از ایتالیا و اسپانیا گردشگر داریم. الان وضعیت نسبت به سال گذشته و سال‌های قبل راضی کننده‌تر است.
با رونق گرفتن گردشگری، در بحث سرمایهگذاری در این حوزه، نگاه‌ها به احداث هتل و اقامتگاههای جدید معطوف شده است. می‌خواستم ببینم نظر شما در این باره چیست؟
ما چنین پیشنهادی ندیدیم.
در جنوب استان بحث جذب سرمایهگذار برای احداث هتل در دستور کار است...
قصد جذب سرمایهگذار داریم.
آیا سرمایهگذاری در این بخش توجیه اقتصادی دارد که سرمایهگذار جذب شود؟
پیش‌بینی در خصوص مساله گردشگری خیلی مشکل است. ما پیش‌بینی‌مان در هر حال امیدوار کننده است. ولی به طور مثال یک هتل 5 ستاره چیزی حدود 5 سال طول می‌کشد تا احداث شود. سرمایهگذار اگر الان شروع کند 5 سال دیگر باید به مرحله تولید برسد. و این ریسک‌اش بالا است. ما پیشنهادی که داریم سرمایه‌‌گذاری‌های کوچک است. در بسیاری از شهرهای استان کرمان ما مراکز اقامتی نداریم. حتی مهمان‌پذیر نداریم.
مثل چه شهرهایی؟
در زرند راور حتی شهداد. در کلوت‌ها خیلی ظرفیت است. نمی‌گوییم آنجا برای هتل سرمایهگذاری کند، اما یک مهمان‌پذیر خوب و لوکس در دهات اطراف ساختن توجیه اقتصادی دارد. در شهداد، ساختن یک مهمان‌پذیر یا هتل یک یا دو ستاره توجیه اقتصادی دارد.
اما مساله امروز در بحث اقامتگاه‌ها، قوانین در حوزه تغییر کاربری‌ها است. ما از میراث فرهنگی می‌خواهیم یک مقدار نگاه‌اش به تغییر کاربری‌ها برای حفظ آثار تغییر کند. شما به طور مثال الان می‌بیند که تمایلی هست برای اینکه آثار میراث فرهنگی بازسازی شود. بعد از بازسازی تنها موزه نیست که کسی برود و پولی بدهد از محلی که بازسازی شده بازدید کند. بعد از مدتی از بین می‌رود. این باید تغییر کاربری پیدا کند. باید تبدیل به مرکز اقامتی بشود. اما با قوانینی که صندوق احیا دارد متاسفانه سرمایهگذار تمایلی به بازسازی ندارد.
در کرمان همین کارونسرای گنجعلیخان را داریم که چندین سال تغییر کاربری داده ولی سرمایهگذار نمی‌آید؛ چرا؟ چون شرایطی که صندوق احیا دارد بسیار سنگین است. ما می‌گوییم این شرایط را استانی کنند. در تهران کارشناسی نشود. استان کرمان خودش برای آثارش تصمیم بگیرد. نه اینکه خدای نکرده سرمایهگذار بیاید ملک مربوط به دولت یا بیت‌المال را از بین ببرد. اما شرایط را سهل‌تر کند. یک شرایطی باشد که سرمایهگذار رغبت کند. تغییر کاربری به طور مثال در کرمان با تهران تفاوت می‌کند. اگر همین کاروانسرا را در تهران داشتیم مطمئنا کلی در مزایده آن شرکت می‌کردند و تا حالا ساخته شده بود. اما شرایط کرمان فرق می‌کند. در کرمان تازه باید خوشحال باشیم که سرمایهگذار پا پیش می‌گذارد. وقتی می‌آید جلو ما دو قدم باید برویم جلو.
استان یزد در این تغییر کاربری‌ها خیلی موفق بوده است. اما آنها هم استانی تصمیم نگرفتند!
آنها هم کشوری بوده اما آنها همه بخش خصوصی هستند؛ درصدی از این خانه‌ها متعلق به دولت است. ولی متاسفانه خود مردم کرمان و مالکان هم تمایل ندارند. چون اصلا وحشت دارند خانه خود را دست کسی بدهند. از آن طرف ثبت دادند و یک حالت بلاتکلیفی دارد. منتظر است تخریب بشود و بعد شروع کند به ساختمان ساختن. یک مقداری روی آثار از نظر فرهنگ‌سازی باید برای مالک مقرون به صرفه باشد تا این خانه را بسازد. به چه دلیلی خانه‌ای که از آبا و اجدادش مانده، باید ضرر بدهد. باید به طریقی آن مالک یا سرمایهگذار هم برایش صرف کند که آن خانه را که آثار ملی است حفظ کند. اما با بودجه مردم که نمی‌شود. یک مقداری دولت باید کمک کند، یک مقداری مردم کنند. مالک بخش خصوصی می‌گوید این خانه مال من و آباء و اجدادم بوده نه دولت پولی دارد که بخرد و نه پول دارد بازسازی کند. به تدریج این خانه تخریب می‌شود. اینها مشکلات عدم سرمایهگذاری است.
من با هیچ استانی مقایسه نمی‌کنم. ولی ما الان کاشان را داریم. یزد را داریم. اصفهان را داریم که اینها مرتب تغییر کاربری می‌دهند. ما الان در کرمان یک خانه را نداریم که تبدیل کرده باشند. چون نه مالک خصوصی برایش مقرون به صرفه است که بیاید این را آباد کند. نه اینکه دولت پولی دارد بخرد. بخش خصوصی به چه طریق باید پا پیش بگذارد. یک مقداری مشکلات هم داریم که بیشتر مربوط به قوانین و مقررات دولتی است.
ولی در سایر حوزه‌ها مانند بوم‌گردی و... الان بسیار خوب کار انجام می‌شود. در منطقه بافت و خبر و خیلی جاهای دیگر سرمایهگذار می‌آید جلو. در مناطق گردشگری نگاه‌ها در حال تغییر است. در خود ماهان ما خیلی از جاها را داریم که به طریقی تغییر کاربری‌ها را انجام می‌دهند و جاهای گردشگری درست می‌شود ولی در شهر کرمان متاسفانه با توجه باینکه پیش بینی می‌کنیم که گردشگر خواهد آمد و از الان باید سرمایهگذاری کنیم، تا یکی دو سال دیگر این واحدهای کوچک تاسیس بشوند ولی سرمایه‌گذاران کمتر رغبت به سرمایهگذاری در این مسیر دارند.
چه چالش‌هایی پیش روی واحد های فعلی اقامتی و هتل در استان است؟
نکته مهم ما دستگاه‌های اجرایی هستند. مالیات بر ارزش افزوده است. همیشه این مشکل را داشته و داریم. مسائل دیگر عادی شده است. با هزار دلیل و مدرک حاضرم ثابت کنم مالیات غیر مستقیم ارزش افزوده به مالیات مستقیم تبدیل شد. به جای اینکه مصرف کننده این مالیات را بدهد. مثلا در حرفه ما آنهایی که ضعیف‌تر هستند دارند می‌پردازند. من دارم نه درصد از درآمدم می‌دهم چرا چون نرخ پایه من را نه دارایی می‌داند چند است و نه می‌تواند برای من نرخ پایه تعیین کند. ولی می‌تواند برای من مالیات تعیین می‌کند. می‌رود مالیات عملکرد من را نگاه می‌کند و براساس آن مالیات بر ارزش افزوده تعیین می‌کند. پس دیگر کار ندارد من می‌توانم وصول کنم؟ نمی توانم وصول کنم؟برای بهداشت مملکت باید بروم یک درصد از مردم بگیرم. ولی وقتی که من نمی‌توانم همان اتاق خودم را به همان قیمت مصوب بفروشم و باید زیر قیمت بفروشم چگونه می‌توانم 1 درصد برای سلامت کشور و 8 درصد هم برای مالیات بر ارزش افزوده طلب کنم؟ این بزرگترین مشکل ماست. تعریف درستی از مالیات غیر مستقیم نداریم.
با مدیرکل مالیات در این مورد جلسه مشترکی نداشتید؟
داشتیم. اینها چیزهایی نیست که مدیرکل بتواند تصمیم بگیرد. مدیرکل کرمان بتواند تخفیف‌هایی بدهد. این قانون کشوری است. اما قانون را بد نگاه کردند. قانون وقتی داخل‌اش نوشته مصرف کننده باید بدهد الان می‌گویند تولید کننده. وقتی بابت نان، مصرف کننده نباید مالیات بدهد. اما وقتی مصرف کننده در هتل من نان می‌خورد من باید از او بگیرم بدهم دولت. درست تعریف نشده و اجرا نمی‌شود. تا زمانیکه قرار باشد آیین نامه‌های اجرایی را دستگاه‌های اجرایی تابع قانون خودشان بنویسند این مشکلات به وجود می‌آید.
